Η υπερβολική κατανάλωση σε σύντομο χρονικό διάστημα μπορεί να οδηγήσει στη λεγόμενη «δηλητηρίαση από νερό», μια κατάσταση επικίνδυνη για την υγεία.
Ο Αριστοτέλης έλεγε «πάν μέτρον άριστον», δηλαδή να μην κάνουμε υπερβολές σε κανένα τομέα της ζωής μας. Θα μπορούσε το ίδιο να ισχύει και για το νερό;
Το μεγαλύτερο μέρος του σώματος αποτελείται από νερό, που είναι ζωτικής σημασίας για τα κύτταρα και τη ζωή. Όμως, η υπερβολική κατανάλωση νερού μπορεί να οδηγήσει σε επικίνδυνες καταστάσεις.
Τι συμβαίνει όταν πίνουμε υπερβολικά πολύ νερό;
Αν πιείς πολύ νερό σε σύντομο χρονικό διάστημα, τότε περνάς σε μια κατάσταση που λέγεται υπερυδάτωση ή ακόμα και δηλητηρίαση νερού.
Αυτό συμβαίνει όταν υπάρχει υπερβολικό νερό μέσα στα κύτταρα (συμπεριλαμβανομένων των εγκεφαλικών), προκαλώντας το πρήξιμό τους. Όταν τα εγκεφαλικά κύτταρα πρήζονται, πιέζουν τον εγκέφαλο. Μπορεί να αρχίσετε να εμφανίζετε σύγχυση, υπνηλία και πονοκέφαλο. Αν η πίεση αυξηθεί, μπορεί να προκαλέσει καταστάσεις όπως υπέρταση (υψηλή αρτηριακή πίεση) και βραδυκαρδία (χαμηλό καρδιακό ρυθμό).
Το νάτριο είναι ο ηλεκτρολύτης που επηρεάζεται περισσότερο από την υπερυδάτωση. Οι ηλεκτρολύτες, που έχουν θετικό ή αρνητικό φορτίο, βοηθούν το σώμα να ισορροπεί την ποσότητα νερού στα κύτταρα.
Όταν τα επίπεδα νατρίου πέφτουν λόγω μεγάλης ποσότητας νερού στο σώμα, τα υγρά εισέρχονται στα κύτταρα και μπορεί να αναπτυχθεί υπονατριαιμία. Τα κύτταρα διογκώνονται, αυξάνοντας τον κίνδυνο για σπασμούς, κώμα ή ακόμη και θάνατο.
Τα συμπτώματα της υπερυδάτωσης
Αν έχετε ήπια υπερενυδάτωση, μπορεί να μην έχετε συμπτώματα, απλά να αισθάνεστε ελαφρά κόπωση.
Τα συμπτώματα από τη δηλητηρίαση από νερό είναι τα εξής:
- Διαυγή ούρα. Ένας από τους καλύτερους τρόπους να δείτε αν πίνετε αρκετό νερό είναι να παρακολουθείτε το χρώμα των ούρων. Συνήθως κυμαίνεται από ανοιχτό κίτρινο έως χρώμα τσαγιού. Αν τα ούρα είναι σχεδόν διάφανα, αυτό είναι σημάδι ότι πίνετε πάρα πολύ νερό σε σύντομο διάστημα.
- Πολύ συχνές επισκέψεις στην τουαλέτα. Κατά μέσο όρο, πρέπει να ουρείτε 6–8 φορές την ημέρα. Μέχρι 10 φορές είναι φυσιολογικό για όσους πίνουν πολύ νερό ή καταναλώνουν συχνά καφεΐνη ή αλκοόλ.
- Ναυτία ή εμετός. Τα συμπτώματα της υπερυδάτωσης μοιάζουν με αυτά της αφυδάτωσης. Όταν υπάρχει υπερβολικό νερό, οι νεφροί δεν μπορούν να αποβάλουν το επιπλέον υγρό, με αποτέλεσμα αυτό να συσσωρεύεται στο σώμα και τελικά να εμφανίζεται ναυτία, εμετός και διάρροια.
- Δυνατοί πονοκέφαλοι που δεν υποχωρούν. Η υπερβολική ποσότητα νερού μειώνει τα επίπεδα άλατος και πρήζει τα κύτταρα, συμπεριλαμβανομένων των εγκεφαλικών. Το πρήξιμο πιέζει το κρανίο και αυτό προκαλεί έντονο πονοκέφαλο, ακόμα και δυσκολία στην αναπνοή.
- Σύγχυση και «θολούρα». Τα πρησμένα εγκεφαλικά κύτταρα μπορεί να οδηγήσουν σε αίσθημα αποπροσανατολισμού.
- Πρήξιμο και αλλαγή χρώματος σε χέρια, πόδια, χείλη. Η διόγκωση των κυττάρων μπορεί να προκαλέσει πρήξιμο και αλλαγή χρώματος στο δέρμα.
- Αδύναμοι μύες και κράμπες. Τα χαμηλά επίπεδα ηλεκτρολυτών επηρεάζουν την ισορροπία του σώματος και μπορούν να προκαλέσουν μυϊκούς σπασμούς.
- Κόπωση. Οι νεφροί υπερλειτουργούν για να αποβάλουν το επιπλέον νερό, προκαλώντας ορμονική αντίδραση που οδηγεί σε άγχος και κόπωση.
Ποιους ανθρώπους αφορά
Γενικά, οι περισσότεροι από εμάς πίνουμε λιγότερο νερό από ό,τι χρειάζεται παρά περισσότερο. Γι’ αυτό, η υπερυδάτωση δεν είναι συχνή, σε αντίθεση με την αφυδάτωση.
Συνήθως, οι άνθρωποι τείνουν να πίνουν υπερβολικά πολύ νερό όταν συμμετέχουν σε έντονη σωματική δραστηριότητα, όπως μαραθώνιους ή άλλες ασκήσεις αντοχής.
Ορισμένες παθήσεις μπορούν να προκαλέσουν κατακράτηση νερού και μείωση των επιπέδων νατρίου, όπως:
- Συμφορητική καρδιακή ανεπάρκεια: μπορεί να προκαλέσει κατακράτηση υγρών.
- Χρόνια νεφρική νόσος ή νεφρική βλάβη: όταν οι νεφροί είναι κατεστραμμένοι, δυσκολεύονται να ισορροπήσουν το νάτριο και το νερό.
- Προχωρημένη ηπατική νόσος (κίρρωση): μπορεί να προκαλέσει συσσώρευση υγρών και αραίωση του αίματος.
- Πολύ υψηλό σάκχαρο (υπεργλυκαιμία): το σώμα μπορεί να συγκρατεί πολύ νερό για να ισορροπήσει τα υψηλά επίπεδα σακχάρου.
- Σύνδρομο ακατάλληλης αντιδιουρητικής ορμόνης (SIADH): το σώμα παράγει ορμόνη που συγκρατεί νερό αντί να το αποβάλει μέσω των ούρων.
- Επινεφριδιακή ανεπάρκεια (νόσος Addison): δυσκολεύει το σώμα να ισορροπήσει το νερό, το κάλιο και το νάτριο.
- Ορμόνες θυρεοειδούς: όταν είναι χαμηλές, μπορεί να μειωθούν τα επίπεδα νατρίου.
Τέλος, φάρμακα όπως διουρητικά, ορισμένα αντικαταθλιπτικά και παυσίπονα μπορούν να επηρεάσουν τις ορμονικές και νεφρικές διεργασίες που διατηρούν φυσιολογικά τα επίπεδα νατρίου.
Τελικά, πόσο νερό πρέπει να πίνουμε κάθε μέρα;
Η καθημερινή πρόσληψη νερού εξαρτάται από παράγοντες όπως το φύλο, το σωματικό βάρος, το κλίμα, το επίπεδο φυσικής δραστηριότητας, η συνολική υγεία και καταστάσεις όπως η εγκυμοσύνη ή ο θηλασμός.
Σε γενικές γραμμές, χρειάζεται να πίνουμε παραπάνω από δύο λίτρα νερό για την ημέρα: οι γυναίκες πρέπει να πίνουν σχεδόν τρία και οι άνδρες σχεδόν τέσσερα.
Τον χειμώνα συνήθως χρειαζόμαστε λιγότερο νερό, ενώ το καλοκαίρι ή έπειτα από έντονη άσκηση χρειαζόμαστε περισσότερο.
Μια καλή γενική σύσταση είναι τα 8 ποτήρια την ημέρα.
iEidiseis.gr
