Οι χαμηλοί μισθοί των εκπαιδευτικών είναι ένα θέμα που έχει έρθει στο προσκήνιο σε όλη την Ευρώπη. Στην Ελλάδα οι εκπαιδευτικοί έχασαν το 33% των μισθών τους σε πραγματικούς όρους την περίοδο 2005-2023. Η χώρα μας βρέθηκε στην κορυφή της λίστας με τη μεγαλύτερη μείωση την περίοδο 2013-2023.
Οι χαμηλοί μισθοί των εκπαιδευτικών είναι ένα θέμα που έχει
έρθει στο προσκήνιο σε όλη την Ευρώπη, σε συνδυασμό με τις ελλείψεις διδακτικού
προσωπικού. Πώς λοιπόν έχουν αλλάξει οι μισθοί των εκπαιδευτικών στην Ευρώπη
από τη δεκαετία του 2000; Κατά την τελευταία δεκαετία, ποιες χώρες γνώρισαν τις
υψηλότερες αυξήσεις και τις πιο απότομες μειώσεις στους μισθούς των
εκπαιδευτικών;
Μεταξύ 22 χωρών, οι μισθοί των εκπαιδευτικών της
δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης μειώθηκαν σε 10 από αυτές μεταξύ 2015 και 2023. Σε
ορισμένες σημειώθηκαν σημαντικές μειώσεις, σύμφωνα με την έκθεση Education at a
Glance 2024 του ΟΟΣΑ.
Σε βάθος δεκαετίας, μεταξύ του 2013 και του 2023,
διαφαίνεται μια παρόμοια τάση. Η Ελλάδα βρέθηκε στην κορυφή της λίστας με τη
μεγαλύτερη μείωση κατά 12%, ακολουθούμενη από το Λουξεμβούργο (10%) και την
Ιρλανδία, τη Φινλανδία και την Ιταλία (7%). Στην Αγγλία, οι μισθοί των
εκπαιδευτικών μειώθηκαν επίσης κατά 5% σε πραγματικούς όρους.
Σύμφωνα με το euronews business, εξετάζοντας την μισθολογική
εξέλιξη σε μεγαλύτερο χρονικό διάστημα, όπως μεταξύ 2005 και 2023, η Ελλάδα
γνώρισε δραματική μείωση των μισθών των εκπαιδευτικών. Οι εκπαιδευτικοί στην
Ελλάδα έχασαν το ένα τρίτο των μισθών τους σε πραγματικούς όρους κατά τη
διάρκεια αυτής της περιόδου, δηλαδή μείωση 33%. Σημαντικές μειώσεις
παρατηρήθηκαν επίσης στην Πορτογαλία (13%), καθώς και στην Ιταλία και την
Αγγλία (και οι δύο 12%).
Οι μισθοί των εκπαιδευτικών διαφέρουν σημαντικά σε ολόκληρη
την Ευρώπη, με τα προσόντα και την εμπειρία να παίζουν βασικό ρόλο. Σύμφωνα με
το πρόγραμμα «Ευρυδίκη» της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, οι ετήσιες ακαθάριστες
νόμιμες αποδοχές για τους αρχάριους εκπαιδευτικούς το 2022/23 κυμαίνονταν από
9.897 ευρώ στην Πολωνία έως 84.589 ευρώ στο Λουξεμβούργο εντός της ΕΕ. Στην
Ελλάδα το ποσό ξεπερνάει ελάχιστα τις 13.000 ευρώ με τη χώρα μας να βρίσκεται
και σε αυτή τη λίστα χαμηλά ξεπερνώντας χώρες όπως η Ρουμανία, η Σλοβακία, το
Μαυροβούνιο, η Ουγγαρία, η Τουρκία, η Λετονία, η Βουλγαρία, η Πολωνία, η
Σερβία, η Βοσνία Ερζεγοβίνη, η Βόρεια Μακεδονία και η Αλβανία με τις υποψήφιες
χώρες της ΕΕ να κερδίζουν λιγότερα από 12.000 ευρώ το χρόνο.
Οι μισθοί των εκπαιδευτικών σε συνάρτηση με την αγοραστική
δύναμη (PPS) επιτρέπουν μια πιο δίκαιη σύγκριση. Τα ΜΑΔ είναι μια τεχνητή
νομισματική μονάδα που αντικατοπτρίζει την ίδια αγοραστική δύναμη σε όλες τις
χώρες, πράγμα που σημαίνει ότι ένα ΜΑΔ μπορεί θεωρητικά να αγοράσει την ίδια
ποσότητα αγαθών και υπηρεσιών σε οποιαδήποτε χώρα.
Οι ετήσιες ακαθάριστες νόμιμες αποδοχές σε ΜΑΔ για τους
αρχάριους εκπαιδευτικούς στην ΕΕ κυμαίνονταν από 11.826 στη Σλοβακία έως 49.015
στο Λουξεμβούργο. Ενώ οι διαφορές μεταξύ των χωρών είναι μικρότερες,
εξακολουθούν να υφίστανται.
Η χώρα μας με βάση τον δείκτη PPS κατρακυλά ακόμα χαμηλότερα
ξεπερνώντας μόνο τη Βοσνία Ερζεγοβίνη, τη Λετονία, τη Σερβία, τη Σλοβακία και
την Αλβανία με χώρες όπως η Πολωνία, η Βόρεια Μακεδονία και η Βουλγαρία να
εμφανίζουν υψηλότερη δείκτη.
Σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα του Ινστιτούτου Εργασίας της ΓΣΕΕ
για την οικονομία, η Ελλάδα καταγράφει την τέταρτη χαμηλότερη επίδοση ανάμεσα
στα κράτη-μέλη της ευρωζώνης σε ό,τι αφορά την αγοραστική δύναμη του ωρομισθίου
των εκπαιδευτικών.
Η ελκυστικότητα του επαγγέλματος
Ο ΟΟΣΑ σημείωσε ότι τα επίπεδα μισθών για τους
εκπαιδευτικούς είναι μόνο ένας από τους πολλούς παράγοντες που καθορίζουν την
ελκυστικότητα του επαγγέλματος του εκπαιδευτικού.
Υπογράμμισε τη σημασία της παροχής περισσότερων ευκαιριών επαγγελματικής ανάπτυξης και της διασφάλισης ότι το επάγγελμα παραμένει «πνευματικά διεγερτικό» καθ’ όλη τη διάρκεια της σταδιοδρομίας των εκπαιδευτικών.