Επιδείνωση του δημογραφικού προβλήματος δείχνουν οι δείκτες γήρανσης του πληθυσμού και του ποσοστού εξάρτησης των ατόμων άνω των 65 ετών από τις νεότερες ηλικίες σύμφωνα με όσα αποκαλύπτει η έκθεση της ΕΛ.ΣΤΑΤ. για το πρώτο τρίμηνο του 2025 σχετικά με την εξέλιξη των βασικότερων δεικτών της ελληνικής οικονομίας.
Γράφει ο Κώστας Κατίκος
Υπάρχει όμως και η άλλη όψη που είναι ότι το προσδόκιμο ζωής αυξήθηκε κατά ένα έτος μεταξύ 2022 και 2023. Η εξέλιξη αυτή, ωστόσο, θα επηρεάσει στα επόμενα χρόνια και τις ηλικίες συνταξιοδότησης που έχουν συνδεθεί βάσει νόμου με την αύξηση στο προσδόκιμο ζωής
Σύμφωνα με τα στοιχεία της έκθεσης που δημοσιεύει o «Ε.Τ.», ο δείκτης εξάρτησης των ατόμων άνω των 65 ετών από τον πληθυσμό εργάσιμης ηλικίας αυξήθηκε στο 175,5 για το 2023 από 170,6 που ήταν το 2022. Ο δείκτης εξάρτησης είναι η αναλογία των ατόμων ηλικίας 65 ετών και άνω προς τα άτομα ηλικίας 15-64 ετών. Το 175,5 σημαίνει ότι για κάθε 175 ηλικιωμένους άνω των 65 ετών αναλογούν 100 άτομα νεότερων ηλικιών.
Ο δείκτης γήρανσης του πληθυσμού που είναι η αναλογία των ατόμων ηλικίας 65 ετών και άνω προς τα άτομα ηλικίας 0 – 14 ετών ανέβηκε στο 57,2% το 2023 από 57% που ήταν το 2022. Οσο αυξάνεται ο δείκτης εξάρτησης και ο δείκτης γήρανσης σημαίνει ότι μειώνονται οι γεννήσεις και μελλοντικά ο πληθυσμός εργάσιμης ηλικίας δεν θα επαρκεί για να συντηρεί τις συντάξεις των μεγαλύτερων.
Η μείωση του πληθυσμού εργάσιμης ηλικίας αποτυπώνεται και στα στοιχεία για τις γεννήσεις που υποχώρησαν στις 71.455 το 2023 από 76.095 το 2022. Η μείωση των γεννήσεων φαίνεται και στον δείκτη ολικής γονιμότητας που μετράει τον μέσο αριθμό παιδιών που θα γεννήσει μια γυναίκα κατά τη διάρκεια της ζωής της, ο οποίος είναι κολλημένος στο 1,3. Ο δείκτης γονιμότητας χρησιμοποιείται προκειμένου να προσδιοριστεί το επίπεδο αντικατάστασης των γενεών, που στις αναπτυγμένες χώρες θεωρείται ότι είναι το 2,1.
Τα στοιχεία που παρουσιάζονται στην έκθεση καταμαρτυρούν ότι το δημογραφικό επιδεινώνεται με γοργούς ρυθμούς και είναι επιτακτική ανάγκη να ληφθούν μέτρα για να ανακοπεί η αρνητική πορεία προτού να είναι αργά.
Υπενθυμίζεται ότι το υπουργείο Κοινωνικής Συνοχής και Οικογένειας έχει παρουσιάσει ένα σχέδιο δράσης με 100 μέτρα για το δημογραφικό, τα οποία θα εφαρμοστούν στη δεκαετία 2025-2035, με πόρους 20 δισ. ευρώ. Παρότι, όμως, έχει περάσει το πρώτο εξάμηνο του 2025, το εν λόγω σχέδιο δεν έχει αρχίσει ακόμη να υλοποιείται.
ΔΕΙΚΤΗΣ ΓΙΑ ΤΑ ΟΡΙΑ ΗΛΙΚΙΑΣ ΤΟ ΠΡΟΣΔΟΚΙΜΟ ΖΩΗΣ
Στο προσδόκιμο ζωής υπάρχει αύξηση σχεδόν κατά ένα έτος σε άνδρες και γυναίκες μεταξύ των ετών 2023 και 2022. Σημειώνεται ότι το προσδόκιμο ζωής είναι αυτό που θα καθορίσει από το 2027 και το πόσο θα αυξηθούν οι ηλικίες συνταξιοδότησης, καθώς με τον νόμο 3863/2010 έχουν συνδεθεί με την εξέλιξη του προσδόκιμου επιβίωσης μετά το 65ο έτος. Ο νόμος θα ξεκινούσε από το 2021, αλλά επειδή οι ηλικίες συνταξιοδότησης είχαν αυξηθεί στα 67 και στα 62 (πλην πολλών εξαιρέσεων), η σύνδεση των ορίων ηλικίας με το προσδόκιμο ζωής θα εξεταστεί εκ νέου το 2027.
Σύμφωνα με την έκθεση της ΕΛ.ΣΤΑΤ., στους άνδρες η προσδόκιμη ηλικία ζωής μετά τη γέννηση ήταν τα 78,3 έτη το 2023 και πήγε στα 79 έτη το 2023. Στις γυναίκες αντίστοιχα από 83,4 έτη το προσδόκιμο ζωής ανέβηκε μέσα σε ένα χρόνο στα 84,2 έτη.
Στην Ευρώπη των 27 το προσδόκιμο ζωής για το 2023 ήταν 78,9 έτη για τους άνδρες και 84,2 έτη για τις γυναίκες. Το υψηλότερο προσδόκιμο στη Ε.Ε. έχουν οι Ισπανοί και οι Ιταλοί, με ηλικίες που για τους άνδρες είναι 81,2 και 81,7 έτη αντίστοιχα και για τις γυναίκες 86,7 και 85,8 έτη.
ΠΡΟΣΔΟΚΩΜΕΝΗ ΖΩΗ ΚΑΤΑ ΤΗ ΓΕΝΝΗΣΗ
| ΧΩΡΕΣ | 2022 | 2023 | ||
| ΑΝΔΡΕΣ | ΓΥΝΑΙΚΕΣ | ΑΝΔΡΕΣ | ΓΥΝΑΙΚΕΣ | |
| Ε.Ε. | 77,9 | 83,3 | 78,9 | 84,2 |
| Γερμανία | 78,3 | 83 | – | – |
| Γαλλία | 79,3 | 85,1 | 80,1 | 85,9 |
| Βέλγιο | 79,7 | 83,9 | 80,3 | 84,6 |
| Αυστρία | 79,1 | 83,6 | 79,2 | 84 |
| Ελλάδα | 78,3 | 83,4 | 79 | 84,2 |
| Εσθονία | 73,6 | 82,3 | 74,1 | 83,1 |
| Ισπανία | 80,5 | 85,9 | 81,2 | 86,7 |
| Ιταλία | 80,7 | 84,8 | 81,7 | 85,8 |
| Κροατία | 74,6 | 80,8 | 75,4 | 81,8 |
| Κύπρος | 79,7 | 84,4 | 80,4 | 84,7 |
| Λουξεμβούργο | 80,8 | 85,2 | 81,7 | 85,1 |
| Μάλτα | 80,4 | 84,6 | 81,8 | 85,3 |
| Ολλανδία | 80,2 | 83,1 | 80,5 | 83,4 |
| Πορτογαλία | 78,9 | 84,5 | 79,5 | 85,2 |
| Φινλανδία | 78,7 | 83,8 | 79,1 | 84,4 |
Πηγή: Έκθεση ΕΛΣΤΑΤ (Ιανουάριος – Μάρτιος 2025)
EleftherosTypos.gr
