Πρόβλεψη για πτώση των πωλήσεων στα σούπερ μάρκετ για το 2024 κάνουν στελέχη της αγοράς, στηρίζοντας τη συγκεκριμένη εκτίμηση σε δύο λόγους: Πρώτον, στην υποχώρηση του Γενικού Δείκτη Τιμών Καταναλωτή που μειώνει τον τζίρο. Δεύτερον, στον περιορισμό του διαθέσιμου εισοδήματος των καταναλωτών το οποίο έχει υποστεί απώλειες από την ακρίβεια των προηγούμενων ετών, αλλά και στο γεγoνός ότι ο πληθωρισμός εξακολουθεί να εμφανίζει τάσεις αντίστασης παρά την πτώση του.
Γράφει ο Γιώργος Λαμπίρης
Τα στοιχεία του ΙΟΒΕ δείχνουν ότι το πρώτο τρίμηνο του έτους ο Δείκτης Τιμών Καταναλωτή έτρεχε με ρυθμό στο 3,2% ( έναντι 5,9% το αντίστοιχο τρίμηνο πέρυσι), ενώ για ολόκληρο το έτος εκτιμάται ότι θα διατηρηθεί περίπου στα επίπεδα του 3%.
Με βάση τα στοιχεία της NielsenIQ που μετράει τις πωλήσεις των ελληνικών σούπερ μάρκετ και των βασικών καταναλωτικών αγαθών, το οργανωμένο λιανεμπόριο τροφίμων κινήθηκε θετικά σε αξία στο +3% για το πρώτο τρίμηνο του 2024 σε σύγκριση με την αντίστοιχη χρονική περίοδο του 2023. Τα ταχυκίνητα καταναλωτικά προϊόντα παρουσιάζουν παρόμοια αυξητική τάση, στο 2,7%. Η ανάπτυξη αυτή φαίνεται να προέρχεται κυρίως από τη θετική μεταβολή των πωλούμενων όγκων, καθώς η αύξηση των τιμών παρουσιάζει σημαντική αποκλιμάκωση και κυμαίνεται γύρω στο 1%, γεγονός που φαίνεται να έχει τονώσει την κατανάλωση.
Ο επίμονος πληθωρισμός και η επιβράδυνση της κατανάλωση
Από την άλλη ωστόσο το ΙΟΒΕ προβλέπει ότι στο σύνολο του έτους θα υπάρξει επιβράδυνση της κατανάλωσης της κατανάλωσης. Σύμφωνα με το ΙΟΒΕ, σημαντικό εμπόδιο για την ανταγωνιστικότητα και συνεπώς για τη συνολική απασχόληση, αποτελεί ο σχετικά υψηλός δομικός πληθωρισμός της ελληνικής οικονομίας, καθώς και ο επίμονος πληθωρισμός σε αγαθά πρώτης ανάγκης. Επίσης, προκλήσεις προκύπτουν από μια ενδεχόμενη επιμήκυνση της περιόδου υψηλότερων επιτοκίων εκ μέρους της ΕΚΤ. Γι' αυτό και προβλέπει επιβράδυνση της κατανάλωσης το 2024, ενώ τονίζει ότι αναμένεται αντίστοιχα επιβράδυνση της θετικής δυναμικής στον τομέα της απασχόλησης.
Ενδεικτική σε ότι αφορά την πορεία του τζίρου είναι η εικόνα που προκύπτει από τα στοιχεία της Nilsen: Η αύξηση της μέσης τιμής για τα ταχυκίνητα καταναλωτικά αγαθά είναι σημαντικά χαμηλότερη κατά το πρώτο τρίμηνο του έτους συγκριτικά με το αντίστοιχο διάστημα πέρυσι. Ειδικότερα, τόσο στα τρόφιμα και ποτά όσο και στις κατηγορίες προσωπικής υγιεινής και ομορφιάς η αύξηση του τζίρου που σημειώθηκε ήταν 3,3% στο τρίμηνο, ενώ τα προϊόντα φροντίδας σπιτιού είχαν τζίρο μειωμένο κατά 1,7%, με τη μέση τιμή να παρουσιάζει σημαντική μείωση. Αυτό σύμφωνα με την εταιρεία μετρήσεων πιθανώς να οφείλεται στα πρόσφατα ρυθμιστικά μέτρα της κυβέρνησης για τις κατηγορίες πωλούμενων αγαθών από τα σούπερ μάρκετ, εξαιρουμένων των τροφίμων.
Πιέσεις στο λιανεμπόριο από τα κυβερνητικά μέτρα
Την ίδια στιγμή πίεση συνεχίζουν να δέχονται οι αλυσίδες από τις νομοθετικές ρυθμίσεις του υπουργείου Ανάπτυξης που ως στόχο έχουν τον περιορισμό της ακρίβειας. Ένα από τα μέτρα που αποτελεί βασικό σημείο προβληματισμού για τα σούπερ μάρκετ είναι αυτό που "μπλοκάρει" τη διενέργεια προσφορών στα ράφια για όσα προϊόντα ανατιμήθηκαν τους προηγούμενους τρεις μήνες. Η διαδικασία αυτή δημιουργεί σημαντικό γραφειοκρατικό βάρος, δεδομένου ότι, όπως υποστηρίζουν στελέχη μεγάλης αλυσίδας σούπερ μάρκετ, είναι αρκετά πιθανό να έχει χρησιμοποιηθεί προϊόν στο φυλλάδιο ή στο e-shop, το οποίο ενδέχεται να έχει υποστεί ανατίμηση και παρόλα αυτά να έχει τοποθετηθεί στα δύο παραπάνω κανάλια υπό καθεστώς έκπτωσης ή προσφοράς.
Τα μέτρα έχουν επηρεάσει το προωθητικό πλάνο των εταιρειών. Έτσι, ενώ οι προσφορές που πραγματοποιούσαν κυρίως σε κατηγορίες όπως απορρυπαντικά από τα επίπεδα του 40% έως και 50%, μειώθηκαν στο 25%-30% και πιέζονται οι αλυσίδες να συμπληρώσουν το υπόλοιπο ποσοστό για να διατηρήσουν ανεπηρέαστη την κατανάλωση. Σε αυτό το πλαίσιο βρίσκεται σε εξέλιξη μία ιδιότυπη μάχη προμηθευτών - λιανεμπόρων για το ποια πλευρά θα καλύψει αυτή τη διαφορά προκειμένου να έχει όφελος ο καταναλωτής και να μην υπάρξουν απώλειες στις πωλήσεις. Το ίδιο πρόσωπο προαναγγέλλει ότι εξορθολογίζονται πλέον οι ανατιμήσεις και σταδιακά τα πράγματα επιστρέφουν στην κανονικότητα.
Ανατιμήσεις από κάποιους προμηθευτές που μένουν εκτός προωθητικών
Οι ίδιες πηγές επισημαίνουν ότι έχουν περιοριστεί οι ανατιμήσεις, επισημαίνονται ότι έδρασε σε ένα βαθμό ο νόμος, με ανασταλτικό ρόλο για κάποιες προμηθευτικές επιχειρήσεις και βιομηχανίες, ούτως ώστε να μην προβούν σε ανατιμήσεις. Στον αντίποδα υπάρχουν και επιχειρήσεις που όπως αναφέρει το συγκεκριμένο στέλεχος είναι περίπου 50, οι οποίες έχουν ανατιμήσει τα προϊόντα τους και επομένως τίθενται αυτομάτως εκτός της διαδικασίας και της δυνατότητας των προωθητικών ενεργειών - εκπτώσεων στα ράφια.
Οι ανατιμήσεις όπως επισημαίνει το ίδιο πρόσωπο κινούνται στα επίπεδα του 2%-3% και δεν είναι όπως πέρυσι ή πρόπερσι που κυμάνθηκαν από 10% έως και 15% κατ’ έτος. Ιδιαίτερη πίεση ασκείται στον κλάδο της γαλακτοβιομηχανίας, όπου τα περιθώρια κερδοφορίας είναι μειωμένα, ενώ οι τιμές στην πρώτη ύλη παραμένουν σταθερά υψηλές.
Ταυτόχρονα ο καταναλωτής έχει αλλάξει το μείγμα των αγορών του. Σε αυτή την κατεύθυνση είναι απολύτως σαφής η τάση των καταναλωτών για εξοικονόμηση χρημάτων για τις αγορές βασικών αγαθών και υπηρεσιών και δευτερευόντως διαχείρισης χρημάτων.
capital.gr