Γούρια, φυλαχτά, μικρές τελετουργίες... Πολλοί διάσημοι βάζουν τα δυνατά τους προκειμένου να πείσουν τη θεά Τύχη να τους κάνει τα χατίρια. Το διακύβευμα, άλλωστε, είναι αρκετά μεγάλο. Oσοι έχουν γευτεί μερικά ποτηράκια δόξας έχουν παραπάνω λόγους να ανησυχούν για τις επιπτώσεις μιας απότομης και κατακόρυφης πτώσης.
O Ρόμπιν Γούλιαμς δεν πηγαίνει ποτέ σε εκδήλωση, όταν υπάρχει περίπτωση να βραβευτεί, χωρίς να έχει στην τσέπη του ένα αγαλματάκι από ελεφαντόδοντο που του έχει χαρίσει ο πατέρας του. Ο βραβευμένος με Oσκαρ για την ερμηνεία του στην ταινία «Ο Σολίστας» και ιδιόρρυθμος Τζέφρι Ρας δεν αποχωρίζεται ποτέ μια πλαστική φιγούρα του Ντάφι Ντακ. O βασιλιάς της δεισιδαιμονίας όμως είναι ο Αξελ Ρόουζ, ο τραγουδιστής των Guns ’n’ Roses. Μέχρι σήμερα δεν δίνει συναυλία σε πόλη που το όνομά της ξεκινάει από το γράμμα «Μ» επειδή κάποτε είχε δει ένα σχετικό κακό όνειρο.
Η τεράστια συλλογή από γούρια που έχει στα συρτάρια της η ηθοποιός Κάμερον Ντίαζ υπάρχει για να την προστατεύει από τους κινδύνους και τα κακά πνεύματα, αλλά κυρίως από τα σημάδια που αφήνει πάνω της ο χρόνος.
O γοητευτικός Πάτρικ Ντέμπσι, μετά την απογειωτική επιτυχία που γνώρισε η σειρά «Grey’s Anatomy», αρνείται να βγει έξω χωρίς να φοράει κόκκινα αθλητικά παπούτσια. O άσος του γκολφ Τάιγκερ Γουντςθεωρεί ότι κερδίζει πόντους καλοτυχίας φορώντας κόκκινα μακό μπλουζάκια κάθε Κυριακή. Η συνήθεια αυτή ξεκίνησε έπειτα από προτροπή της μητέρας του, που ως αστρολόγος και προσωπική του γκουρού τον ενημέρωσε πως το κόκκινο είναι το γούρικο χρώμα για εκείνον.
Μερικά χρόνια πριν, ο θρύλος του NBA Μάικλ Τζόρνταν διένυε χιλιόμετρα στα παρκέ φορώντας κάτω από το σορτς των Σικάγο Μπουλς μια βερμούδα που είχε από τότε που ήταν φοιτητής στο Πανεπιστήμιο της Βόρειας Καρολίνας. Οσο για την τενίστρια Σερένα Γουίλιαμς, το 2007, λίγα λεπτά μετά την ήττα της σε έναν αγώνα, πλησίασε έντρομη τους δημοσιογράφους της εφημερίδας «British Sunday Express» και τους αποστόμωσε με τη δική της άποψη για τις αιτίες που οδήγησαν στο αποτέλεσμα.
«Δεν έδεσα σωστά τα κορδόνια μου και δεν χτύπησα την μπάλα πέντε φορές στο δάπεδο. Επίσης, δεν έφερα τις λαστιχένιες σαγιονάρες μου στο γήπεδο και δεν είχα το ένα επιπλέον φόρεμα που πάντα παίρνω. Η ήττα μου λοιπόν ήταν σίγουρη».
Αντιρρησίας συνείδησης στον προληπτικό κόσμο των διασήμων είναι ο ηθοποιός Κρίστιαν Μπέιλ. O κανούργιος Μπάτμαν εκνευρίζεται τόσο με αυτές τις δεισιδαιμονίες, που δεν αφήνει ούτε μία σκάλα χωρίς να περάσει από κάτω.
Οι καλλιτέχνες δεν είναι οι μόνοι που ευελπιστούν σε ένα σπρωξιματάκι της εύνοιας από αόρατες δυνάμεις. Oταν ο Χάρι Τρούμαν εξελέγη στη θέση του προέδρου των ΗΠΑ μετά τον Φράνκλιν Ρούζβελτ, ήξερε ότι θα χρειαστεί κάθε είδους βοήθεια για να ανταγωνιστεί τη δημοτικότητα του λαοφιλούς προκατόχου του. Ετσι,φρόντιζε να έχει πάνω από την πόρτα του γραφείου του στον Λευκό Oίκο ένα πέταλο.
O Ναπολέων Βοναπάρτης ουδέποτε μπόρεσε να ξεπεράσει τον φόβο που τον κυρίευε όταν έβλεπε γάτες, ενώ ο Χίτλερ θεωρούσε ότι ο αριθμός 7 του φέρνει τύχη. Για τον λόγο αυτόν σχεδίαζε και πραγματοποιούσε μερικές από τις σημαντικότερες στρατιωτικές μάχες την έβδομη ημέρα του μήνα.
Γούρια και φυλαχτά για καλή τύχη
Το Χέρι της Φατιμά. Απεικονίζει ένα μάτι στο κέντρο μιας παλάμης και υποτίθεται ότι προάγει την τύχη ή βοηθά να φύγει το πνεύμα του Κακού. Στις ισλαμικές κοινωνίες, το Χέρι της Φατιμά φτιάχνεται προς τιμήν της κόρης του προφήτη Μωάμεθ. O αντίχειρας συμβολίζει τον προφήτη, ο δείκτης τη Φατιμά, ο μέσος τον σύζυγό της και τα υπόλοιπα δύο δάχτυλα τους γιους.
Λαγοπόδαρο. Θεωρείται σημάδι καλυτυχίας και ευτυχίας. Επειδή ο λαγός είναι το ζώο που έχει συνδεθεί με τη γονιμότητα και την αναπαραγωγή, λένε πως όποιος αποκτήσει λαγοπόδαρο θα γίνει σύντομα γονιός.
O βάτραχος της τύχης. Σύμφωνα με το φενγκ σούι, ο βάτραχος συμβολίζει το φεγγάρι και φέρνει ευημερία και τύχη στον κάτοχό του. Θεωρείται το αγαπημένο κατοικίδιο του θεού τού πλούτου και, για να φέρει θετικά αποτελέσματα στη ζωή των κατόχων του, θα πρέπει να τοποθετείται απέναντι από την κεντρική είσοδο του σπιτιού.
Τετράφυλλο τριφύλλι. Κάθε φύλλο του αντιπροσωπεύει κάτι ξεχωριστό: το πρώτο την ελπίδα, το δεύτερο την πίστη, το τρίτο την αγάπη και το τέταρτο την τύχη. Ο μύθος λέει πως, όταν η Εύα εγκατέλειψε τον Παράδεισο, πήρε μαζί της ένα τετράφυλλο τριφύλλι.
Κλειδί. Oι αρχαίοι Ελληνες και οι Ρωμαίοι θεωρούσαν ότι τα πραγματικά κλειδιά αντιπροσωπεύουν το «κλειδί της ζωής», με το οποίο ξεκλείδωναν την πόρτα απ’ όπου περνούσαν οι ευχές τους για να φτάσουν στους θεούς. Για τους ερωτευμένους, τα κλειδιά συμβολίζουν το ξεκλείδωμα της καρδιάς, ενώ, σύμφωνα με την ιαπωνική παράδοση, τρία κλειδιά μαζί φέρνουν αγάπη, τύχη, πλούτο.
Προλήψεις γρουσουζιάς
Σπασμένος καθρέφτης. Η πρόληψη ξεκινά από την αρχαιότητα, όταν ακόμα οι πρόγονοί μας θεωρούσαν πως στον καθρέφτη αντικατοπτρίζεται η ψυχή μας. Σε περίπτωση που ο καθρέφτης έσπαγε, πίστευαν πως η ψυχή του ανθρώπου απομακρυνόταν από το σώμα. Σύμφωνα με τους αρχαίους Ρωμαίους, η γρουσουζιά του σπασμένου καθρέφτη διαρκεί επτά χρόνια, διότι θεωρούσαν πως η ψυχή επιστρέφει το σώμα του ανθρώπου κάθε επτά χρόνια.
O αριθμός 13. Η γρουσουζιά του «13» προέρχεται απο τον Μυστικό Δείπνο όπου οι συνδαιτυμόνες(οι μαθητές μαζί με τον Ιησού) ήταν δεκατρείς. Γι’ αυτό και ο Ναπολέων δεν επέτρεπε στα δείπνα του να παραβρίσκονται δεκατρία άτομα.
O αριθμός 4. Θεωρείται γρουσούζικος στην Ιαπωνία. Και αυτό γιατί η λέξη «θάνατος» ηχεί στα γιαπωνέζικα παρόμοια με τον αριθμό τέσσερα. Σε αρκετές μάλιστα περιπτώσεις, οι Ιάπωνες αποφεύγουν να χτίζουν τετραώροφα κτίρια, ενώ θεωρούν γρουσούζικα τα καρτούν που έχουν μόνο τέσσερα δάχτυλα.
Μαύρη γάτα. Θεωρούνται από τα μεσαιωνικά χρόνια ζώα με υπερφυσικές δυνάμεις, αφού οι μάγισσες τις συνέδεαν με το πνεύμα του Κακού. Ομως αν έρχεται προς το μέρος σου, θεωρείται μεγάλη τύχη, ενώ αν φεύγει μακριά σου σημαίνει πως σου έχει κλέψει την τύχη.
Πέρασμα κάτω από σκάλα. Σύμφωνα με θρησκευτικές δοξασίες, σε περίπτωση που περάσεις κάτω από μια σκάλα «αποδυναμώνεις» την Αγία Τριάδα. Σύμφωνα με ιστορικές ενδείξεις, κάποτε οι εγκληματίες τιμωρούνταν με κρέμασμα από το ψηλότερο σκαλί της σκάλας. Ετσι, όποιος περνούσε από κάτω έπαιρνε την ψυχή του εγκληματία.
Η άποψη του ειδικού
(Μας μιλά ο ψυχολόγος Δημοσθένης Παναγιώτου)
«Oι εμπειρίες κάθε ανθρώπου ορίζουν και την ανεκτικότητά του απέναντι σε ό,τι ονομάζεται τύχη ή γρουσουζιά. Ετσι, όσοι πραγματοποίησαν τους στόχους τους εύκολα πιστεύουν λιγότερο στην τύχη ή τη γρουσουζιά σε σχέση με όσους δυσκολεύτηκαν και αποδίδουν την αποτυχία στην ατυχία. Τα “γούρια” θα μπορούσαμε να πούμε πως συνήθως αποκτούν την αξία που τους δίνουν οι κάτοχοί τους. Η οικονομική κρίση πιθανόν ενδυναμώνει τέτοιες προλήψεις, αφού σε κάθε μορφή κρίσης το πρώτο σύστημα που διαταράσσεται είναι αυτό του ορθολογισμού. Δημιουργούνται επομένως αντιλήψεις για αντίρροπες δυνάμεις σε σχέση με τις ανάγκες ή τα θέλω τους που έχουν έναν κοινό σκοπό: αυτούς και ό,τι κατέχουν ή επιθυμούν. Σε τέτοιους καιρούς, οι επαγγελματίες προωθητές της ευτυχίας και της ευμάρειας, που είναι γνωστοί ως “προπονητές ζωής”, είναι σκαρφίσματα των καιρών. Με γενικευμένες ρητορικές στέκονται απέναντι σε εξατομικευμένα και μοναδικής φύσης ερωτήματα των ανθρώπων, ενώ προβάλλουν το ότι γεννήθηκαν στο πόδι μιας κοινωνικής αναγκαιότητας, της αναζήτησης δηλαδή απαντήσεων γύρω από το ποιος ή τι ορίζει και σε ποιον βαθμό την πορεία μας μέσα σε αυτή τη ζωή».
Πιστεύετε στην τύχη;
Γνωστοί Ελληνες εξομολογούνται
Γιάννης Μπέζος, ηθοποιός
«Δεν πιστεύω στην τύχη αλλά στην προσωπική προσπάθεια. Εάν αποτύχει μια δουλειά μου, θα κατηγορήσω τον εαυτό μου, θα πω “δεν σκέφτηκες αρκετά και για αυτό ο κόσμος γυρνά την πλάτη”. Το ίδιο και στις επιτυχίες. Θεωρώ ότι η προσκόλληση στην τύχη είναι ένα καλό άλλοθι για να μην επιχειρεί κανείς την υπέρβαση, το κάτι παραπάνω . Στη ζωή, βέβαια, υπάρχουν και καταστάσεις που δεν μπορείς να ορίσεις κι εκεί αντιλαμβάνομαι την ύπαρξη ενός αστάθμητου παράγοντα. Μπορεί να σου πέσει μια γλάστρα στο κεφάλι ή να ανακαλύψεις μια βαλίτσα λεφτά. Oμως δεν βρίσκω αόρατες συνδέσεις μεταξύ των απρόβλεπτων γεγονότων. Καλές ή κακές, είναι απλώς συμπτώσεις».
Ελένη Ράντου, ηθοποιός
«Η καλή τύχη θέλει συνθήκη. Θέμα τύχης είναι να είσαι στο κατάλληλο μέρος τη σωστή στιγμή. Ωστόσο, στη δουλειά του ηθοποιού είναι “μαγικό” να προσπαθείς να μαντέψεις τι θα αρέσει στο κοινό. Γι’ αυτό και δεν είναι καθόλου σπάνιο σε αυτόν τον χώρο να ακούσει κανείς τις πιο απίθανες προλήψεις. Το δικό μου γούρι είναι το τελευταίο δόντι που έβγαλε η κόρη μου. Το έχω φυλαγμένο σε μια θήκη που δεν αποχωρίζομαι ποτέ».
Ευανθία Ρεμπούτσικα, μουσικός
«Πιστεύω ότι ο άνθρωπος προκαλεί την καλοτυχία ή την κακοτυχία με την προδιάθεσή του. Το να είναι κάτι καλότυχο έχει την έννοια ότι σε βοηθάει να αποφύγεις τη μιζέρια, που συμβάλλει στο να πάνε όλα στραβά. Είμαι άνθρωπος που ακολουθώ το ένστικτό μου, λειτουργώ αυθόρμητα και αυθυποβάλλομαι, ώστε να υποστηρίζω τις επιλογές μου και πρακτικά και πνευματικά. Μέχρι στιγμής έχω δει ότι αυτό λειτουργεί. Oσο για γούρια, ανά περιόδους υπάρχουν διάφορα αντικείμενα που θεωρώ ότι μου φέρνουν καλή τύχη. Ωστόσο, τα κρατάω για ένα σχετικό χρονικό διάστημα, μετά νιώθω σαν να χάνουν την επίδρασή τους. Oταν η ζωή έχει τόσες ανατροπές, τίποτα δεν μπορεί να παραμείνει σταθερό για πάντα!».
Αντώνης Βλοντάκης, πολίστας
«Δεν θεωρώ ότι είμαι τυχερός. Πιστεύω ότι, εάν σέβεσαι τους ανθρώπους γύρω σου και τον εαυτό σου, η ζωή θα σου φερθεί με δικαιοσύνη. Αλλωστε η σκληρή προσπάθεια αφήνει μικρό περιθώριο στη δράση της τύχης. Υπάρχουν, όμως, περιπτώσεις που κάνεις ό,τι μπορείς και πάλι οι κόποι σου δεν αποδίδουν. Εκεί χρειάζεται και λίγη καλή ενέργεια».
NEA
