Μισθούς με βάση εκκίνησης τα 1.000 ευρώ, αντί του σημερινού κατώτατου μισθού των 880 ευρώ, φέρνει το ξεπάγωμα των συλλογικών συμβάσεων εργασίας από το 2026.
Γράφει ο Κώστας Κατίκος
Η συμφωνία στην οποία κατέληξαν το υπουργείο Εργασίας και οι εθνικοί κοινωνικοί εταίροι για την επαναφορά σειράς ευνοϊκών εργασιακών ρυθμίσεων που είχαν ανασταλεί ή τροποποιηθεί δυσμενώς με τους νόμους των Μνημονίων λύνει τα χέρια των κοινωνικών εταίρων για να προσέρχονται πλέον στις διαπραγματεύσεις με τους εργαζομένους με ελάχιστα περιθώρια υπαναχώρησης από την εργοδοτική πλευρά.
Το νέο πλαίσιο στο οποίο συμφώνησαν και συνυπέγραψαν το υπουργείο Εργασίας και οι εθνικοί κοινωνικοί εταίροι (ΣΕΒ, ΓΣΕΕ, ΓΣΕΒΕΕ, ΕΣΕΕ, ΣΕΤΕ και ΣΒΕ) δημιουργεί ήδη σε συνδικαλιστικούς και εργοδοτικούς φορείς προσδοκίες για υπογραφή μεγάλων κλαδικών συλλογικών συμβάσεων, όπως αυτή της Ομοσπονδίας Ιδιωτικών Υπαλλήλων που κάλυπτε περισσότερους από 700.000 εργαζομένους. Η τελευταία σύμβαση που είχε υπογραφεί σε αυτόν τον κλάδο ήταν το 2009, με τον τότε βασικό μισθό να ξεκινά από τα 950 ευρώ όταν ο κατώτατος βρισκόταν τότε στα 750 ευρώ.
Ο δείκτης «επιτυχίας» των αλλαγών τίθεται από την ευρωπαϊκή οδηγία που θέτει στόχο να καλύπτεται από συλλογική σύμβαση το 80% των εργαζομένων πανευρωπαϊκά, όταν στην Ελλάδα το ποσοστό κάλυψης είναι γύρω στο 28% και στην Ε.Ε φτάνει στο 55%.
Η συμφωνία για την επαναφορά των συλλογικών συμβάσεων και, μέσω αυτών, αυξήσεων πολύ πάνω από τον κατώτατο μισθό έχει 5 κλειδιά, τα οποία είναι τα εξής:
1. Η συμμετοχή των τριτοβάθμιων οργανώσεων στη συνυπογραφή μιας κλαδικής σύμβασης που υπογράφουν οι πμοσπονδίες με τις επιχειρήσεις ενός κλάδου. Αν η σύμβαση δεν επεκταθεί στο σύνολο των εργαζομένων του κλάδου, αυτό θα μπορεί να γίνει με τη συνυπογραφή της από την τριτοβάθμια οργάνωση.
2. Η πλήρης επαναφορά της μετενέργειας, που σημαίνει ότι οι εργαζόμενοι που μένουν χωρίς σύμβαση επειδή έληξε, συνεχίζουν να διατηρούν όσα προέβλεπε η παλιά τους σύμβαση, χωρίς να κινδυνεύουν να χάσουν τα οφέλη σε μισθούς και επιδόματα και μπόνους, ακόμη και αν συνάψουν ατομική σύμβαση.
3. Η δυνατότητα των εργαζομένων να προσφεύγουν μόνοι τους στη διαιτησία επιδιώκοντας την υπογραφή σύμβασης αν δεν τα βρίσκουν με τους εργοδότες. Σήμερα η προσφυγή προϋποθέτει και τη σύμφωνη γνώμη των εργοδοτών.
4. Η μείωση του ποσοστού συμμετοχής των εργοδοτών σε μια συμφωνία από 50% σε 40% προκειμένου η σύμβαση να ισχύσει σε όλους τους εργαζομένους ενός κλάδου.
5. Η υποχρεωτική εγγραφή των εργοδοτικών αλλά και συνδικαλιστικών οργανώσεων στα δύο μητρώα του υπουργείου Εργασίας (ΓΕΜΗΟΕ και ΓΕΜΗΣΟΕ) ως προϋπόθεση για τη συμμετοχή τους στις συλλογικές διαπραγματεύσεις.
Οι 10 αλλαγές που φέρνουν αυξήσεις σε όλους τους εργαζομένους
Το υπουργείο Εργασίας αποκωδικοποίησε χθες τις αλλαγές για τις συμβάσεις σε έναν οδηγό ερωτήσεων και απαντήσεων. Οι αλλαγές συνοψίζονται στα εξής 10 σημεία:
1. Ποια είναι η διαφορά ανάμεσα στην ατομική και τη Συλλογική Σύμβαση Εργασίας (ΣΣΕ);
Η ατομική σύμβαση εργασίας υπογράφεται ανάμεσα σε έναν εργαζόμενο και έναν εργοδότη. Η Συλλογική Σύμβαση Εργασίας υπογράφεται από οργανώσεις εργαζομένων και οργανώσεις εργοδοτών (ή εργοδότη) και καθορίζει μισθούς, ωράρια, άδειες και γενικά τους βασικούς όρους για όλους όσοι καλύπτονται από αυτήν. Η ατομική σύμβαση μπορεί μόνο να βελτιώσει τους όρους της ΣΣΕ, όχι να τους μειώσει. Η ΣΣΕ λειτουργεί ως «δίχτυ ασφαλείας».
2. Ποιοι καλύπτονται από μία ΣΣΕ;
Μια κλαδική ή ομοιοεπαγγελματική ΣΣΕ καλύπτει τους εργαζομένους-μέλη της συνδικαλιστικής οργάνωσης που την υπέγραψε, καθώς και τις επιχειρήσεις-μέλη της εργοδοτικής οργάνωσης που την υπέγραψε.
3. Τι προσφέρουν οι Συλλογικές Συμβάσεις Εργασίας;
Για τους εργαζόμενους, μία ΣΣΕ σημαίνει δυνατότητα για αύξηση μισθών και παροχών, σταθερό, ασφαλές και προβλέψιμο εργασιακό περιβάλλον, λιγότερο άγχος, αφού μειώνεται η ανησυχία για αλλαγές στους εργασιακούς όρους. Είναι μια βαθιά ανάσα ασφάλειας. Για τις επιχειρήσεις, σημαίνει σταθερότητα, δυνατότητα επένδυσης στους εργαζομένους, περιβάλλον με ξεκάθαρους κανόνες δίχως συνεχείς ή ανοιχτές διαπραγματεύσεις, περιβάλλον που διευκολύνει και ενισχύει την ανάπτυξη και την καταπολέμηση αθέμιτου ανταγωνισμού.
4. Γιατί χρειαζόταν αλλαγή στο πλαίσιο των ΣΣΕ;
Το ποσοστό κάλυψης των εργαζομένων δεν ήταν αρκετά υψηλό, λόγω μνημονιακών περιορισμών και άλλων λόγων, και υπάρχουν μεγάλα περιθώρια βελτίωσης του ποσοστού αυτού. Η κοινωνική συμφωνία που επετεύχθη αποσκοπεί στη δημιουργία ευνοϊκότερου για τις συλλογικές διαπραγματεύσεις θεσμικού πλαισίου και των κατάλληλων προϋποθέσεων προκειμένου να καταστεί δυνατή η αύξηση του συνολικού ποσοστού κάλυψης εργαζομένων από συλλογικές συμβάσεις εργασίας.
5. Τι σημαίνει «επέκταση» μίας ΣΣΕ και ποια είναι τα οφέλη της;
Επέκταση σημαίνει ότι οι όροι που συμφωνήθηκαν με τη ΣΣΕ ισχύουν πλέον για όλον τον κλάδο ή το επάγγελμα, ακόμη και για εργαζόμενους και εργοδότες που δεν είναι μέλη των οργανώσεων που την υπέγραψαν, δημιουργώντας ένα ενιαίο πλαίσιο. Ως αποτέλεσμα της επέκτασης, πολλοί περισσότεροι εργαζόμενοι αποκτούν προστασία, ενώ παράλληλα ενισχύεται ο υγιής ανταγωνισμός μεταξύ των επιχειρήσεων και δημιουργούνται προϋποθέσεις για αυξήσεις μισθών και καλύτερες παροχές.
6. Τι αλλάζει με την κοινωνική συμφωνία στο θέμα της επέκτασης των ΣΣΕ;
Αντί του ποσοστού κάλυψης 50% που ισχύει σήμερα, πλέον θα αρκεί η ΣΣΕ να καλύπτει το 40% των εργαζομένων ενός κλάδου ή επαγγέλματος για να μπορεί να επεκταθεί σε όλους τους εργαζομένους του κλάδου ή του επαγγέλματος με απόφαση της υπουργού Εργασίας. Ως αποτέλεσμα, περισσότερες ΣΣΕ θα επεκτείνονται εύκολα και γρήγορα και θα προστατεύουν μεγαλύτερο αριθμό εργαζομένων.
7. Πώς θα επεκτείνεται μία σύμβαση αν δεν εξασφαλιστεί το 40%;
Δημιουργείται μία νέα πολύ σημαντική δυνατότητα επέκτασης, χωρίς το κριτήριο ποσοστού κάλυψης 40%, όταν η ΣΣΕ συνυπογράφεται από τους εθνικούς κοινωνικούς εταίρους, αλλαγή η οποία θα επιτρέπει την άμεση επέκταση πολλών περισσότερων ΣΣΕ και την κάλυψη σημαντικά μεγαλύτερου αριθμού εργαζομένων. Η ΓΣΕΕ θα μπορεί πλέον να συνυπογράφει κλαδικές ΣΣΕ, εφόσον προσκληθεί από μία οργάνωση- μέλος της, αξιοποιώντας αυτομάτως τη δυνατότητα επέκτασης της ΣΣΕ χωρίς το κριτήριο του 40%.
8. Τι αλλάζει στα μητρώα συνδικαλιστικών και εργοδοτικών οργανώσεων του υπουργείου Εργασίας;
Τα απαιτούμενα προς υποβολή στα μητρώα στοιχεία, προκειμένου να μπορεί να επεκταθεί μία ΣΣΕ και να μπορεί να γίνει προσφυγή στον ΟΜΕΔ, μειώνονται στα απολύτως απαραίτητα. Οι κυρώσεις για τη μη εγγραφή μετριάζονται σημαντικά.
9. Τι σημαίνει «πλήρης προστασία μετά τη λήξη μιας ΣΣΕ»;
Από εδώ και πέρα, μετά τη λήξη της ΣΣΕ και της αυτόματης τρίμηνης παράτασης της ισχύος της, όλοι οι όροι της ΣΣΕ θα συνεχίζουν να ισχύουν για τους εργαζομένους στους οποίους εφαρμοζόταν, μέχρι να συναφθεί νέα συλλογική σύμβαση ή να υπογράψουν μια ατομική σύμβαση. Με άλλα λόγια, καταργείται το μνημονιακό καθεστώς της μερικής μετενέργειας και επανέρχεται η πλήρης μετενέργεια. Οι νεοπροσλαμβανόμενοι κατά την τρίμηνη παράταση της ΣΣΕ καλύπτονται κανονικά από όλα όσα ορίζονται σε αυτήν χωρίς εξαιρέσεις.
10. Πώς επιταχύνονται οι διαδικασίες επίλυσης συλλογικών διαφορών;
Δημιουργείται τριμελής Επιτροπή Προελέγχου στον ΟΜΕΔ, η οποία θα ελέγχει αυστηρά και μόνο την πλήρωση των νόμιμων προϋποθέσεων για μονομερή προσφυγή. Επίσης, καταργείται ο δεύτερος βαθμός διαιτησίας για ταχύτερες αποφάσεις και παραμένει φυσικά το δικαίωμα της δικαστικής προσβολής αυτών. Με αυτόν τον τρόπο επιτυγχάνεται πιο γρήγορη και σαφής διαδικασία για εργαζομένους και εργοδότες.
EleftherosTypos.gr