Σαν σήμερα 13 Μαΐου: Πριν 141 χρόνια γεννιέται ο Γεώργιος Παπανικολάου, χάρη στον οποίο έχουν σωθεί εκατοντάδες χιλιάδες ζωές γυναικών

 

Σαν σήμερα το 1883, στην Κύμη της Εύβοιας, γεννήθηκε ένας άνδρας που θα έπαιζε καθοριστικό ρόλο στην προληπτική ιατρική σε παγκόσμιο επίπεδο. Ο Γεώργιος Παπανικολάου, γιος ενός γιατρού και πολιτευτή, θα αφήσει ανεξίτηλο στίγμα στην ιστορία της ιατρικής με την ανακάλυψη της πρωτοποριακής κυτταροδιαγνωστικής μεθόδου, γνωστής ως τεστ Παπ, μια μέθοδος που συνεχίζει να σώζει χιλιάδες ζωές γυναικών ανά τον κόσμο κάθε χρόνο.

 Απέκτησε μια ευρεία καλλιέργεια, μεγαλώνοντας με γαλλικά, Ωδείο και ανάγνωση και αφού ολοκλήρωσε τις σπουδές του στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών, ο Γ. Παπανικολάου μετακόμισε στις ΗΠΑ όπου και ξεκίνησε την έρευνα που θα τον οδηγούσε στην εφεύρεση του τεστ Παπ.

 Η πρώτη σημαντική ανακάλυψη που οδήγησε στην ανάπτυξη του τεστ Παπανικολάου έγινε το 1928, όταν παρατήρησε ότι η εξέταση του τραχήλου με μικροσκόπιο μπορεί να δείξει ανωμαλίες και να ανιχνεύσει προκαρκινικά κύτταρα.

 Αυτή η παρατήρηση οδήγησε στη συστηματική έρευνα και ανάπτυξη της μεθόδου του τεστ Παπ, με στόχο την πρόληψη και την πρώιμη ανίχνευση του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας. Η αναγνώριση της μεθόδου ήρθε μετά από τη δημοσίευση του άρθρου “Diagnosis of Uterine Cancer by the Vaginal Smear” στο American Journal of Obstetrics and Gynecology το 1941, το οποίο συνέγραψε μαζί με τον Dr. Herbert Traut. Αυτή η δημοσίευση σηματοδότησε την αρχή της ευρείας υιοθέτησης του τεστ Παπ στην κλινική πρακτική.

 Η συμβολή του Γεωργίου Παπανικολάου στην ιατρική επιστήμη είναι αναμφισβήτητη. Εκτιμάται ότι το τεστ Παπ έχει μειώσει τη θνησιμότητα από καρκίνο του τραχήλου κατά περισσότερο από 70%, σώζοντας εκατοντάδες χιλιάδες ζωές.

 

Ο ρόλος της συζύγου του Ανδρομάχης Μαυρογένους στην ανακάλυψη

 

Αυτό που πολλοί δεν γνωρίζουν είναι ο ρόλος που έπαιξε η γυναίκα του σε αυτήν την ανακάλυψη. Η Ανδρομάχη Μαυρογένους Παπανικολάου ήταν κόρη στρατιωτικού και απόγονος της ηρωίδας της ελληνικής επανάστασης, Μαντώ Μαυρογένους. Η ίδια υπήρξε βοηθός του ενώ όταν χρειάστηκε να γίνουν πειράματα σε ανθρώπους, υπήρξε και το πρώτο “υποκείμενο” της μελέτης του. Έτσι εξεταζόταν καθημερινά από τον σύζυγό της ενώ παρείχε δείγματα κυττάρων από τον δικό της τράχηλο της μήτρας.