Της Παναγίας ...στον Οξύλιθο της Εύβοιας!

"Ζωντανή" συνέχεια του ιερού δείπνου των Παναθηναίων! (ένα παράδειγμα, από τα πολλά• Οξύλιθος, Κύμη, Εύβοια)

Τι λόγια να βρεις για να περιγράψεις το έθιμο του πανηγυριού της Παναγίας στον Οξύλιθο! Οι κάτοικοι του χωριού μαγειρεύουν, κάθε χρόνο, περίπου 7 - 8 τόνους από το πατροπαράδοτο στυφάδο [στιφάδο < στυφάδο < στύφω (=συστέλλω, προκαλώ συστολή του στοματικού βλεννογόνου)] που περιλαμβάνει 4 - 5 τόνους μοσχαρίσιο κρέας, 2 -3 τόνους ντομάτες, 2 -3 τόνους κρεμμύδια και 500 λίτρα ελαιόλαδου.

 Τα τεράστια καζάνια (περ. 230 -280) τοποθετούνται στις αντίστοιχες εστίες - παραμονή της Παναγίας - οι οποίες περιμένουν, μόνο γι αυτό το λόγο, έναν ολόκληρο χρόνο έξω από τον ναό της Κοιμήσεως της Θεοτόκου Οξυλίξου (με την παλιά εικόνα από τις Πετριές, της Παναγίας της Πετριώτισσας). Σχεδόν ολόκληρο το χωριό συμμετέχει στην παρασκευή του ιδιαίτερου αυτού θρησκευτικού φαγητού, το οποίο σερβίρεται το μεσημέρι, ανήμερα της γιορτής. Στη διαδικασία οι κάτοικοι εργάζονται με βάρδιες για αρκετές ημέρες καθώς το πανηγύρι αποτελεί το μεγάλο γεγονός της χρονιάς. Δίπλα στην εκκλησία υπάρχει ένας χώρος, στην πλαγιά ενός λοφίσκου, με τσιμεντένια τραπέζια και πάγκους. Εκεί, στρώνονται τα πολυπληθή τραπέζια, τα οποία είναι οικογενειακά, για να σερβιριστεί το στυφάδο. Πρώτοι από τα καζάνια θα πάρουν τις μερίδες τους οι πενθούντες, οι οποίοι και δεν μπορούν να παρακαθίσουν στο μοναδικό, υπέροχο, ετήσιο αυτό γεύμα…

Στις 28 του μήνα Εκατομβαιώνα – περ. 14 -15 Αυγούστου σήμερα – ημέρα των γενεθλίων της θεάς Αθηνάς, ξημερώματα μετά την ιερή πομπή των Παναθηναίων, σφαγιαζόταν εκατόμβη μοσχαριών για να χρησιμοποιηθούν για το ιδιαίτερο θρησκευτικό δείπνο των Παναθηναίων. Τα σφάγια τεμαχίζονταν, έμπαιναν σε εκατοντάδες καζάνια, επάνω σε αντίστοιχες εστίες, μαγειρεύονταν και σερβιρίζονταν στους χιλιάδες Αθηναίους πολίτες, μετοίκους, δούλους αλλά και ξένους επισκέπτες από άλλες πόλεις…

(κείμενο, φωτογραφίες: Μάνος Ι. Ελευθερίου)

Από τη σελίδα: Ταξίδι στην Αρχαία Ελλάδα