Οι περισσότεροι όταν ακούνε για κάλαντα έρχεται στο μυαλό τους χαρούμενες παιδικές φωνές, οι οποίες συνοδευόμενες με το απαραίτητο τρίγωνο εύχονται στους ιδιοκτήτες των σπιτιών καλή χρονιά!
Τα κάλαντα στην ουσία θεωρούνται δημοτικά τραγούδια με εγκωμιαστικούς στίχους για τις γιορτές των Χριστουγέννων ώστε το νέο έτος να μπει με το δεξί.
Ποια μέρα του χρόνου λέμε τα κάλαντα για την Πρωτοχρονιά;
Τα κάλαντα της Πρωτοχρονιάς τραγουδιούνται την παραμονή της Πρωτοχρονιάς, για το 2023 πέφτει Κυριακή.
Στην ουσία τα παιδιά κρατώντας τα τρίγωνά τους στις 31 Δεκεμβρίου βγαίνουν στις γειτονιές και τραγουδούν αφού κάνουν την ερώτηση.... «Να τα πούμε;»
Το έθιμο
Τα κάλαντα είναι ελληνικό έθιμο που διατηρείται αναλλοίωτο μέχρι και σήμερα. Τα παιδιά χτυπώντας σπίτι σπίτι, με ένα τρίγωνο στο χέρι ή και με κάποιο άλλο όργανο τραγουδούνε τα κάλαντα.
Μόλις κάποιος τους ανοίξει την πόρτα και τους δώσει την ευκαιρία, εκείνα ρωτάνε «Να τα πούμε;», αν ο νοικοκύρης ή νοικοκυρά αποκριθούν θετικά τότε τραγουδούν τα κάλαντα για μερικά λεπτά τελειώνοντας με την ευχή «Και του Χρόνου. Χρόνια Πολλά».
Ο νοικοκύρης ή νοικοκυρά του σπιτιού συνήθως δίνει κάποιο χρηματικό ποσό στα παιδάκια ή κάποιο εορταστικό γλυκό.
Τα Κάλαντα της Πρωτοχρονιάς
Αρχιμηνιά κι αρχιχρονιά,
ψηλή μου δεντρολιβανιά
κι αρχή καλός μας χρόνος,
εκκλησιά με τ’ άγιο θρόνος.
Αρχή που βγήκε ο Χριστός
άγιος και πνευματικός,
στη γη, στη γη να περπατήσει
και να μας καλοκαρδίσει.
Άγιος Βασίλης έρχεται,
κι όλους μας καταδέχεται
από την Καισαρεία,
συ ’σαι αρχόντισσα κυρία.
Βαστά εικόνα και χαρτί,
ζαχαροκάντιο ζυμωτή
χαρτί και καλαμάρι
δες και με το παλικάρι.
Το καλαμάρι έγραφε,
την μοίρα του την έλεγε
και το χαρτί ομίλει,
άγιε μου, άγιε μου καλέ Βασίλη.
Σε κάποιες περιοχές της χώρας οι στίχοι από τα Κάλαντα διαφέρουν, μερικά παραδείγματα:
Μακεδονία
Ήρθε πάλι νέο έτος εις την πρώτη του μηνός,
Ήρθα να σας χαιρετήσω, δούλος σας ο ταπεινός.
Ο Βασίλειος ο Μέγας, ιεράρχης θαυμαστός,
Εις την οικογένειά σας να ‘ναι πάντα βοηθός.
Τα παιδιά εις το σχολείο να πηγαίνουνε συχνά,
Να μαθαίνουνε το βίο, της πατρίδας τα ιερά.
Και για τους ξενιτεμένους έχω να σας πω πολλά,
Σας αφήνω «καληνύχτα», και του χρόνου με υγεία.
Θράκης
Άγιου Βασίλης έρχιτι από την Καισαρεία,
βαστάει εικόνα κι χαρτί, χαρτί και καλαμάρ
του καλαμάρι έγραφι κι του χαρτί μιλούσι,
Βασίλη μ’ πόθιν έρχισι κι πόθιν κατηβαίνεις.
Από τη μάνα μ’ έρχομι κι στο σχολειό πηγαίνω,
κάτσε να φάς κάτσε να πιείς, κάτσε να τραγουδήσεις.
Ιγώ γράμματα μάθηνα τραγούδια δεν ηξέρω,
και σαν ηξέρεις γράμματα πες μας την αλφαβήτα.
Κι στο ραβδί τ’ ακούμπησε να πει την αλφαβήτα,
κι το ραβδί τ’ ήταν ξηρό κι βλάστησε κλωνάρια.
Και πάνω στα κλωνάρια του πέρδικες κελαηδούσαν,
δεν ήταν μόνο πέρδικες ήταν κι περιστέρες…
Κατέβ’καν πέρδικες να πιουν κι να γεμίσουν,
να βρέξουν τον αφέντη μας τον πολυχρονεμένο.
Αν έχεις γρόσια δώσι τα, φλουριά μην τα λυπάσαι,
κι αν έχεις μισοδέκατο δώστο στον Άη Βασίλη.
Σ’αυτό το σπίτι που ‘ρθαμε πέτρα να μη ραγίσει,
κι ο νοικοκύρης του σπιτιού χρόνια πολλά να ζήσει.
iEidiseis.gr
