Όταν βιώνουμε έντονα νεύρα ή στρες, ο οργανισμός μας ενεργοποιεί μια σειρά φυσιολογικών αντιδράσεων που προετοιμάζουν το σώμα για «μάχη ή φυγή».
Στη σύγχρονη καθημερινότητα, πολλοί άνθρωποι νιώθουν συχνά εκνευρισμένοι ή «στα όριά τους». Ας δούμε τι κρύβεται πίσω από αυτό το συναίσθημα και πώς μπορεί να αντιμετωπιστεί.
Γιατί έχω νεύρα;
Όταν βιώνουμε έντονα νεύρα ή στρες, ο οργανισμός μας ενεργοποιεί μια σειρά φυσιολογικών αντιδράσεων που προετοιμάζουν το σώμα για «μάχη ή φυγή». Το νευρικό σύστημα και οι ορμόνες, όπως η αδρεναλίνη και το κορτιζόλη, αυξάνονται και προκαλούν επιτάχυνση του καρδιακού ρυθμού, ένταση των μυών, και αύξηση της εγρήγορσης.Οι πιο συνήθεις λόγοι γα αυτή την κατάσταση είναι:
1. Στρες και πίεση (δουλειά, σχολή, οικογένεια, οικονομικά)
Τι συμβαίνει στο σώμα:
Όταν ο οργανισμός βιώνει χρόνιο στρες, ενεργοποιείται συνεχώς ο άξονας υποθάλαμος – υπόφυση – επινεφρίδια (HPA axis). Αυτό οδηγεί σε αυξημένη παραγωγή κορτιζόλης (ορμόνη του στρες). Η συνεχής έκκριση κορτιζόλης και αδρεναλίνης κρατά τον οργανισμό σε «κατάσταση συναγερμού», επηρεάζοντας αρνητικά το νευρικό σύστημα και την ψυχική διάθεση. Έτσι αυξάνεται η ευερεθιστότητα.
2.Έλλειψη ύπνου
Τι συμβαίνει στο σώμα:
Η έλλειψη ύπνου διαταράσσει την ισορροπία νευροδιαβιβαστών όπως η σεροτονίνη και η ντοπαμίνη. Ο εγκέφαλος αδυνατεί να ρυθμίσει αποτελεσματικά τη διάθεση και τις αντιδράσεις στο στρες. Επιπλέον, η στέρηση ύπνου αυξάνει τα επίπεδα κορτιζόλης, γεγονός που συνδέεται άμεσα με ευερεθιστότητα και μειωμένη αντοχή.
3. Κακή διατροφή (π.χ. πολλή καφεΐνη, αλκοόλ, ζάχαρη)
- Η υπερβολική καφεΐνη διεγείρει το κεντρικό νευρικό σύστημα, αυξάνοντας την αδρεναλίνη και το αίσθημα ανησυχίας.
- Το αλκοόλ μπορεί αρχικά να δρα ως ηρεμιστικό, αλλά μακροπρόθεσμα διαταράσσει τη λειτουργία του εγκεφάλου, επηρεάζει τον ύπνο και την ισορροπία ορμονών.
- Οι μεγάλες ποσότητες ζάχαρης προκαλούν απότομες αυξομειώσεις γλυκόζης στο αίμα, οι οποίες συνδέονται με μεταβολές στη διάθεση, εκνευρισμό και «νεύρα χωρίς λόγο».
4. Ορμονικές αλλαγές (π.χ. έμμηνος ρύση, θυρεοειδής)
Τι συμβαίνει στο σώμα:
Οι ορμονικές διακυμάνσεις (οιστρογόνα, προγεστερόνη) κατά τον έμμηνο κύκλο επηρεάζουν νευροδιαβιβαστές όπως η σεροτονίνη, που σχετίζεται με τη ρύθμιση της διάθεσης. Επίσης, διαταραχές στον θυρεοειδή (υποθυρεοειδισμός ή υπερθυρεοειδισμός) μπορούν να επηρεάσουν τον μεταβολισμό και την παραγωγή ενέργειας, προκαλώντας κόπωση, ευερεθιστότητα ή καταθλιπτική διάθεση.
5. Συσσωρευμένα προβλήματα/απωθημένα
Τι συμβαίνει στο σώμα:
Η χρόνια καταπίεση συναισθημάτων ενεργοποιεί συνεχώς μηχανισμούς στρες, με αποτέλεσμα το νευρικό σύστημα να λειτουργεί σε υπερδιέγερση. Ο εγκέφαλος καταγράφει αυτές τις «εκκρεμότητες» ως απειλές, αυξάνοντας την παραγωγή στρεσογόνων ορμονών. Αυτό οδηγεί σε ξαφνικά ξεσπάσματα ή συνεχή εκνευρισμό.
6. Έλλειψη άσκησης
Τι συμβαίνει στο σώμα:
Η άσκηση αυξάνει την έκκριση ενδορφινών (φυσικά «αντικαταθλιπτικά» του σώματος) και ρυθμίζει τη σεροτονίνη. Χωρίς σωματική δραστηριότητα, το σώμα δεν αποβάλει αποτελεσματικά τις ορμόνες του στρες, ενώ μειώνεται και η οξυγόνωση του εγκεφάλου, κάτι που μπορεί να επηρεάσει αρνητικά την ψυχική διάθεση.
7. Ψυχολογικοί παράγοντες (άγχος, θλίψη, κρυμμένος θυμός)
Τι συμβαίνει στο σώμα:
Καταστάσεις όπως άγχος ή θλίψη επηρεάζουν την ισορροπία βασικών νευροδιαβιβαστών (σεροτονίνη, ντοπαμίνη, νοραδρεναλίνη). Η χρόνια ανισορροπία αυτών των χημικών ουσιών σχετίζεται με ευερεθιστότητα, χαμηλή ανοχή σε στρεσογόνες καταστάσεις και ανεξέλεγκτο θυμό.
“Σπασμένα νεύρα”: Συμπτώματα
Η φράση «σπασμένα νεύρα» χρησιμοποιείται συχνά για να περιγράψει την κατάσταση όπου κάποιος νιώθει ότι έχει φτάσει στα όριά του ψυχολογικά ή σωματικά. Περιγράφει έναν συνδυασμό συμπτωμάτων που δείχνουν ότι το νευρικό σύστημα και ο οργανισμός είναι σε υπερδιέγερση ή εξάντληση.
Τα πιο συχνά συμπτώματα είναι:
- Συνεχής εκνευρισμός χωρίς εμφανή λόγο
- Εκρήξεις θυμού σε μικρές αφορμές
- Δυσκολία συγκέντρωσης
- Αίσθημα κόπωσης αλλά και υπερδιέγερσης ταυτόχρονα
- Αϋπνία ή ανήσυχος ύπνος
- Ταχυκαρδία, αίσθημα «κόμπου» στο στομάχι
- Πονοκέφαλοι ή μυϊκή ένταση (συνήθως στον αυχένα, ώμους)
- Κλάματα ή έντονη συναισθηματική φόρτιση
- Απομόνωση, άρνηση επικοινωνίας
- Απώλεια όρεξης ή υπερφαγία
Ποια είναι τα ηρεμιστικά-χαλαρωτικά που βοηθούν;
Όταν το άγχος και τα νεύρα γίνονται έντονα, ο οργανισμός μας χρειάζεται επιπλέον στήριξη. Υπάρχουν ηρεμιστικά συμπληρώματα για τα νεύρα που βοηθούν στη χαλάρωση του νευρικού συστήματος και στην καλύτερη ποιότητα ύπνου, συμβάλλοντας στην ισορροπία της διάθεσης.
- Μαγνήσιο: Βασικό μέταλλο που συμβάλλει στη χαλάρωση των μυών και του νευρικού συστήματος. Βοηθά στη μείωση των μυϊκών σπασμών, της έντασης και στη ρύθμιση της νευρικής υπερδιέγερσης, ειδικά σε περιόδους στρες.
- Βαλεριάνα: Ένα από τα πιο γνωστά φυσικά ηρεμιστικά. Βοηθά στη μείωση του άγχους και της υπερέντασης και υποστηρίζει τον ποιοτικό, βαθύ ύπνο χωρίς εθισμό.
- Λεβάντα: Εκχύλισμα ή αιθέριο έλαιο που έχει ήπια αγχολυτική δράση. Ηρεμεί τις σκέψεις, μειώνει την εσωτερική ένταση και βοηθά στην καλύτερη διάθεση μέσα στην ημέρα.
- Πασιφλόρα: Γνωστή και ως passionflower, χρησιμοποιείται εδώ και αιώνες για την αντιμετώπιση της αϋπνίας και του ήπιου άγχους. Προάγει τον ήρεμο ύπνο και τη συναισθηματική ισορροπία.
- Μελατονίνη: Ορμόνη που ρυθμίζει το βιολογικό ρολόι και βοηθά τον οργανισμό να «μπει» ξανά σε φυσιολογικό κύκλο ύπνου. Χρήσιμη σε περιόδους έντονου στρες ή jet lag, χρησιμοποιείται πάντα σε συνεννόηση με ειδικό.
Συνδυαστικά φυτικά σκευάσματα: Πολλά προϊόντα κυκλοφορούν σε μορφή κάψουλας ή σταγόνων με συνδυασμούς βαλεριάνας, πασιφλόρας, λεβάντας, λυκίσκου, βιταμινών Β και μαγνησίου. Υποστηρίζουν συνολικά το νευρικό σύστημα και χαρίζουν ήρεμο ύπνο και διάθεση.
Τα «νεύρα» δεν είναι ποτέ τυχαία.
Σχετίζονται με πολύπλοκες διεργασίες του νευρικού και ορμονικού συστήματος. Για αυτό, η σωστή διαχείριση ξεκινά από την αναγνώριση της αιτίας και μπορεί να υποστηριχθεί με αλλαγές στον τρόπο ζωής, συμβουλές από ειδικούς και, όπου χρειάζεται, την κατάλληλη φαρμακευτική ή φυσική υποστήριξη.
dnews.gr
