Το Μεγάλο Σάββατο σηματοδοτεί και το τέλος της Μεγάλης Εβδομάδας, καθώς ήδη από σήμερα γιορτάζεται και επίσημα η Ανάσταση του Ιησού και η επιστροφή του από τον κόσμο των νεκρών.
Γράφει η Ελένη Μπορμπόλη
Αν και ο Χριστός ετάφη, κατέβηκε στον Άδη και δίδαξε τους νεκρούς ημέρα Σάββατο, σύμφωνα με την εκκλησιαστική παράδοση, κατά τη διάρκεια της Μεγάλης Εβδομάδας πραγματοποιείται πάντα η ακολουθία της προηγούμενης ημέρας.
Έτσι, ήδη από το πρωί, γιορτάζεται στην εκκλησία η πρώτη Ανάσταση, μια ακολουθία με χαρμόσυνο και γιορτινό χαρακτήρα. Πρόκειται για τον Εσπερινό της Κυριακής του Πάσχα, κατά τον οποίο γίνεται η πρώτη αναφορά για την επερχόμενη ανάσταση του υιού του Θεού, που συμβολίζει και την προσμονή της λύτρωσης ολόκληρης της ανθρωπότητας και του κόσμου από τη φθορά και το θάνατο. Έπειτα, τελείται ο Όρθρος και η Αναστάσιμη Θεία Λειτουργία της Κυριακής του Πάσχα.
Τι έγινε το Μεγάλο Σάββατο
Μετά τη σταύρωση και το θάνατο του θεανθρώπου, την Παρασκευή, οι γραμματείς και οι φαρισαίοι παρακάλεσαν τον Πόντιο Πιλάτο να ασφαλίσει τον Ιησού για 3 ημέρες, καθώς είχαν την υποψία ότι οι μαθητές του θα έκλεβαν τη σορό του και στη συνέχεια θα έλεγαν πως ο ίδιος αναστήθηκε, όπως ακριβώς είχε πει ότι θα κάνει όταν ήταν ζωντανός.
Ο τάφος, λοιπόν, σφραγίστηκε και απ’ έξω τοποθετήθηκε στρατιωτική φρουρά, όμως τα μεσάνυχτα του Σαββάτου (μόλις είχε δηλαδή έρθει επίσημα η Κυριακή), ο Ιησούς αναστήθηκε.
Το πρωί της Κυριακής, μια ομάδα γυναικών (μυροφόρες) πήγαν στον τάφο να μυρώσουν το σώμα του, σύμφωνα με την παράδοση της εποχής, παρά το γεγονός ότι απαγορευόταν να πλησιάσουν τον τάφο, μετά την εντολή για σφράγιση. Όταν έφτασαν, γρήγορα ανακάλυψαν ότι οι φρουροί είχαν εξαφανιστεί και ότι ο τάφος δεν ήταν πια σφραγισμένος.
Μάλιστα, ο τάφος ήταν άδειος και στη θέση των φρουρών βρισκόταν ένας άγγελος, ο οποίος τους εξήγησε πως ο Χριστός αναστήθηκε και τις γυρίσουν στην Ιερουσαλήμ για να ενημερώσουν τους υπόλοιπους. Οι γυναίκες έσπευσαν και μετέφεραν το μήνυμα στους 12 μαθητές, οι οποίοι όμως στην αρχή δεν τις πίστεψαν.
Τότε, ο Πέτρος και ο Ιωάννης επισκέφτηκαν τον τάφο για να επιβεβαιώσουν ότι είναι κενός, μαζί με τη Μαρία τη Μαγδαληνή, η οποία παρέμεινε εκεί ενώ οι άλλοι δύο επέστρεψαν για να ενημερώσουν τους υπολοίπους. Τότε, ο αναστημένος θεάνθρωπος έκανε την πρώτη του εμφάνιση στη Μαγδαληνή, ενώ λίγο αργότερα εμφανίστηκε στους υπόλοιπους μαθητές του, εκτός από τον «άπιστο» Θωμά, ο οποίος τον είδε τελευταίος.
Μεγάλο Σάββατο – Τα έθιμα
Το Μεγάλο Σάββατο τηρείται αυστηρή νηστεία και ξηροφαγία, ενώ είναι το μόνο Σάββατο του χρόνου κατά το οποίο νηστεύεται και το λάδι (Αλάδωτο Σάββατο).
Σε πολλά μέρη της Ελλάδας, το αρνί του Πάσχα σφάζεται το Μεγάλο Σάββατο, ενώ στα Επτάνησα οι κρεοπώλες συνήθιζαν να πηγαίνουν ως δώρο το πρώτο κομμάτι κρέατος που έκοβαν στον Ενετό Προβλεπτή. Δώρα πασχαλινά, όπως αυγά, γλυκίσματα και κουλούρια στέλνονταν επίσης σε αρραβωνιαστικούς, γονείς και πεθερικά.
Ακόμα και σήμερα, την ημέρα αυτή λαμβάνει χώρα το έθιμο των «Μπότηδων», πήλινων κανατιών γεμάτων νερό που οι ντόπιοι πετάνε από τα μπαλκόνια τους. Λέγεται, μάλιστα, ότι από την έντονη αυτή φασαρία των Μπότηδων που σπάνε το Μεγάλο Σάββατο βγήκε και η έκφραση «Ανάστα ο Θεός», όταν αναφερόμαστε σε μια κατάσταση όπου υπάρχει πολλή (μεταφορική ή κυριολεκτική) βαβούρα και ανακατοσούρα.
Στο Μάδυτο της Θράκης, συνήθιζαν να ανάβουν το Μεγάλο Σάββατο εθιμική πυρά στο προαύλιο του ναού, ενώ στο Λασίθι παρασκεύαζαν νέα ζύμη και προζύμι με τα λουλούδια από τον επιτάφιο. Αλλού, φτιάχνουν ακόμα και σήμερα τις κουλούρες της Λαμπρής, μια κουλούρα με πέντε κόκκινα αυγά που κρεμιέται στα εικονίσματα και παραμένει εκεί μέχρι την Πρωτομαγιά, οπότε και τρώγεται.
Σε άλλες περιοχές, οι πιστοί επισκέπτονταν τάφους των αγαπημένων τους προσώπων, τελούσαν τρισάγια και μοιράζονταν γλυκίσματα στη μνήμη τους, ενώ στην Κορώνη έβραζαν σιτάρι και το μοίραζαν με μια φέτα ψωμί, για την ανάπαυση των ψυχών των πεθαμένων τους.
Σύμφωνα με την ορθόδοξη παράδοση, θεωρείται ότι ο θάνατος εκείνη την ημέρα είναι καλό σημάδι για τη μεταθανάτια τύχη της ψυχής του νεκρού.
iEidiseis.gr
