Στα 22,88 δισ. ευρώ έφθασε πλέον το συνολικό κόστος που προκαλούν στον Κρατικό Προϋπολογισμό οι φορολογικές απαλλαγές για νοικοκυριά και επιχειρήσεις. Το ποσό αυτό, που αποτελεί ταυτόχρονα και το συνολικό όφελος των φορολογουμένων, είναι αυξημένο κατά 4 δισ. ευρώ περίπου σε σύγκριση με πέρυσι.
Oι πλέον κερδισμένοι ήταν και φέτος οι μισθωτοί, οι συνταξιούχοι και οι κατά κύριο επάγγελμα αγρότες, οι οποίοι γλίτωσαν φόρους συνολικού ύψους 3,92 δισ. ευρώ εξαιτίας της εφαρμογής των διατάξεων για τα αφορολόγητα όρια εισοδήματος. Κερδισμένοι από τις φοροαπαλλαγές και όσοι απέκτησαν πρώτη κατοικία με αγορά, καθώς το συνολικό ύψος των φόρων μεταβίβασης που γλίτωσαν έφθασε τα 600 εκατ. ευρώ.
Ανοδικά
Σε ειδικό τόμο 625 σελίδων που κατατέθηκε στη Βουλή μαζί με την εισηγητική έκθεση και τους αναλυτικούς πίνακες του Κρατικού Προϋπολογισμού του 2026 καταγράφηκαν για το τρέχον έτος 1.203 φοροαπαλλαγές συνολικά, με συνολικό δημοσιονομικό κόστος 22,88 δισ. ευρώ.
Πέρυσι στον αντίστοιχο τόμο που είχε κατατεθεί με τον Κρατικό Προϋπολογισμό του 2024 είχαν περιληφθεί 1.116 καταγεγραμμένες φοροαπαλλαγές, το συνολικό κόστος των οποίων είχε υπολογιστεί στα 18,825 δισ. ευρώ.
Μέσα σε ένα χρόνο δηλαδή, μεταξύ του 2024 και του 2025, ο συνολικός αριθμός των φοροαπαλλαγών αυξήθηκε κατά 87 και το συνολικό τους κόστος αυξήθηκε κατά 4,06 δισ. ευρώ!
Οι φορολογικές απαλλαγές είναι νομοθετικές ρυθμίσεις από τις οποίες προκαλείται άμεσα ή έμμεσα απώλεια φορολογικών εσόδων και αντίστοιχα όφελος για ομάδες φορολογουμένων, είτε πολυπληθείς είτε ολιγάριθμες. Ουσιαστικά, οι φορολογικές δαπάνες είναι αποκλίσεις από τη δομή του βασικού φορολογικού συστήματος, που καθιερώνουν προνομιακό φορολογικό καθεστώς υπέρ ορισμένων μορφών οικονομικής δραστηριότητας ή ομάδων φορολογουμένων.
Ακίνητα
Ως προς το ύψος των φορολογικών απαλλαγών, οι απαλλαγές από τη φορολογία ακινήτων και λοιπών περιουσιακών στοιχείων (οι απαλλαγές από τη φορολογία κεφαλαίου) καταλαμβάνουν ένα πολύ μεγάλο μέρος του συνολικού δημοσιονομικού κόστους των 22,88 δισ. ευρώ. Οι απαλλαγές αυτές ανέρχονται σε 183 φέτος και φθάνουν τα 9,06 δισ. ευρώ φέτος έναντι 9,5 δισ. ευρώ πέρυσι.
Το συνολικό ποσό των απαλλαγών από τη φορολογία μεταβίβασης ακινήτων έφθασε τα 2,426 δισ. ευρώ φέτος κυρίως εξαιτίας της απαλλαγής της πρώτης κατοικίας από τον φόρο μεταβίβασης, της οποίας το κόστος ανήλθε σε 600 εκατ. ευρώ.
Αξίζει, επίσης, να επισημανθεί ότι οι 29 συνολικά διατάξεις που προβλέπουν απαλλαγές από τον ΕΝΦΙΑ κόστισαν φέτος στον Κρατικό Προϋπολογισμό μόλις 93,63 εκατ. ευρώ, τα οποία… μοιράστηκαν σε 4.953.864 ιδιοκτήτες! Μόνο η απαλλαγή από το 50% του ΕΝΦΙΑ που εφαρμόστηκε και φέτος για οικονομικά αδύναμα φυσικά πρόσωπα ίσχυσε για 812.740 ιδιοκτήτες ακινήτων με πολύ χαμηλά ετήσια εισοδήματα (έναντι 999.633 ιδιοκτητών πέρυσι) και προκάλεσε απώλεια φορολογικών εσόδων – ήτοι όφελος για τους δικαιούχους – ύψους μόλις 28,988 εκατ. ευρώ (έναντι 36 εκατ. ευρώ πέρυσι). Η πλήρης απαλλαγή από τον ΕΝΦΙΑ για πολυτέκνους με χαμηλά εισοδήματα και αναπήρους ωφέλησε συνολικά 58.517 άτομα (έναντι 59.243 πέρυσι), με απαλλαγή από φόρους ύψους 4,8 εκατ. ευρώ (περίπου όσο και πέρυσι).
Νοικοκυριά
Οι φορολογικές απαλλαγές των νοικοκυριών είναι αυτές που έχουν νομοθετηθεί κυρίως στη φορολογία εισοδήματος φυσικών προσώπων. Οι απαλλαγές αυτές ανήλθαν φέτος σε 252.
Το κόστος των απαλλαγών και των εκπτώσεων φόρου στη φορολογία εισοδήματος φυσικών προσώπων, δηλαδή το συνολικό όφελος των νοικοκυριών από αυτές, υπολογίστηκε σε 4,946 δισ. ευρώ με βάση τα στοιχεία των φετινών φορολογικών δηλώσεων που αφορούν στο έτος 2024, έναντι 5,098 δισ. ευρώ που είχε μετρηθεί πέρυσι με βάση τις φορολογικές δηλώσεις που υποβλήθηκαν για το 2023. Το μεγαλύτερο μέρος του κόστους των 4,946 δισ. ευρώ, το οποίο μετρήθηκε με βάση τις φετινές δηλώσεις, προέρχεται από την εφαρμογή των διατάξεων για το αφορολόγητο όριο εισοδήματος των μισθωτών, των συνταξιούχων και των κατά κύριο επάγγελμα αγροτών. Το φορολογικό κόστος των διατάξεων αυτών, που αποτελεί όφελος για τους συγκεκριμένους φορολογουμένους, υπολογίστηκε σε 3,924 δισ. ευρώ, με βάση τις φετινές φορολογικές δηλώσεις. Ωφελημένοι από το αφορολόγητο όριο στη φορολογία εισοδήματος φυσικών προσώπων ήταν κατά την εκκαθάριση των φετινών φορολογικών δηλώσεων 6.769.128 φορολογούμενοι των παραπάνω κατηγοριών.
Μια άλλη μεγάλη κατηγορία απαλλαγών, η οποία είχε κόστος 658 εκατ. ευρώ φέτος στα κρατικά ταμεία, περιλαμβάνει τις περιπτώσεις απαλλαγών διαφόρων κατηγοριών τακτικών και εκτάκτων εισοδημάτων από τον φόρο εισοδήματος. Στην κατηγορία αυτή συμπεριλαμβάνονται τα αφορολόγητα εισοδήματα (συντάξεις κ.λπ.) των αναπήρων, τα αφορολόγητα επιδόματα υπαλλήλων και λειτουργών του Δημοσίου και ορισμένες έκτακτες παροχές και ενισχύσεις που δόθηκαν λόγω εκτάκτων αναγκών, όπως αυτές που χορηγήθηκαν σε περιστατικά καταστροφών από πυρκαγιές, πλημμύρες κ.λπ.. Ο αριθμός των δικαιούχων των απαλλασσόμενων αυτών ποσών ανήλθε σε 2.717.651 άτομα. Πέρυσι το κόστος των απαλλαγών αυτών ανερχόταν στα 802 εκατ. ευρώ, οπότε φέτος διαπιστώνεται μια σχετική μείωση, προφανώς διότι εξέλιπαν οι λόγοι καταβολής πολλών τέτοιων εκτάκτων ενισχύσεων.
Νομικά πρόσωπα
Στη φορολογία εισοδήματος των εταιριών και των λοιπών νομικών προσώπων καταγράφηκαν συνολικά 265 φοροαπαλλαγές με το συνολικό δημοσιονομικό τους κόστος σε 5,8 δισ. ευρώ, έναντι 1,268 δισ. ευρώ πέρυσι. Αιτία για τη σημαντική αυτή αύξηση είναι η καταγραφή της απώλειας εσόδων που προκάλεσε στον Κρατικό Προϋπολογισμό η απαλλαγή 504 φορέων της Γενικής Κυβέρνησης από τον φόρο εισοδήματος που προβλέπει το άρθρο 46 του Κώδικα Φορολογίας Εισοδήματος. Σύμφωνα με τη νέα αυτή καταγραφή, η εν λόγω απαλλαγή κοστίζει 2,48 δισ. ευρώ στον Κρατικό Προϋπολογισμό. Επίσης, το δημοσιονομικό κόστος της απαλλαγής των ενδο-ομιλικών μερισμάτων από τον φόρο εισοδήματος, υπερέβη το 1 δισ. ευρώ φέτος, ενώ πέρυσι είχε ανέλθει 645,9 εκατ. ευρώ.
Ελαφρύνσεις σε έμμεσους φόρους
Οι φοροαπαλλαγές που προβλέπονται στην έμμεση φορολογία κοστίζουν συνολικά πάνω από 2,2 δισ. ευρώ στον Κρατικό Προϋπολογισμό. Το συνολικό κόστος των απαλλαγών από τον Φ.ΠΑ υπολογίζεται φέτος σε 1 δισ. ευρώ, οι απαλλαγές από τους Ειδικούς Φόρους Κατανάλωσης (από τους φόρους που επιβαρύνουν κυρίως τα καύσιμα, τον ηλεκτρισμό, τα αλκοολούχα ποτά, τα προϊόντα καπνού και καφέ) φθάνουν επίσης το 1 δισ. ευρώ και οι απαλλαγές από τα Τέλη Ταξινόμησης ανέρχονται σε 270 εκατ. ευρώ.
Ενδιαφέρον έχει και το γεγονός ότι οι απαλλαγές από τα Τέλη Ταξινόμησης για υβριδικά – ηλεκτρικά οχήματα έφτασαν στα 238,9 εκατ. ευρώ φέτος έναντι 208,1 εκατ. ευρώ πέρσι, δείγμα του αυξανόμενου μεριδίου των «καθαρών» αυτοκινήτων.
EleftherosTypos.gr