«Καμπανάκι» για τις αλλαγές σύστασης στο ψωμί που πωλείται από φούρνους, κρούει μελέτη του ΕΦΕΤ, η οποία καταδεικνύει μεγάλη αύξηση της τάξης του 6,8% στην περιεκτικότητα αλατιού τα τελευταία 12 χρόνια.
Πιο αναλυτικά, η μέση περιεκτικότητα σε αλάτι στο μη συσκευασμένο ψωμί αρτοποιείων ανέβηκε από 1,32% το 2012 σε 1,41% το 2024. Μόλις το 19,4% των δειγμάτων τηρούσαν το όριο του 1,2% που προβλεπόταν από το Μνημόνιο Συνεργασίας (MoU) μεταξύ ΕΦΕΤ και Ομοσπονδίας Αρτοποιών Ελλάδας. Αντιθέτως, το 2012 το ποσοστό αυτό ανερχόταν σε 31,8%, σχεδόν διπλάσιο από το σημερινό.
Σύμφωνα με τον ΕΦΕΤ, αυτή η διαπίστωση προκαλεί ανησυχία για τη δημόσια υγεία, δεδομένου ότι το ψωμί αποτελεί μία από τις κύριες πηγές αλατιού στη διατροφή των Ελλήνων.
Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ) συνιστά η ημερήσια πρόσληψη αλατιού να μην ξεπερνά τα 5 γραμμάρια για ενήλικες, ενώ στην Ελλάδα η κατανάλωση είναι σχεδόν διπλάσια. Η υπερβολική πρόσληψη αλατιού αυξάνει την αρτηριακή πίεση, τον κίνδυνο καρδιοπαθειών, αγγειακών εγκεφαλικών επεισοδίων, νεφρικής νόσου και οστεοπόρωσης, επιβαρύνοντας το σύστημα υγειονομικής περίθαλψης. Ο ΠΟΥ εκτιμά ότι η μείωση της πρόσληψης αλατιού στα συνιστώμενα επίπεδα θα μπορούσε να σώσει έως και 2,5 εκατομμύρια ζωές ετησίως παγκοσμίως.
Αλάτι στο ψωμί: Οι κίνδυνοι και η πρόταση για νομοθετική ρύθμιση
Όπως προκύπτει από τη μελέτη του ΕΦΕΤ, η αύξηση της περιεκτικότητας αλατιού στην Ελλάδα είναι απροσδόκητη, καθώς παρόμοιες πρωτοβουλίες σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες πέτυχαν θετικά αποτελέσματα μέσω εθελοντικών δράσεων.
Η αποτυχία αυτής της πρωτοβουλίας στην Ελλάδα ενδέχεται να οφείλεται σε ανησυχίες των αρτοποιών για πιθανή μείωση της αποδοχής του ψωμιού από τους καταναλωτές, αλλά και στο γεγονός ότι η εφαρμογή της συμφωνίας δεν ήταν υποχρεωτική. Επομένως, για να επιτευχθεί ουσιαστική και βιώσιμη μείωση του αλατιού, ολοένα και περισσότεροι ειδικοί θεωρούν ότι απαιτείται νομοθετική ρύθμιση και όχι αποκλειστικά εθελοντικές δράσεις. Η διεθνής εμπειρία και τα επιστημονικά δεδομένα δείχνουν ότι η μείωση του αλατιού στο ψωμί είναι εφικτή, δεν απαιτεί αλλαγή συνταγής, είναι αποδεκτή από τους καταναλωτές και δεν επηρεάζει αρνητικά τις πωλήσεις, καθώς οι σταδιακές μειώσεις έως και 30-40% δεν γίνονται εύκολα αντιληπτές στη γεύση.
Όπως δήλωσε ο πρόεδρος του ΕΦΕΤ, Α. Ζαμπέλας, καθηγητής Διατροφής του Ανθρώπου στο Τμήμα Επιστήμης Τροφίμων και Διατροφής του Ανθρώπου του Γεωπονικού Πανεπιστημίου Αθηνών και μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Αρχής για την Ασφάλεια Τροφίμων, «η Ελλάδα χρειάζεται μία ρεαλιστική, αλλά δεσμευτική πολιτική για το αλάτι. Η μείωση της πρόσληψης αλατιού αποτελεί ένα από τα πιο αποτελεσματικά μέτρα πρόληψης χρόνιων νοσημάτων. Ήρθε η ώρα η χώρα μας να περάσει από τις καλές προθέσεις σε πιο ουσιαστικές και συστηματικές δράσεις».
Σημειώνεται ότι η μελέτη του ΕΦΕΤ αξιοποίησε δεδομένα κατανάλωσης της Πανελλαδικής Μελέτης Διατροφής και Υγείας (ΠΑ.ΜΕ.Δ.Υ.) του Γεωπονικού Πανεπιστημίου Αθηνών και δημοσιεύτηκε στις 27 Οκτωβρίου 2025 στο διεθνές επιστημονικό περιοδικό Nutrients (ανοιχτής πρόσβασης).
iEidiseis.gr