Τρεις στους δέκα φορολογούμενους που προσέφυγαν το 2024 στη Διεύθυνση Επίλυσης Διαφορών (ΔΕΔ) της ΑΑΔΕ και αμφισβήτησαν αποφάσεις επιβολής φόρων και προστίμων δικαιώθηκαν, επιτυγχάνοντας την ακύρωση ή την ελάφρυνση προστίμων, προσαυξήσεων και επιπλέον φόρων.
Ωστόσο, το ποσοστό αυτό εγείρει ερωτήματα σχετικά με τη λειτουργία του φοροελεγκτικού μηχανισμού, καθώς ένας στους τρεις πολίτες αποδεικνύεται ότι είχε δίκιο, γεγονός που υποδηλώνει ενδεχόμενες υπερβολές ή λάθη στον αρχικό έλεγχο.
Σύμφωνα με τα στοιχεία της ΑΑΔΕ για το διάστημα Ιανουαρίου – Δεκεμβρίου 2024, από τους 6.454 φορολογούμενους που προσέφυγαν στη ΔΕΔ, το 31,2% πέτυχε ολική ή μερική διαγραφή φόρων και προστίμων. Αντίθετα, 4.282 προσφυγές απορρίφθηκαν, πολλές από τις οποίες αφορούσαν ελεύθερους επαγγελματίες που ζητούσαν την ακύρωση του τεκμαρτού συστήματος υπολογισμού του φορολογητέου εισοδήματός τους, ένα σύστημα που έχει δεχθεί σφοδρή κριτική για τη δικαιοσύνη και την αντικειμενικότητά του. Επιπλέον, 124 προσφυγές απορρίφθηκαν σιωπηρώς λόγω παρέλευσης του χρονικού ορίου των 120 ημερών, μια διαδικασία που εγείρει ερωτήματα για τη διαφάνεια και την αποτελεσματικότητα της εξέτασης των υποθέσεων.
Αξιοσημείωτο είναι ότι το 40,5% των φορολογουμένων που δεν δικαιώθηκαν στη ΔΕΔ κατέφυγαν στη συνέχεια στα διοικητικά δικαστήρια, γεγονός που δείχνει ότι σημαντικός αριθμός πολιτών δεν πείστηκε από τη διαδικασία διοικητικής επίλυσης διαφορών.
Από το 2013 μέχρι τον Δεκέμβριο του 2024, έχουν υποβληθεί συνολικά 94.460 ενδικοφανείς προσφυγές, εκ των οποίων εκδικάστηκαν οι 90.873. Σε 21.859 περιπτώσεις, η ΔΕΔ ακύρωσε τις αποφάσεις του φοροελεγκτικού μηχανισμού, γεγονός που επιβεβαιώνει ότι σημαντικός αριθμός των φορολογικών επιβαρύνσεων είχε επιβληθεί λανθασμένα ή υπερβολικά. Παράλληλα, 36.593 υποθέσεις κατέληξαν στα διοικητικά δικαστήρια, γεγονός που δημιουργεί πρόσθετη επιβάρυνση στη Δικαιοσύνη, ενώ εκκρεμούν ακόμη 3.587 υποθέσεις προς εξέταση.
Η διαδικασία προσφυγής στη ΔΕΔ δεν είναι ούτε απλή ούτε ανέξοδη. Ο φορολογούμενος υποχρεούται να προσφύγει εντός 30 ημερών από την έκδοση της Πράξης Διοικητικού Προσδιορισμού του Φόρου, διαφορετικά χάνει το δικαίωμα αμφισβήτησης και στα διοικητικά δικαστήρια. Επιπλέον, για να υποβάλει προσφυγή, πρέπει να καταβάλει το 50% των φόρων και των προστίμων που του καταλογίστηκαν, ένα ποσό που μπορεί να είναι δυσβάστακτο, ειδικά για τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις και τα χαμηλά εισοδήματα. Αν ο φορολογούμενος δικαιωθεί, το ποσό επιστρέφεται, ωστόσο η οικονομική επιβάρυνση μέχρι την έκδοση της απόφασης μπορεί να είναι σημαντική.
Παράλληλα, οι φορολογούμενοι με παραβάσεις έχουν τη δυνατότητα να μειώσουν τα πρόστιμα τους κατά 50%, αποδεχόμενοι ουσιαστικά ότι φοροδιέφυγαν. Αυτό το σύστημα κινήτρων, αν και αποσκοπεί στην επιτάχυνση της διαδικασίας, εγείρει ερωτήματα για το αν τελικά διευκολύνει την παραδοχή εικονικών παραβάσεων από φορολογούμενους που δεν έχουν άλλη επιλογή.
Ανάλογα με το στάδιο αποδοχής της κύριας οφειλής, η μείωση του προστίμου διαμορφώνεται ως εξής:
- 50% για αποδοχή εντός 15 ημερών από την υποβολή εκπρόθεσμης δήλωσης και πριν την παρέλευση 10 ημερών από την κοινοποίηση του προσωρινού προσδιορισμού φόρου.
- 40% για αποδοχή μετά την κοινοποίηση της οριστικής πράξης διορθωτικού προσδιορισμού φόρου και εντός της προθεσμίας άσκησης προσφυγής.
- 30% για αποδοχή μετά την κοινοποίηση απόφασης της ΔΕΔ ή τη σιωπηρή απόρριψη της προσφυγής, όσο διαρκεί η προθεσμία άσκησης προσφυγής στα δικαστήρια.
- 25% για αποδοχή μετά την άσκηση δικαστικής προσφυγής, έως την προηγούμενη ημέρα της εισαγωγής της υπόθεσης στο δικαστήριο.
Εν κατακλείδι, τα στοιχεία δείχνουν ότι σημαντικός αριθμός φορολογικών αποφάσεων ανατρέπεται, γεγονός που εγείρει ερωτήματα για την ορθότητα και τη δικαιοσύνη των αρχικών ελέγχων. Επιπλέον, το υψηλό κόστος και οι αυστηροί όροι της διαδικασίας δημιουργούν εμπόδια στην πρόσβαση των πολιτών στη δικαιοσύνη. Η λειτουργία της ΔΕΔ, αν και απαραίτητη, φαίνεται να λειτουργεί περισσότερο ως ένα φίλτρο που αποτρέπει τις μαζικές προσφυγές στη Δικαιοσύνη, παρά ως ένα πραγματικά δίκαιο σύστημα επίλυσης διαφορών. Χρειάζονται βελτιώσεις στη διαφάνεια, στη διαδικασία και στον τρόπο με τον οποίο επιβάλλονται και ελέγχονται οι φορολογικές υποχρεώσεις των πολιτών.
topontiki.gr
