Θανάσιμη «απειλή» για 12 κυρίως ευρωπαϊκές χώρες
αναδεικνύεται ο καρκίνος, καθώς αποτελεί την 1η αιτία θανάτου, αφήνοντας στη
δεύτερη θέση τις καρδιαγγειακές παθήσεις. Πρόκειται για το Βέλγιο, τη Δανία,
Γαλλία, Ιταλία, Λουξεμβούργο, Ολλανδία, Πορτογαλία, Σλοβενία, Ισπανία,
Βρετανία, Νορβηγία και το Ισραήλ, χώρες στις οποίες καταγράφεται αύξηση των
θανάτων από καρκίνο, πάθηση που φαίνεται ότι προσβάλλει περισσότερο τους
άνδρες.
Σε αυτές τις χώρες, ο καρκίνος ξεπέρασε τις ασθένειες της
καρδιάς και των αιμοφόρων αγγείων ως η κυριότερη αιτία θανάτου, αν και ακόμη
στο σύνολο της Ευρώπης οι θάνατοι από καρκίνο δεν είναι ούτε οι μισοί σε σχέση
με τους καρδιαγγειακούς θανάτους. Στην Ελλάδα οι θάνατοι από καρδιά, αν και
διαχρονικά εμφανίζουν μείωση ως ποσοστό, συνεχίζουν να είναι περισσότεροι σε
σχέση με τους θανάτους από καρκίνο.
Βελτίωση στη δυτική ευρώπη
Παγκοσμίως οι καρδιαγγειακές παθήσεις σκοτώνουν σήμερα
περισσότερους ανθρώπους - πάνω από 17,3 εκατομμύρια ετησίως ή το 31,5% όλων των
θανάτων- σε σχέση με το 1990 - 12,3 εκατομμύρια καρδιαγγειακοί θάνατοι ή το 26%
των συνολικών. Στην Ευρώπη, όμως, ιδίως τη Δυτική, διαχρονικά καταγράφεται
βελτίωση.
Τα νεότερα στοιχεία που δημοσιεύθηκαν στο περιοδικό
«European Heart Journal» της Ευρωπαϊκής Εταιρείας Καρδιολογίας, δείχνουν ότι
στην Ευρώπη συνολικά οι καρδιαγγειακοί θάνατοι ξεπερνούν τα τέσσερα εκατομμύρια
τον χρόνο (το 45% των συνολικών) και από αυτούς πάνω από 1,4 εκατομμύρια είναι
πρόωροι (συμβαίνουν σε ηλικία κάτω των 75 ετών).
Σύμφωνα μάλιστα με τους ερευνητές, με επικεφαλής τον δρ. Νικ
Τάουνσεντ του Τμήματος Υγείας του Πληθυσμού του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης, η
Γαλλία είναι η πρώτη ευρωπαϊκή χώρα όπου οι θάνατοι από καρκίνο ξεπέρασαν
αυτούς από καρδιά.
Στην ΕΕ των «28» οι καρδιαγγειακοί θάνατοι αποτελούν το 38%
των συνολικών θανάτων, ενώ στην υπόλοιπη Ευρώπη εκτός ΕΕ το ποσοστό είναι πολύ
μεγαλύτερο (54%). Ανισότητες υπάρχουν και στους πρόωρους θανάτους: στην ΕΕ-28
το 26% είναι καρδιαγγειακής αιτιολογίας, ενώ στις εκτός ΕΕ ευρωπαϊκές χώρες το
36%.
Όσον αφορά τα χρόνια ζωής σε συνθήκες αναπηρίας λόγω
καρδιαγγειακού προβλήματος ή αλλιώς τα χαμένα χρόνια υγιούς ζωής, τα
περισσότερα καταγράφονται στις χώρες της ανατολικής Ευρώπης (194 ανά 1.000
κατοίκους στην Ουκρανία και 181 ανά 1.000 στη Ρωσία), ενώ τα λιγότερα στο
Ισραήλ (26 ανά 1.000 κατοίκους) και στην Ισλανδία (32 ανά 1.000 κατοίκους).
Χτυπάει τις γυναίκες
Στην Ελλάδα, η μελέτη επισημαίνει ότι οι καρδιαγγειακοί
θάνατοι αναλογικά είναι περισσότεροι στις γυναίκες σε σχέση με τις άλλες χώρες.
Συγκεκριμένα, το ποσοστό θανάτων γυναικών ανά 100.000 κατοίκους είναι 391 στη
χώρα μας, έναντι 174 στη Γαλλία.
Οι πρόωροι καρδιαγγειακοί θάνατοι είναι πολύ υψηλοί στην
Ελλάδα τόσο μεταξύ των ανδρών (147 ανά 100.000 κατοίκους, έναντι 73 ανά 100.000
στη Γαλλία), όσο και μεταξύ των γυναικών (57 ανά 100.000 στην Ελλάδα έναντι 26
ανά 100.000 στη Γαλλία).
Πάντως η καρδιαγγειακή θνησιμότητα στην Ελλάδα (που το 2012
κινείτο με ρυθμό 485 θανάτων ανά 100.000 κατοίκων και των δύο φύλων), εμφανίζει
μείωση περίπου 31% κατά την τελευταία δεκαετία.
Όσον αφορά τα χαμένα χρόνια υγιούς ζωής , στην Ελλάδα είναι
77 ανά 1.000 κατοίκους λόγω καρδιαγγειακών παθήσεων, 38 ανά 1.000 λόγω
ισχαιμικής νόσου και 27 ανά 1.000 λόγω εγκεφαλικού. Τέλος, η μέση διάρκεια
νοσηλείας στη χώρα μετά από οξύ έμφραγμα του μυοκαρδίου είναι 6,1 μέρες, έναντι
10,3 στη Γερμανία και 3,9 στη Δανία.
Στη δεύτερη θέση οι καρδιαγγειακές παθήσεις
Σε γονιδιακούς (κληρονομικούς) παράγοντες αλλά και σε
τροποποιήσιμους παράγοντες όπως υπέρταση, διαβήτης, χοληστερίνη, κάπνισμα και
παχυσαρκία, οφείλονται σύμφωνα με τους επιστήμονες τα καρδιαγγειακά νοσήματα.
Σύμφωνα μάλιστα με μελέτη, «επιδημία» εμφραγμάτων και εγκεφαλικών εκτιμάται να
χτυπήσει - μέχρι το 2030- το 18,6% και το 15,4% του πληθυσμού, αντίστοιχα! Αυτό
προκύπτει από την Εθνική Μελέτη Νοσηρότητας και Παραγόντων Κινδύνου (Ε.ΜΕ.ΝΟ)
που οργάνωσε και υλοποίησε η Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών, με
επιστημονική υπεύθυνη την αναπληρώτρια καθηγήτρια κ. Γιώτα Τουλούμη, σε
συνεργασία με όλες τις Ιατρικές Σχολές των Ελληνικών Πανεπιστημίων και το
Πάντειο Πανεπιστήμιο, με συγχρηματοδότηση από το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο και
εθνικούς πόρους. Στη μελέτη συμμετείχαν 5.000 άτομα που επιλέχθηκαν τυχαία από
τον μόνιμο ενήλικο (? 18 ετών) πληθυσμό της Ελλάδας με βάση την απογραφή του
2011.
Η οικονομική κρίση και η ανεργία σχετίζονται με αύξηση των
εμφραγμάτων και σύμφωνα με τα αποτελέσματα της ΕΜΕΝΟ η συχνότητα της
στεφανιαίας νόσου ήταν 4,6% και των εγκεφαλικών 1,9%. Η στεφανιαία νόσος ήταν 2
φορές συχνότερη στους άνδρες (6,3%) απ’ ότι στις γυναίκες (3,1%).
Όπως εξηγούν οι μελετητές, τα καρδιαγγειακά νοσήματα
οφείλονται σε γονιδιακούς (κληρονομικούς) παράγοντες, αλλά και σε
τροποποιήσιμους παράγοντες όπως υπέρταση, διαβήτης, χοληστερίνη, κάπνισμα και
παχυσαρκία. Από την ΕΜΕΝΟ προέκυψε ότι:
Ποσοστό 45% των ανδρών και 30% των γυναικών ήταν υπέρβαροι
και 31% των ανδρών και 34% των γυναικών παχύσαρκοι.
Ποσοστό 39% των ανδρών και 33% των γυναικών είχαν υπέρταση.
Το 12,5% των ανδρών και το 10% των γυναικών είχαν διαβήτη
(11% στο σύνολο). Το 37% των ανδρών και το 34% των γυναικών είχαν αυξημένη
χοληστερίνη (35% συνολικά) ενώ πάνω από τα 2/3 ατόμων ηλικίας κάτω από 50 ετών
με αυξημένη χοληστερίνη είναι αδιάγνωστοι.
