Οι ετικέτες στα τρόφιμα προκαλούν σύγχυση για διάφορους λόγους αλλά τι σημαίνουν οι ημερομηνίες που αναγράφονται και πόσο χρήσιμες είναι;
Πόσο συχνά ελέγχετε την ημερομηνία λήξης στα τρόφιμα και πόση σημασία έχουν τελικά αυτοί οι αριθμοί; Η απάντηση είναι περίπλοκη. Σύμφωνα με τους NYT, οι ημερομηνίες στις συσκευασίες τροφίμων συνήθως υποδεικνύουν πότε το φαγητό έχει την καλύτερη γεύση, όχι πότε δεν είναι ασφαλές για κατανάλωση.
Στις ΗΠΑ, για παράδειγμα, υπάρχουν περίπου 50 παραλλαγές ετικετών με την ημερομηνία λήξης, όπως «ανάλωση πριν από», «πώληση πριν από» και «συσκευασμένο στις», σχεδόν όλες από τις οποίες υποδεικνύουν πότε η ποιότητα ή η φρεσκάδα αρχίζει να μειώνεται.
Ενώ είναι σημαντικό να προσέχετε τις τυπωμένες ημερομηνίες για ορισμένα τρόφιμα, εκτιμάται ότι χιλιάδες τόνοι τροφίμων πετιούνται κάθε χρόνο λόγω σύγχυσης σχετικά με την ετικέτα που αναγράφει την ημερομηνία λήξης, όπως αναφέρει ο μη κερδοσκοπικός οργανισμός ReFED για τα απόβλητα τροφίμων.
Το βρεφικό γάλα είναι το μόνο προϊόν που έχει τυποποιημένες, ομοσπονδιακά ρυθμιζόμενες ετικέτες ημερομηνίας.
Πώς ξεκίνησαν οι ετικέτες τροφίμων
Στις αρχές έως τα μέσα του 1900, τα αμερικανικά νοικοκυριά άρχισαν να μεταβαίνουν από τα τοπικά τρόφιμα σε επεξεργασμένα και συσκευασμένα προϊόντα, και ορισμένοι παραγωγοί άρχισαν να βάζουν ημερομηνίες στα προϊόντα τους για να μετριάσουν τις ανησυχίες σχετικά των καταναλωτών για τη φρεσκάδα των προϊόντων. Αλλά αυτές οι ετικέτες διαδόθηκαν ευρέως τις δεκαετίες του 1960 και του 1970, παράλληλα με τις ευρύτερες προσπάθειες για βελτίωση της διατροφικής επισήμανσης και της διαφάνειας.
Σήμερα, μεμονωμένες εταιρείες τροφίμων εξακολουθούν να καθορίζουν ποια ημερομηνία αναγράφεται στα προϊόντα τους. Αλλά η καθεμία χρησιμοποιεί τη δική της μεθοδολογία, δήλωσε η Londa Nwadike, καθηγήτρια επιστήμης τροφίμων στο Κρατικό Πανεπιστήμιο της Νότιας Ντακότα.
Για παράδειγμα,ορισμένες εταιρείες μπορεί να χρησιμοποιούν μαθηματικά μοντέλα για να προβλέψουν πότε μειώνεται η φρεσκάδα ενός προϊόντος, ενώ άλλες μπορεί να διεξάγουν ειδικές δοκιμές όπου τα τρόφιμα αποθηκεύονται σε υψηλότερες θερμοκρασίες, υψηλή υγρασία ή αυξημένα επίπεδα οξυγόνου.
Άλλες μπορεί να εκθέτουν ένα προϊόν σε μούχλα, ζύμες ή παθογόνα όπως το E. coli ή τη σαλμονέλα. Ορισμένες εταιρείες δεν έχουν την οικονομική δυνατότητα να διεξάγουν εκτεταμένες δοκιμές και μπορεί απλώς να βασίζουν τις ημερομηνίες τους σε εκείνες των ανταγωνιστών τους.
Το αποτέλεσμα είναι μία μεγάλη ασυνέπεια: Δύο σχεδόν πανομοιότυπα προϊόντα, συσκευασμένα την ίδια ημέρα, μπορεί να έχουν ουσιαστικά διαφορετικές ημερομηνίες λήξης. Αυτή η σύγχυση επιδεινώνεται από τον τρόπο διατύπωσης των ετικετών, μεγάλο μέρος του οποίου διαμορφώνεται από τις κρατικές πολιτικές. Κάθε μία έχει τις δικές της απαιτήσεις που ποικίλλουν ανάλογα με τα τρόφιμα, επομένως οι ετικέτες μπορεί να είναι διαφορετικές ή απλώς να μην υπάρχουν σε ορισμένες τουλάχιστον αμερικανικές πολιτείες.
Πάρτε για παράδειγμα τα γαλακτοκομικά προϊόντα, αναφέρουν οι NYT. Η Μοντάνα απαιτεί από το γάλα (αλλά όχι από άλλα προϊόντα) να περιλαμβάνει ημερομηνία λήξης όχι περισσότερο από 12 ημέρες μετά την παστερίωση, ενώ η Πενσυλβάνια επιτρέπει έως και 17 ημέρες και εξαιρεί το υπερπαστεριωμένο γάλα.
Η Βιρτζίνια απαιτεί ημερομηνίες λήξης σε όλα τα γαλακτοκομικά προϊόντα, ενώ η Νέα Υόρκη δεν απαιτεί καθόλου ετικέτες με ημερομηνία λήξης στα γαλακτοκομικά. Υπάρχουν παρόμοιες παραλλαγές στους κρατικούς κανονισμούς για τα αυγά, τα οστρακοειδή, τα αγαθά που πωλούνται στις λαϊκές αγορές και άλλα προϊόντα.
Το αποτέλεσμα αυτών των ποικίλων πολιτικών είναι «σύγχυση και χάος», δήλωσε η Yvette Cabrera, διευθύντρια αποβλήτων τροφίμων στο Συμβούλιο Άμυνας Φυσικών Πόρων. «Δημιουργεί αυτά τα πραγματικά πολύπλοκα συστήματα διανομής, συσκευασίας, παραγωγής που καθιστούν πολύ δύσκολη τη συμμόρφωση των παραγωγών τροφίμων».
Δημιουργεί επίσης απόβλητα. Πολλές πολιτείες απαγορεύουν τις πωλήσεις ή τις δωρεές προϊόντων που έχουν λήξει και πολλοί καταναλωτές, το 43%, σύμφωνα με έρευνα του 2025, συνήθως πετάνε τρόφιμα που πλησιάζουν ή έχουν περάσει την ημερομηνία λήξης.
Οι ειδικοί υποστηρίζουν ότι οι ημερομηνίες λήξης δεν είναι ένα τέχνασμα για να κάνουν τον καταναλωτή να αγοράσουν περισσότερα, αλλά το προϊόν ενός χαοτικού συστήματος. Και για τα περισσότερα τρόφιμα, η κατανάλωσή τους μετά την ημερομηνία δεν αποτελεί πρόβλημα για την υγεία.
Τα τρόφιμα που πρέπει να προσέξετε
Κάποιοι λένε ότι θα πρέπει να δώσετε προσοχή στις ετικέτες «ανάλωση πριν από» και «λήξη στις», ειδικά στα ευπαθή προϊόντα. Η φράση «ανάλωση κατά προτίμηση πριν από» αναφέρεται γενικά στην ποιότητα και η φράση «πώληση πριν από» είναι γενικά για να γνωρίζουν οι λιανοπωλητές πότε να αλλάζουν το απόθεμα.
Τα κατεψυγμένα τρόφιμα συνήθως διατηρούνται καλά έως και ένα χρόνο, ακόμη και αν έχουν αποψυχθεί και καταψυχθεί ξανά. Τα κλειστά καρυκεύματα, τα έλαια και τα κονσερβοποιημένα προϊόντα διαρκούν συχνά αρκετά χρόνια. Τα αυγά στο ψυγείο είναι καλά για τρεις έως πέντε εβδομάδες και τα γαλακτοκομικά προϊόντα στο ψυγείο συνήθως διαρκούν μία έως τρεις εβδομάδες μετά το άνοιγμα. Οι πιο σημαντικές ετικέτες ημερομηνίας βρίσκονται στο κρέας και τα θαλασσινά, στο μη παστεριωμένο τυρί και γάλα, στις παιδικές τροφές και στα τρόφιμα που παρασκευάζονται στο κατάστημα, σύμφωνα με τους ειδικούς.
dnews.gr
