Η νέα ψηφιακή πλατφόρμα του Δημοσίου ανοίγει τον δρόμο για νομιμοποίηση περίπου 90.000 ακινήτων, με αυστηρές προθεσμίες, καθορισμένο τίμημα και συγκεκριμένα κοινωνικά κριτήρια για εκπτώσεις — ενώ όσοι δεν συμμορφωθούν κινδυνεύουν με απώλεια της έκτασης και νομικές κυρώσεις.
Ξεκίνησε η αντίστροφη μέτρηση για την υποβολή αιτήσεων εξαγοράς καταπατημένων εκτάσεων του Δημοσίου, σε μια διαδικασία που επιχειρεί να ρυθμίσει μια εκκρεμότητα δεκαετιών με πολίτες οι οποίοι κατέχουν και χρησιμοποιούν ακίνητα χωρίς να διαθέτουν νόμιμους τίτλους. Η δυνατότητα που δίνεται στους ενδιαφερόμενους μέσω της νέας πλατφόρμας του Δημοσίου έχει αυστηρό χρονοδιάγραμμα. Μετά τη λήξη της προθεσμίας, τα ακίνητα για τα οποία δεν θα έχει υποβληθεί αίτηση θα καταχωριστούν αυτομάτως υπέρ του Ελληνικού Δημοσίου και οι αρμόδιες αρχές θα προχωρήσουν σε δικαστικές ενέργειες κατά όσων τα χρησιμοποιούν.
Η διαδικασία εξαγοράς γίνεται μέσω ειδικής ψηφιακής εφαρμογής στην ηλεκτρονική διεύθυνση aeda.apps.gov.gr. Εκεί, ο ενδιαφερόμενος εισέρχεται με τους προσωπικούς του κωδικούς Taxisnet και υποβάλλει ηλεκτρονικά τα απαραίτητα έγγραφα και παραστατικά που προβλέπει η σχετική Κοινή Υπουργική Απόφαση. Οι αιτήσεις πρέπει να υποβληθούν έως τις 30 Σεπτεμβρίου 2025 για μια σειρά από Περιφερειακές Ενότητες, μεταξύ των οποίων περιλαμβάνονται η Αιτωλοακαρνανία, η Αρκαδία, η Εύβοια, το Ηράκλειο, τα Ιωάννινα, η Καρδίτσα, η Μαγνησία, η Λέσβος, τα Χανιά και άλλες. Για τις υπόλοιπες περιοχές της χώρας, η προθεσμία λήγει στις 31 Οκτωβρίου 2025.
Δικαίωμα υποβολής αίτησης έχει κάθε φυσικό ή νομικό πρόσωπο που αποδεδειγμένα κατέχει δημόσια έκταση για χρονικό διάστημα τουλάχιστον τριάντα ετών, με ύπαρξη τίτλων στο όνομά του ή στο όνομα των δικαιοπαρόχων του. Στην περίπτωση ύπαρξης κτισμάτων εντός του ακινήτου, αυτά θα πρέπει να έχουν ανεγερθεί πριν από τις 31 Δεκεμβρίου 1991. Δικαίωμα υποβολής αίτησης έχει και όποιος κατέχει για τουλάχιστον σαράντα έτη ακίνητο το οποίο αποτελεί την κύρια και μοναδική του κατοικία ή χρησιμοποιείται για αγροτική, τουριστική, βιοτεχνική ή βιομηχανική δραστηριότητα. Σε κάθε περίπτωση, για να θεωρηθεί νόμιμη η χρήση, το ακίνητο θα πρέπει να έχει δηλωθεί στο έντυπο Ε9 για πέντε τουλάχιστον συνεχόμενα έτη πριν την αίτηση.
Το πρώτο βήμα για την υποβολή αίτησης είναι η πληρωμή παραβόλου ύψους 300 ευρώ. Το ποσό αυτό είτε συμψηφίζεται με το τελικό τίμημα της εξαγοράς είτε επιστρέφεται αν η αίτηση απορριφθεί. Το τίμημα εξαγοράς αντιστοιχεί στο 100% της αντικειμενικής αξίας του οικοπέδου ή γηπέδου. Αν επάνω στο ακίνητο υπάρχει κτίσμα που κατασκευάστηκε από τον αιτούντα, το τίμημα προσαυξάνεται κατά 25%. Αν το κτίσμα ανεγέρθηκε από το Δημόσιο, δεν εφαρμόζεται προσαύξηση και το τίμημα παραμένει στο 100%.
Το ποσό εξοφλείται είτε εφάπαξ, με έκπτωση 10%, είτε τμηματικά σε έως εξήντα μηνιαίες άτοκες δόσεις, με ελάχιστο ποσό δόσης τα 100 ευρώ. Προβλέπονται επίσης εκπτώσεις στο τίμημα βάσει κοινωνικών και οικογενειακών κριτηρίων, καθώς και βάσει της διάρκειας κατοχής. Για κατοχή άνω των τριάντα ετών προβλέπεται έκπτωση δύο τοις εκατό για κάθε επιπλέον έτος, ενώ για κατοχή άνω των σαράντα ετών η έκπτωση διαμορφώνεται σε ένα τοις εκατό ανά έτος. Το συνολικό ποσοστό έκπτωσης δεν μπορεί να ξεπερνά το πενήντα τοις εκατό του ποσού εξαγοράς.
Επιπλέον μειώσεις στο ποσό εξαγοράς ισχύουν για συγκεκριμένες κοινωνικές κατηγορίες. Οι πολίτες που εντάσσονται σε αυτές τις κατηγορίες μπορούν να τύχουν μειώσεων ανάλογα με το ποσοστό αναπηρίας, την οικογενειακή τους κατάσταση, το ύψος του εισοδήματος ή το αν είναι μακροχρόνια άνεργοι ή δικαιούχοι του ελάχιστου εγγυημένου εισοδήματος. Επίσης, αν στο ακίνητο υπάρχει κύρια και μοναδική κατοικία, το ποσό μειώνεται κατά 30%.
Τα απαιτούμενα δικαιολογητικά που πρέπει να συγκεντρωθούν και να υποβληθούν ηλεκτρονικά είναι συγκεκριμένα και πολυάριθμα. Περιλαμβάνουν τοπογραφικό διάγραμμα του ακινήτου, υπολογισμό αντικειμενικής αξίας, βεβαίωση όρων δόμησης, οικοδομική άδεια όπου υπάρχει, υπεύθυνες δηλώσεις για το νομικό καθεστώς του ακινήτου, τίτλους ιδιοκτησίας που αποδεικνύουν τη μακροχρόνια κατοχή, αποδεικτικά χρήσης του ακινήτου, καθώς και έγγραφα που προκύπτουν από τις φορολογικές δηλώσεις (Ε1 και Ε9), το Κτηματολόγιο και τον ΕΝΦΙΑ των πέντε τελευταίων ετών.
Η εξαγορά ολοκληρώνεται με την καταβολή του τιμήματος και την έκδοση τίτλου κυριότητας από το Δημόσιο. Στη συνέχεια, ο νέος τίτλος ιδιοκτησίας πρέπει να καταχωρηθεί στο Κτηματολόγιο, διαδικασία απαραίτητη για την πλήρη κατοχύρωση των ιδιοκτησιακών δικαιωμάτων. Μόνο τότε θα μπορούν οι πολίτες να προχωρήσουν σε μεταβίβαση, πώληση ή αξιοποίηση των ακινήτων τους χωρίς νομικά εμπόδια.
Το μέτρο αφορά περίπου 90.000 ιδιοκτήτες που μέχρι σήμερα δεν μπορούν να οικοδομήσουν, να μεταβιβάσουν ή να αξιοποιήσουν τα ακίνητά τους, λόγω της διεκδίκησης τους από το Δημόσιο. Πρόκειται για ακίνητα κάθε είδους: κατοικίες, αγροτεμάχια, αποθήκες, επαγγελματικά κτίρια, ακόμα και πολυκατοικίες, τα οποία βρίσκονται σε νομική εκκρεμότητα. Η εφαρμογή της ρύθμισης αποσκοπεί στο να δοθεί οριστική λύση σε αυτό το χρόνιο πρόβλημα.
Η συμμετοχή στη διαδικασία απαιτεί έγκαιρη και προσεκτική προετοιμασία. Η συγκέντρωση των απαραίτητων εγγράφων, η εξέταση των προϋποθέσεων και η πλήρης κατανόηση των προβλεπόμενων διαδικασιών είναι βήματα αναγκαία για την επιτυχή ολοκλήρωση της εξαγοράς. Όσοι δεν κινηθούν εντός της προβλεπόμενης προθεσμίας, θα βρεθούν αντιμέτωποι με την απώλεια της έκτασης που χρησιμοποιούν και την εμπλοκή τους σε χρονοβόρες και δαπανηρές δικαστικές διαδικασίες.
dnews.gr
