Εισιτήρια, καύσιμα, ανανέωση στόλου, επιχειρηματικές κινήσεις, χρηματοδοτήσεις και συγχωνεύσεις. Αυτή η θερινή σεζόν για την ακτοπλοΐα είναι ένα δύσκολο στοίχημα για τον κλάδο, που τον κρατάει σε εγρήγορση, σηματοδοτώντας παράλληλα την περίοδο μετάβασής του.
Γράφει η Αναστασία Βαμβακά
Από τον Ιούλιο του 2022 οι πολύ αυξημένες τιμές στα ακτοπλοϊκά εισιτήρια ήταν και είναι ένα μεγάλο αγκάθι για τα ελληνικά νοικοκυριά και τις μετακινήσεις τους στα νησιά. Παρά το γεγονός ότι οι τιμές των ναυτιλιακών καυσίμων υποχώρησαν από τα ιστορικά υψηλά του Ιουνίου του 2022, τα αποτελέσματα αυτής της αύξησης ακόμη ταλαιπωρούν τον κλάδο, καθώς απορρόφησαν μεγάλο μέρος των ανατιμήσεων.
Η ελληνική κυβέρνηση ζήτησε από τους Έλληνες ακτοπλόους να προχωρήσουν σε αναγκαίες μειώσεις κυρίως για τις οικογένειες, στις οποίες να συμπεριλαμβάνονται και τα έξοδα μετακίνησης των Ι.Χ. Ένα από τα στοιχεία που προβλημάτισαν δυσάρεστα την κυβέρνηση ήταν η μειωμένη συμμετοχή των ακτοπλοϊκών εταιρειών στο πρόγραμμα κοινωνικού τουρισμού. Ο όμιλος της Attica, μέσω της Blue Star, είναι μόλις η μία από τρεις εταιρείες του κλάδου που συμμετέχουν στο πρόγραμμα του κοινωνικού τουρισμού. Οι άλλες δύο εταιρείες είναι η ΑΝΕΚ και οι Μινωικές γραμμές, οι τρεις δηλαδή εταιρείες που διαχειρίζονται τη συντριπτική πλειονότητα του μεταφορικού έργου. Αριθμητικά, ωστόσο, οι περισσότερες εταιρείες του κλάδου δεν συμμετέχουν στο πρόγραμμα του κοινωνικού τουρισμού, δημιουργώντας πρόσθετους περιορισμούς στους δικαιούχους, καθώς συμπλέγματα νησιών όπως το Ιόνιο, οι Σποράδες και οι Βόρειες Κυκλάδες δεν έχουν δρομολόγια που να μπορούν να επιλεχθούν.
Από την πλευρά τους, οι ακτοπλόοι ανέφεραν ότι, εκτός τα αποτελέσματα του αυξημένου κόστους του ναυτιλιακού καυσίμου του περασμένου έτους, διαχειρίζονται τα αυξημένα κόστη στις επισκευές και τα ανταλλακτικά, τα ασφάλιστρα κ.ά., τα οποία δεν επέτρεψαν άμεσες μειώσεις στις τιμές των εισιτηρίων. Αρνητικός παράγοντας στη μείωση των τιμών, σύμφωνα με τις εταιρείες, είναι η πρόσφατη απόφαση της Helleniq Energy για αλλαγή του τρόπου τιμολόγησης των ναυτιλιακών καυσίμων και ως δείκτης αναφοράς θα πάψει να χρησιμοποιείται η τιμή του Marine Gas Oil (MGO), όπως αυτή διαμορφώνεται χρηματιστηριακά διεθνώς. Πλέον χρησιμοποιείται ως δείκτης αναφοράς η τιμή του πετρελαίου Very Low Sulfur Oil (VLSO). Σύμφωνα με τους ακτοπλόους, αυτή η αλλαγή στην παρούσα φάση ισοδυναμεί με αύξηση της τάξης των 100 δολαρίων/τόνο και ποσοστό 20% για το βασικό ναυτιλιακό καύσιμο που χρησιμοποιείται από τις ελληνικές ακτοπλοϊκές επιχειρήσεις (το VLSO, που είναι το καύσιμο χαμηλής περιεκτικότητας θείου, που είναι υποχρεωμένα να καίνε τα πλοία τα οποία δεν είναι εφοδιασμένα με πλυντηρίδες/scrubbers συγκράτησης του θείου). Η Helleniq Energy έχει απαντήσει πως προσαρμόζεται σε ό,τι κάνουν οι προμηθευτές της και οι ανταγωνιστές της, και υποστηρίζει πως με αυτή την αλλαγή το καύσιμο για την ακτοπλοΐα δεν θα ακριβύνει, αλλά μπορεί να γίνει και φθηνότερο.
Με αυτά τα δεδομένα, τόσο ο ΣΕΕΝ όσο και μεμονωμένες ακτοπλοϊκές εταιρείες κλήθηκαν από την κυβέρνηση να προχωρήσουν σε μειώσεις των τιμών και ήδη η ανταπόκρισή τους έχει ξεκινήσει. Κάθε εταιρεία ανακοινώνει το δικό της εκπτωτικό πακέτο με επιμέρους στοιχεία, όμως όλες φαίνεται πως θα κινηθούν σε εκπτώσεις για οικογένειες από το 20% και πάνω. Για τις ακτοπλοϊκές εταιρείες την περίοδο αυτή και τα επόμενα χρόνια κρίσιμο θέμα είναι η δημιουργία ενός ισχυρού ισολογισμού που θα εξασφαλίσει και τη χρηματοδότηση της ανανέωσης του στόλου, εν όψει και των νέων περιβαλλοντικών κανονισμών. Η πράσινη μετάβαση της ελληνικής ακτοπλοΐας είναι το μεγάλο στοίχημα του κλάδου, για το οποίο απαιτούνται νέες επενδύσεις και συγχρηματοδοτήσεις.
Αλλαγές στον ακτοπλοϊκό χάρτη
Τη Δευτέρα θα συνεδριάσει για δεύτερη φορά η Ολομέλεια της Επιτροπής Ανταγωνισμού πάνω στη θετική εισήγηση που έχει κατατεθεί για να προχωρήσει η συγχώνευση της ΑΝΕΚ από την Attica. Έχει ήδη οριστεί και τρίτη συνεδρίαση, στα τέλη Ιουλίου, με την τελική απόφαση να ανακοινώνεται στα μέσα Αυγούστου. Εν αναμονή των αποφάσεων της Επιτροπής Ανταγωνισμού, η ακτοπλοϊκή αγορά βρίσκεται σε μια πρωτοφανή επιχειρηματική παρτίδα σκάκι σε εξέλιξη. Η μία επενδυτική κίνηση ακολουθεί την άλλη, νέα πλοία μπαίνουν στα ελληνικά λιμάνια, οι επιχειρηματικές συμμαχίες συνεχώς αλλάζουν και ακόμη είναι άγνωστο ποιες γραμμές θα είναι οι κερδισμένες στο τέλος αυτής της σεζόν.
Η νέα πρόταση που κατέθεσε η Seajets του εφοπλιστή Μάριου Ηλιόπουλου στους πιστωτές απορρίφθηκε εκ νέου. Η επιδίωξή του για εξαγορά της ΑΝΕΚ ή, για την ακρίβεια, πλοίων και γραμμών στις οποίες δραστηριοποιείται είναι σταθερή όλο το τελευταίο χρονικό διάστημα, ενώ ολοένα και πληθαίνουν οι φωνές που θέλουν και τον Ιταλό εφοπλιστή Em. Grimaldi (Μινωικές Γραμμές) να έχει καταθέσει και εκείνος πρόταση για τον ενδιαφέρον του για γραμμές όπου δραστηριοποιείται η ΑΝΕΚ, όπως τα Χανιά.
Επιτροπή Ανταγωνισμού
Η τελευταία κίνηση του κ. Ηλιόπουλου αποβλέπει στο να αλλάξει την ατζέντα θεμάτων που διεξάγεται στην Επιτροπή Ανταγωνισμού και να συζητήσει, δηλαδή, την πρόταση της Attica όχι ως διάσωση της ΑΝΕΚ, αλλά ως εξαγορά της και, ως εκ τούτου, να επιβάλει όρους όπως η αποχώρηση από γραμμές ή και πώληση πλοίων, κάτι που ενδιαφέρει πολύ τη Seajets. Αν η Επιτροπή υιοθετήσει αυτή την πρόταση και "σπάσει" την ΑΝΕΚ είτε στα πλοία είτε στις γραμμές, πηγές αναφέρουν στο "Κ" ότι η Attica είναι πολύ πιθανό να αποχωρήσει από το τραπέζι των διαπραγματεύσεων για την ΑΝΕΚ.
Οι αρχικές ενστάσεις της Επιτροπής Ανταγωνισμού για το αν η συγχώνευση δημιουργεί πιθανές στρεβλώσεις στην αγορά παροχής υπηρεσιών θαλάσσιας μεταφοράς φαίνεται πως στην επίσημη εισήγησή της, που θα συζητηθεί την Τετάρτη στην Ολομέλεια, έχουν καμφθεί, καθώς κατατάσσει την περίπτωση της συγχώνευσης της ΑΝΕΚ ως failing firm. Για να χαρακτηριστεί ως τέτοια, πρέπει να υφίστανται και οι τρεις προϋποθέσεις, δηλαδή η προβληματική επιχείρηση (ΑΝΕΚ) να αναγκαστεί στο εγγύς μέλλον να αποχωρήσει από την αγορά λόγω των οικονομικών δυσχερειών που αντιμετωπίζει αν δεν εξαγορασθεί από άλλη επιχείρηση, να μην υπάρχει άλλη εναλλακτική δυνατότητα εξαγοράς λιγότερο επιβλαβής για τον ανταγωνισμό και, αν δεν πραγματοποιηθεί η απορρόφηση, η προβληματική επιχείρηση να παύσει αναπόφευκτα να ασκεί τις δραστηριότητές της στην αγορά. Η Επιτροπή εισηγείται ότι ισχύουν και οι τρεις.
Η κίνηση Ηλιόπουλου
Η νέα πρόταση της πλευράς Μ. Ηλιόπουλου προς τις τράπεζες αφορούσε την εξαγορά των χρεών της ΑΝΕΚ για 83 εκατ. ευρώ, έναντι 82 εκατ. ευρώ που ήταν στην αρχική πρόταση, και εξαγορά του συνόλου των μετοχών των βασικών μετόχων έναντι της τιμής των 0,2220 ευρώ ανά μετοχή, ίδια πρόταση με εκείνη που είχε κάνει την προηγούμενη φορά. Η πρόταση εξαγοράς της ΑΝΕΚ από τις τρεις εταιρείες-μέλη της Seajets, συμφερόντων του Μάριου Ηλιόπουλου, προς τις δανείστριες της κρητικής εταιρείας και τους μετόχους της, που εκπροσωπούν το 57,7% του συνολικού μετοχικού κεφαλαίου, στο κοινό κείμενο που απέστειλαν, αμφισβητεί την προηγούμενη απόρριψη της πρότασής τους, καθώς, σύμφωνα με τους πιστωτές, "εμφανίζει σημαντικά μεγαλύτερο κίνδυνο ολοκλήρωσης (execution risk), οπότε δεν αποτελεί βιώσιμη εναλλακτική λύση στην υπόθεση της ΑΝΕΚ" και παραθέτει αναλυτικά τα προτερήματα του δικού του σχεδίου διάσωσης της ΑΝΕΚ.
Πιο αναλυτικά, το κείμενο της πλευράς του κ. Ηλιοπούλου χαρακτηρίζει "αόριστη και ατεκμηρίωτη, και απορρίπτεται δε παραχρήμα ως παντελώς αβάσιμη" την εκτίμηση των τραπεζών ότι η αρχική πρόταση της SeaJets "εμφανίζει σημαντικά μεγαλύτερο κίνδυνο υλοποίησης". Επίσης αναφέρει πως δεν έχει θέσει ως όρο για την αγορά της ΑΝΕΚ τη διενέργεια due diligence, "όπως ανακριβώς αναφέρετε", ενώ εκτιμά ως αυθαίρετη τη θέση των τραπεζών ότι η πρόταση της SeaJets δεν "λαμβάνει υπ’ όψιν τις σημαντικές ταμειακές ανάγκες της ΑΝΕΚ", και μη τεκμηριωμένη τη θέση ότι η πρόταση της SeaJets δεν "πληροί τα απαραίτητα κριτήρια για να αποτελέσει αναλήψιμο πιστωτικό κίνδυνο". "Σε κάθε περίπτωση σημειώνουμε ότι σπεύσατε εναγωνίως να απορρίψετε την πρότασή μας με κοινοποίηση στην Επιτροπή Ανταγωνισμού, χωρίς να μας ζητήσετε οιαδήποτε διευκρίνιση, παρά το γεγονός ότι η πρότασή μας διασφαλίζει όχι μόνο τον ανταγωνισμό, αλλά και ένα μεγαλύτερο αντάλλαγμα για τα δικά σας δάνεια. Ομοίως, οι αναφορές σας στο θέμα της κοινοπραξίας ΑΝΕΚ - Superfast δεν γίνονται αντιληπτές, ούτε το πώς καταλήξατε σε αυτές, καθ’ ο μάλιστα χρόνο γνωρίζεται το ευαίσθητο ζήτημα του ανταγωνισμού και της διαπίστωσης της εισηγητικής έκθεσης της Επιτροπής Ανταγωνισμού ότι θίγεται με τη συναλλαγή ATTICA", αναφέρεται χαρακτηριστικά στο κείμενο. Οι εξελίξεις αυτές δεν περνούν αδιάφορες από το υπουργείο Ναυτιλίας, αλλά και άλλα υπουργεία που κοιτούν τις εξελίξεις στην αγορά, τόσο για το μέλλον μιας από τις ιστορικότερες ακτοπλοϊκές εταιρείες όσο και της μετοχικής της σύνθεσης που έχει λαϊκή βάση.
Εκπτώσεις των εταιρειών
SeaJets
- Έκπτωση τετραμελούς οικογένειας 30% στα εισιτήρια επιστροφής επιβάτη και οχήματος με την ταυτόχρονη έκδοση εισιτηρίων μετ’ επιστροφής.
- Έκπτωση μόνιμου κάτοικου 20% στα εισιτήρια επιβάτη σε όλα τα νησιά του Αιγαίου (για τους μόνιμους κατοίκους Δωδεκανήσων έκπτωση 40% στη γραμμή Σητεία-Δωδεκάνησα).
- Έκπτωση τριτέκνων 30% στα εισιτήρια επιστροφής επιβάτη με την ταυτόχρονη έκδοση εισιτηρίων μετ’ επιστροφής. (Για τους πολύτεκνους ισχύει ήδη η έκπτωση 50%.)
- 25% έκπτωση στα εισιτήρια επιστροφής επιβατών και οχημάτων από Βόλο προς Σποράδες με την ταυτόχρονη έκδοση εισιτηρίου μετ’ επιστροφής, από και προς Ραφήνα στις διαδρομές Ραφήνα-Άνδρος, Ραφήνα-Τήνος, Ραφήνα -Μύκονος και Ραφήνα-Πάρος, από Θεσσαλονίκη προς Λήμνο και Λέσβο.
Golden Star Ferries
- Έκπτωση 20% με τα συμβατικά της πλοία, για το διάστημα από 17 Ιουλίου έως και 10 Σεπτέμβρη, κάθε Τρίτη, σε ατομικά εισιτήρια (οικονομική και διακεκριμένη θέση, καθώς και αεροπορικού τύπου κάθισμα), σε αυτοκίνητα και δίκυκλα.
- -50% στα φοιτητικά εισιτήρια, στα παιδικά εισιτήρια 6-10 ετών και στα πολυτεκνικά εισιτήρια.
- -20% σε τριτεκνικά εισιτήρια.
- -30% σε όλα τα αυθημερόν ταξίδια στα εισιτήρια επιστροφής.
- Προσφορές 20%-30 % στο ταχύπλοο "Superexpress" σε ατομικά εισιτήρια.
Fast Ferries
- Από 19/7/2023 και έως 6/9/2023 κάθε Τετάρτη η Fast Ferries θα προσφέρει εκπτωτικό ναυλολόγιο μειωμένο κατά 20% σε όλα της τα δρομολόγια από Ραφήνα προς Άνδρο, Τήνο, Μύκονο, Νάξο, καθώς και στα δρομολόγια της επιστροφής προς Ραφήνα. Η έκπτωση ισχύει σε όλες τις διαδρομές από/προς Ραφήνα, για όλες τις θέσεις επιβατών, καθώς και στα εισιτήρια Ι.Χ. επιβατικών οχημάτων και μοτοσυκλετών.
- Έκπτωση 30% στα εισιτήρια των τρίτεκνων επιβατών.
- Έκπτωση 30% στα εισιτήρια επιστροφής για αυθημερόν ταξίδια.
- Έκπτωση 50% στα παιδιά 6 έως 10 ετών.
capital.gr
