Από την αρχαιότητα έως τη σύγχρονη διατροφή, το σκόρδο παραμένει ένας από τους πιο ισχυρούς συμμάχους της υγείας. Ο μικροσκοπικός αυτός βολβός, που χαρίζει μοναδική γεύση σε εκατομμύρια πιάτα παγκοσμίως, είναι ταυτόχρονα ένα φυσικό «πολυεργαλείο» για την ενίσχυση του οργανισμού: ρυθμίζει την αρτηριακή πίεση, βοηθά στη μείωση της χοληστερόλης, στηρίζει το ανοσοποιητικό και δρα ως φυσικό αντιμικροβιακό.
Δεν είναι τυχαίο, λοιπόν, που πολλοί τον αποκαλούν υπερτροφή.
Πώς εξηγείται η δύναμη του σκόρδου
Το σκόρδο είναι γεμάτο βιταμίνες C και B6, μαγγάνιο και σελήνιο – πολύτιμα στοιχεία για την υγεία των οστών, τη σύνθεση κολλαγόνου, την ομαλή λειτουργία του θυρεοειδούς και την άμυνα του οργανισμού. Όμως το πραγματικό «κλειδί» βρίσκεται στην αλισίνη, μια οργανοθειώδη ένωση που απελευθερώνεται όταν το σκόρδο κοπεί ή συνθλιβεί.
«Η αλισίνη διαθέτει αντιμικροβιακές, αντιοξειδωτικές και αντιφλεγμονώδεις ιδιότητες», επισημαίνει η λειτουργική διατροφολόγος και σύμβουλος υγείας Alexa Mullane. «Έχει δράση ενάντια σε βακτήρια – ακόμη και ανθεκτικά στα φάρμακα –, ιούς, μύκητες και παράσιτα, ενώ συμβάλλει και στη βελτίωση των δεικτών καρδιαγγειακής υγείας».
Μύθοι και αλήθειες γύρω από το «φαρμακευτικό» σκόρδο
Για δεκαετίες πολλοί πίστευαν ότι μια σκελίδα σκόρδου πάνω στο δέρμα αρκεί για να προλάβει το κρυολόγημα. Η Mullane βάζει τα πράγματα στη θέση τους: «Το σκόρδο μπορεί να υποστηρίξει το ανοσοποιητικό, αλλά δεν αποτελεί μονοθεραπεία. Η βάση πρέπει να είναι μια ισορροπημένη διατροφή, πλούσια σε θρεπτικά συστατικά».
Το σκόρδο, ωστόσο, παραμένει εξαιρετική επιλογή όταν εμφανιστούν τα πρώτα συμπτώματα γρίπης ή κρυολογήματος, προσφέροντας «έξτρα ώθηση» στην άμυνα του οργανισμού.
Ποικιλίες: Από το κλασικό έως το μαύρο σκόρδο
Υπάρχουν εκατοντάδες ποικιλίες που χωρίζονται σε δύο βασικές κατηγορίες: σκληρόλαιμα και μαλακόλαιμα. Τα πρώτα είναι πιο πικάντικα και αρωματικά, ενώ τα δεύτερα πιο ήπια και συνηθισμένα στα σούπερ μάρκετ.
Το μαύρο σκόρδο – προϊόν ζύμωσης – θεωρείται ακόμη πιο πλούσιο σε αντιοξειδωτικά, ενώ το «σκόρδο ελέφαντα» είναι ουσιαστικά ένα είδος πράσου με πιο ήπια γεύση. Το άγριο σκόρδο, που βρίσκεται την άνοιξη σε δάση, ξεχωρίζει για τα βρώσιμα φύλλα του και την ήπια, αρωματική του γεύση.
Μπορεί κάποιος να φάει… υπερβολικά πολύ σκόρδο;
Η απάντηση είναι «ναι». Η υπερβολική κατανάλωση – ιδιαίτερα ωμού – μπορεί να προκαλέσει γαστρεντερικές ενοχλήσεις, όπως καούρες, φούσκωμα, αέρια ή έντονη κακοσμία. Τα άτομα με σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου είναι ακόμη πιο ευαίσθητα, καθώς το σκόρδο περιέχει FODMAPs που δυσκολεύουν την πέψη.
Ωστόσο, όπως υπογραμμίζει η Mullane, τα συμπτώματα είναι συνήθως παροδικά και όχι επικίνδυνα.
Το «μυστικό» για ακόμη περισσότερα οφέλη
Αφήστε το σκόρδο για 10–15 λεπτά αφού το ψιλοκόψετε ή το συνθλίψετε πριν το μαγειρέψετε.
Αυτό επιτρέπει στο ένζυμο αλλινάση να ενεργοποιηθεί και να μετατρέψει την αλλιίνη σε αλισίνη – τη δραστική ουσία που κάνει το σκόρδο τόσο ευεργετικό.
Επιπλέον:
Συνδυάστε το με υγιή λιπαρά, όπως εξαιρετικό παρθένο ελαιόλαδο ή αβοκάντο, για καλύτερη απορρόφηση των αντιοξειδωτικών.
Προσθέστε τρόφιμα πλούσια σε βιταμίνη C (ντομάτα, πιπεριές, λεμόνι) για ενίσχυση της αντιοξειδωτικής δράσης.
Μαζί με κρεμμύδι ή ασκαλώνι, αυξάνετε το σύνολο των θειούχων ενώσεων και άρα τα οφέλη.
Ωμό ή μαγειρεμένο;
Το ωμό σκόρδο έχει τη μεγαλύτερη περιεκτικότητα σε αλισίνη, άρα είναι ιδανικό για άμεση υποστήριξη του ανοσοποιητικού. Από την άλλη, το μαγειρεμένο είναι πιο «φιλικό» στο στομάχι και εξακολουθεί να προσφέρει σημαντική θρεπτική αξία και πρεβιοτικές ίνες.
Για όσους αποφεύγουν τη γεύση ή την οσμή του σκόρδου, υπάρχουν συμπληρώματα αλισίνης. Η Mullane, ωστόσο, παραμένει επιφυλακτική: «Το φρέσκο σκόρδο παρέχει πλήθος θρεπτικών συστατικών που χάνονται όταν η αλισίνη απομονώνεται στα χάπια».
Προσοχή στις αλληλεπιδράσεις με φάρμακα
Το σκόρδο έχει φυσική αντιαιμοπεταλιακή δράση, κάτι που μπορεί να ενισχύσει την επίδραση αντιπηκτικών φαρμάκων (όπως η βαρφαρίνη) ή της ασπιρίνης. Για όσους λαμβάνουν τέτοια φάρμακα, οι μεγάλες ποσότητες ή τα συμπληρώματα σκόρδου πρέπει να αποφεύγονται.
dnews.gr