Ακριβή επιλογή για πολλούς, «πολύτιμο εργαλείο» για όσους ξέρουν να το χρησιμοποιούν, οι πιστωτικές κάρτες κερδίζουν έδαφος στις πληρωμές και το 2025.
Γράφει ο Κωνσταντίνος Μαραβελίδης
Αν και οι δωρεάν μεταφορές χρημάτων μέσω IRIS έχουν αγκαλιαστεί από το κοινό, οι προσφορές, τα άτοκα δάνεια και οι έξτρα δυνατότητες που προσφέρει μία πιστωτική τις διατηρεί στα πορτοφόλια πολλών. Οι ειδικοί προειδοποιούν ότι αν και προσφέρουν πολλές δωρεάν δυνατότητες, οι πιστωτικές έχουν επιτόκια που ζαλίζουν, που σε μερικές περιπτώσεις ξεπερνούν και το 20%, οπότε η χρήση τους μπορεί να γίνει από πολύτιμη έως και «καταστροφική» για όσους αφήσουν απλήρωτες δόσεις.
Ανοδικά
Συνολικά το «πλαστικό χρήμα» κυριαρχεί στην αγορά, με τα τελικά νούμερα του 2024 να δείχνουν ότι ο συνολικός αριθμός συναλλαγών με πιστωτικές και χρεωστικές κάρτες αυξάνεται κατά 14%, ενώ η συνολική τoυς αξία αυξήθηκε κατά 9%, φτάνοντας τα 112 δισ. ευρώ, από 102 δισ. ευρώ που ήταν το 2023. Σύμφωνα με τα στοιχεία της Τραπέζης της Ελλάδος, ο αριθμός των συναλλαγών με πιστωτικές κάρτες αυξήθηκε κατά 10% και ανήλθε σε 186 εκατ., από 168 εκατ. το 2023, ενώ το ποσοστό συμμετοχής τους στον συνολικό αριθμό συναλλαγών ανήλθε σε 7%. Ο μέσος αριθμός συναλλαγών ανά κάρτα αυξήθηκε κατά 14% σε 122 συναλλαγές, από 107 συναλλαγές το 2023. Η μεταβολή του μέσου αριθμού συναλλαγών ανά κάρτα οφείλεται κυρίως στην αύξηση του μέσου αριθμού συναλλαγών ανά χρεωστική κάρτα σε 134 συναλλαγές, από 115 συναλλαγές το προηγούμενο έτος. Το περσινό αποτέλεσμα, που φαίνεται να είναι μία τάση με αντοχή στο 2025, είναι η άνοδος της χρήσης πιστωτικών καρτών και η κυριαρχία των χρεωστικών. Οι Ελληνες καταναλωτές χρησιμοποιούν τις κάρτες τους για να αγοράσουν τα πάντα, με τα στοιχεία να δείχνουν αγορές από τσίχλες έως και το καινούργιο τους αυτοκίνητο.
Επιτόκια
Αυτό, όμως, δεν σημαίνει ότι είναι πάντα η καλύτερη λύση. Με επιτόκιο αγορών που στην ελληνική αγορά προσφέρεται από 13,75% έως 19,29% και επιτόκιο ανάληψης μετρητών από ΑΤΜ, μέσω της πιστωτικής να προσφέρεται από 17% έως 20,4%, το κόστος δανεισμού σκαρφαλώνει πολύ πάνω από το μέσο καταναλωτικό δάνειο, που έχει επιτόκιο στο 10,79%. Υπάρχουν πολλοί λόγοι για αυτό, καθώς οι αγορές με κάρτα λογίζονται ως «ανοιχτό» καταναλωτικό δάνειο, δηλαδή με προέγκριση ποσού, το οποίο, σύμφωνα με τις τράπεζες, έχει διαφορετικό ρίσκο και, άρα, ακριβότερο επιτόκιο. Σε κάθε περίπτωση, οι δωρεάν δυνατότητές τους, οι άτοκες δόσεις και οι έξτρα προσφορές κάνουν τις πιστωτικές κάρτες πολύτιμες, αλλά όποιος τις χρησιμοποιεί έναντι καταναλωτικού απλά πληρώνει μεγαλύτερα επιτόκια. Σύμφωνα με τους τραπεζικούς διαμεσολαβητές, μικρά ή μεγάλα βουνά χρεών που ξεκίνησαν από χρέη πιστωτικών καρτών και βγήκαν εκτός ελέγχου είναι η πιο συνηθισμένη περίπτωση που περνά από τα γραφεία τους.
Καπέλα…
Σημαντικό ότι το επιτόκιο που διαφημίζει μία τράπεζα δεν είναι αυτό που θα πληρώσουν οι καταναλωτές. Εδώ θέλει προσοχή. Πραγματικό παράδειγμα πιστωτικής κάρτας που προσφέρεται αυτήν την περίοδο με επιτόκιο 15,95%. Στην πράξη είναι +0,6%, που είναι η εισφορά του νόμου 128/75 και δεν την αναφέρουν, καθώς μπαίνει παντού, όμως θα την πληρώσουν οι καταναλωτές. Μετά είναι το Συνολικό Ετήσιο Πραγματικό Ποσοστό Επιβάρυνσης (ΣΕΠΠΕ). Αλλο ποσό διαφημίζεται και άλλο ποσό γίνεται το κόστος στο τέλος, αφού προστεθούν όλα τα έξοδα. Συγκεκριμένα, για την παραπάνω κάρτα, που έχει ονομαστικό επιτόκιο 15,95% + 0,6% εισφ. ν.128/75, πρέπει να θυμούνται οι καταναλωτές ότι η τράπεζα έχει προειδοποιήσει πως αναπροσαρμόζεται με βάση τις μεταβολές του δείκτη Euribor μηνός. Η αναπροσαρμογή του θα διαφοροποιείται επιπλέον των μεταβολών αυτών κατά +0,5 εκατοστιαία μονάδα. Παράλληλα υπάρχει και το κόστος συνδρομής, που είναι στα 30 ευρώ. Για αγορά 1.500 ευρώ και 12 δόσεις, αυτό σημαίνει ότι, αφού προστεθούν όλα τα έξοδα, θα πρέπει να πληρωθούν στην τράπεζα συνολικά 1.664,47 ευρώ. Αυτό σημαίνει ότι το πραγματικό κόστος δανεισμού είναι κοντά στο 19,65%.
Τα στοιχεία δείχνουν ότι τα επιτόκια των «καταναλωτικών δανείων χωρίς καθορισμένη διάρκεια, δηλαδή η κατηγορία που περιλαμβάνει αυτά των πιστωτικών καρτών και των ανακυκλούμενων καταναλωτικών δανείων, είναι στο 14,61%, μέση τιμή. Ομως, την ίδια περίοδο, στην υπόλοιπη Ευρώπη, βλέπουμε πολύ χαμηλότερο κόστος δανεισμού. Σύμφωνα με τα αντίστοιχα στοιχεία της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, ο μέσος όρος για τις ίδιες πιστώσεις στην ευρωζώνη είναι 7,83%. Η διαφορά είναι 6,78 μονάδες, που σημαίνει ότι η εδώ χρέωση για πιστωτικές κάρτες είναι σχεδόν 90% ακριβότερη από τις αντίστοιχες ευρωπαϊκές.
Αυξημένη ζήτηση
Περισσότερες αγορές με δόσεις φάνηκε πως θέλουν φέτος οι καταναλωτές και αυξήθηκαν σημαντικά οι αιτήσεις για νέες πιστωτικές. Καταγράφηκε αύξηση στον ενεργό αριθμό πιστωτικών καρτών κατά 2%, χωρίς όμως η έκδοσή τους να γίνει ευκολότερη, αλλά, όπως εξηγούν ειδικοί της αγοράς, ο λογος της ανόδου ήταν το αυξημένο ενδιαφέρον των καταναλωτών για αγορές. Αν και δεν υπάρχουν επίσημα στοιχεία, σύμφωνα με τους ειδικούς, στη συντριπτική τους πλειονότητα οι αγορές φαίνεται να γίνονται σε μεσαίας αξίας αγορές αγαθών (κινητά, οικοσυσκευές κ.τ.λ.). Ειδικότερα, το σύνολο των ενεργών καρτών πληρωμών σε κυκλοφορία ήταν 20,7 εκατ. στο τέλος Ιουνίου, σχεδόν αμετάβλητες σε σχέση με την Πρωτοχρονιά. Το ποσοστό συμμετοχής των χρεωστικών και πιστωτικών καρτών επί του συνόλου των καρτών πληρωμών δεν μεταβλήθηκε πολύ την τελευταία τριετία και στο α’ εξάμηνο παρέμεινε στο επίπεδο του 85% και 15% αντίστοιχα.
Περισσότερες συναλλαγές
Σημαντικό στοιχείο που φαίνεται μέσα από τις ανακοινώσεις της Τραπέζης της Ελλάδος είναι ότι η μέση αξία συναλλαγών ανά κάρτα αυξήθηκε κατά 10%, σε 5.468 ευρώ, από 4.947 ευρώ το 2023. Αυτό έχει να κάνει από τη μία πλευρά με τον πληθωρισμό, αλλά μόνο έως ενός σημείου, καθώς παρατηρείται και η διάθεση των καταναλωτών να πραγματοποιούν και τις μεγαλύτερες αγορές τους με κάρτα. Η μεταβολή οφείλεται κυρίως στην αύξηση της μέσης αξίας συναλλαγών ανά χρεωστική κάρτα κατά 12%, σε 6.002 ευρώ, από 5.365 ευρώ το 2023, ενώ η μέση αξία συναλλαγών ανά πιστωτική κάρτα αυξήθηκε κατά 2%, σε 2.616 ευρώ, από 2.547 ευρώ το προηγούμενο έτος. Η μέση αξία ανά συναλλαγή τόσο των χρεωστικών όσο και των πιστωτικών καρτών συνεχίζει την πτωτική πορεία της και εμφανίζεται μειωμένη σε 44 ευρώ, από 46 ευρώ το 2023 (μεταβολή -3,7%). Τέλος, σύμφωνα με την ΤτΕ, η μείωση της μέσης αξίας ανά συναλλαγή ενδεχομένως οφείλεται στην αυξανόμενη χρήση των χρεωστικών καρτών για την αγορά προϊόντων και υπηρεσιών χαμηλής αξίας.
Λιγότερες απάτες
Η πιο σταθερή τάση είναι η μείωση στις απάτες που καταγράφονται κάθε χρόνο στο πλαστικό χρήμα. Για την ακρίβεια, ο όγκος και η συνολική αξία των συναλλαγών αυξάνονται ταχύτερα από τις απάτες, άρα μειώνονται ως ποσοστό των συνολικών αγορών. Ειδικότερα, τα τελευταία τελικά στοιχεία της ΤτΕ δείχνουν ότι στο σύνολο του 2024 καταγράφηκε μικρή μείωση του αριθμού τους κατά 3% σε σχέση με το 2023. Περίπου 1 συναλλαγή απάτης ανά 6.300. συναλλαγές, ποσοστό μειωμένο κατά 14% συγκριτικά με την προηγούμενη χρονιά.
Αποπληρωμή Ποσό
1η δόση 174,69 ευρώ
2η δόση 143,96 ευρώ
3η δόση 142,24 ευρώ
4η δόση 140,52 ευρώ
5η δόση 138,79 ευρώ,
6η δόση 137,07 ευρώ
7η δόση 135,34 ευρώ
8η δόση 133,62 ευρώ
9η δόση 131,90 ευρώ
10η δόση 130,17 ευρώ
11η δόση 128,45 ευρώ
12η δόση 126,72 ευρώ
Σύνολο 1.663,47 ευρώ
* Συναλλαγή 1.500 ευρώ με πιστωτική κάρτα πραγματικής χρέωσης ΣΕΠΠΕ
EleftherosTypos.gr