MY KTEO

Πέμπτη 15 Αυγούστου 2024

Ποιος και γιατί αποφάσισε να διαιρούμε την ημέρα σε 24 ώρες


Μία ημέρα ορίζεται από το πόσο χρόνο χρειάζεται η Γη για να περιστραφεί γύρω από τον άξονά της σε σχέση με τον Ήλιο.
    
Γράφει ο Σωτήρης Χαραλαμπόπουλος

Ο χρόνος είναι μια πολύ ενδιαφέρουσα έννοια. Για παράδειγμα, χάρη στον Άλμπερτ Αϊνστάιν, γνωρίζουμε ότι ο χρόνος τρέχει πιο γρήγορα όσο πιο μακριά βρίσκεστε από ένα βαρυτικό πεδίο.

Η διαφορά, για παρατηρητές όπως εμείς που είμαστε σε έναν βραχώδη πλανήτη που είναι η Γη, είναι γενικά πολύ μικρή, αλλά είναι κάτι που πρέπει να λαμβάνουμε υπόψη όταν παρατηρούμε το σύμπαν ή όταν προσδιορίζουμε τις συντεταγμένες με τη χρήση GPS. Έχουμε, μάλιστα, υπολογίσει με ακρίβεια πόσο πιο γρήγορα περνάει ο χρόνος στη Σελήνη και γνωρίζουμε, όπως αναφέρει το IFL Science, ότι οι αστροναύτες στον Άρη, θα βιώσουν μικρή διαστολή του χρόνου.

Υπάρχουν μεγάλα ερωτήματα σχετικά με το τι προκαλεί τον χρόνο και πώς τον βιώνουμε. Αποδεικνύεται, όμως, ότι οι άνθρωποι έχουμε πιο θεμελιώδεις ερωτήσεις από αυτές, όπως «τι σημαίνει στην πραγματικότητα π.μ. και μ.μ.;». Αυτές οι έννοιες είναι λίγο πιο εύκολες. Πρώτον, γιατί οι ημέρες χωρίζονται σε 24 ώρες; Μία ημέρα ορίζεται από το πόσο χρόνο χρειάζεται η Γη για να περιστραφεί γύρω από τον άξονά της σε σχέση με τον Ήλιο και ένα έτος ορίζεται από το πόσο χρόνο χρειάζεται η Γη για να ολοκληρώσει μια πλήρη περιστροφή γύρω από τον Ήλιο. Είναι πιο χρήσιμο για εμάς να αναλύσουμε περαιτέρω αυτό το κομμάτι του χρόνου, χωρίζοντάς το σε μικρότερα τμήματα, εννοώντας φυσικά τις ώρες, τα λεπτά, τα δευτερόλεπτα.

Οι Αρχαίοι Αιγύπτιοι, οι Βαβυλώνιοι και ο χρόνος
Πάντως, ο λόγος για τον οποίο χρησιμοποιούμε 12 ώρες ή 24 ώρες για τον χρόνο μέσα σε μία ημέρα και έτσι, αντίστοιχα, διαιρούμε την κάθε ώρα σε 60 λεπτά οφείλεται στους Αρχαίους Αιγύπτιους. Αντί να χρησιμοποιήσουν ως βάση το 10, εκείνοι χρησιμοποιούσαν ως βάση το 12.

Από την πλευρά του, ο δρ. Νικ Λομπ, σύμβουλος επιμελητής Αστρονομίας στο Αστεροσκοπείο του Σίδνεϊ, έχει δηλώσει στο ABC Science το εξής: «Η νύχτα χωριζόταν σε 12 ώρες, με βάση τις παρατηρήσεις των άστρων. Οι Αρχαίοι Αιγύπτιοι είχαν ένα σύστημα 36 αστρικών ομάδων που ονομάζονταν "δεκανοί" – επιλεγμένα έτσι ώστε κάθε νύχτα ένας δεκανός να ανατέλλει 40 λεπτά μετά τον προηγούμενο. Δημιουργήθηκαν πίνακες για να βοηθήσουν τους ανθρώπους να προσδιορίσουν την ώρα κατά τη νύχτα, παρατηρώντας τους δεκανούς. Είναι εκπληκτικό ότι τέτοιοι πίνακες έχουν βρεθεί ακόμη και μέσα σε φέρετρα».

Επισημαίνεται ότι οι δεκανοί είναι 36 ομάδες αστεριών, δηλαδή μικροί αστερισμοί, που ανατέλλουν διαδοχικά στον ορίζοντα κατά την περιστροφή της Γης. Η ανατολή κάθε δεκανού όριζε την αρχή μιας δεκανικής ώρας της νύχτας για τους Αρχαίους Αιγύπτιους και αυτοί οι δεκανοί χρησιμοποιούνταν σαν αστρικό ρολόι τουλάχιστον από την 9η ή 10η Δυναστεία (περίπου από το 2100 π.Χ.).

Στη συνέχεια, δύο επιπλέον ώρες προστέθηκαν από τους Αρχαίους Αιγύπτιους, οι οποίοι χρησιμοποιούσαν ρολόγια σκιών, για το λυκόφως και για το ηλιοβασίλεμα. Ακόμα, το ότι οι ώρες και τα λεπτά που διαιρούνται σε 60 λεπτά και σε 60 δευτερόλεπτα, αντίστοιχα, οφείλεται στους Βαβυλώνιους, οι οποίοι κληρονόμησαν τη βάση του 60 από τους Σουμέριους.



iEidiseis.gr