Μια χωριάτικη κοστίζει από 1,74 έως 1,98 ευρώ - Το πρόβλημα δεν είναι η σαλάτα, αλλά η «ασφυξία» στην εστίαση.
Γράφει ο Κώστας Πλιάκος
Πόσο κοστίζει τελικά μια χωριάτικη σαλάτα;
Δεν είναι δα και… πυρηνική φυσική το να υπολογίσεις πόσο κοστίζει στην τσέπη σου ένα πιάτο χωριάτικης, απλά κανείς δεν δίνει σημασία, διότι το κόστος είναι χαμηλό ή τουλάχιστον πολύ προσιτό για την πλειονότητα των Ελλήνων.
Τι γίνεται όμως όταν πάει κάποιος να την καταναλώσει έξω, σε κάποιο εστιατόριο. Και όχι μόνο στα εστιατόρια των τουριστικών προορισμών που η δίψα του κέρδους έχει μετατρέψει σε εμπόρευμα ακόμη και τον αέρα που αναπνέουμε;
Εκεί τα πράγματα αλλάζουν και τελικά -ίσως- δίκαια κάποιοι να αναρωτιούνται αν το να καταναλώσεις μια χωριάτικη έξω, εμπίπτει σε αυτό που λέμε «value for money». Με απλά λόγια, με τα ίδια λεφτά που πληρώνει κανείς για να αγοράσει μια χωριάτικη σε μια ταβέρνα ή εστιατόριο θα έφτιαχνε σχεδόν… πέντε στο σπίτι του! Αλλά το τραπέζι, πληρώνεται. Κι αν έχει και θέα θάλασσα, πληρώνεται ακριβότερα.
Πρόσφατα, έγινε viral ένα βίντεο που ανέβασε μια τουρίστρια στα κοινωνικά δίκτυα από εστιατόριο στην Πάρο. Η συγκεκριμένη γυναίκα παραπονέθηκε γιατί πλήρωσε τη χωριάτικη σαλάτα χωρίς λάδι, όπως είπε, 15 ευρώ και όταν ζήτησε από τον σερβιτόρο λίγο λάδι, της έφεραν μια μικρή συσκευασία -άγνωστο πόσα ml, αλλά υποθέτουμε 25 γιατί συνηθίζεται στα εστιατόρια- το οποίο της το χρέωσαν 2,5 ευρώ. Δηλαδή μια χωριάτικη 17,5 ευρώ. Και πάλι καλά θα πει κάποιος. Αν ήταν στην Μύκονο θα μπορούσε να πληρώσει 25 ή και 30 ευρώ ή και παραπάνω.
Η κυρία εξέφρασε την ενόχλησή της, όχι -όπως είπε- για το καθαρά οικονομικό σκέλος της υπόθεσης, αλλά γιατί η συμπεριφορά του καταστήματος έδειξε «έλλειψη σεβασμού» προς τον πελάτη.
Ας μας επιτραπεί να είμαστε ιδιαίτερα επιφυλακτικοί με όσα λέει ο καθένας στα κοινωνικά δίκτυα, καθώς ούτε μπορούμε να τα επαληθεύσουμε, ούτε μπορούμε να ξέρουμε τις προθέσεις του, ή αν και ο ίδιος χρησιμοποιεί τα κοινωνικά δίκτυα ως εργαλείο προώθησης της δουλειάς του. Επίσης μπορούμε να είμαστε επιφυλακτικοί και με τα μέσα ενημέρωσης παρά το γεγονός ότι αποτελούμε μέρος τους. Δεν είμαστε όλοι ίδιοι. «Πλήρωσε σχεδόν 20 ευρώ τη χωριάτικη σαλάτα» ήταν τίτλοι σε τηλεοπτικά κανάλια την άλλη μέρα, με ρεπορτάζ που υπερθεμάτιζαν για την υψηλή τιμή της χωριάτικης.
Τα κόστη
Καταρχάς δεν υπάρχει τίποτα περίεργο -με δεδομένη την κατάσταση με τον τουρισμό και τον υπερτουρισμό- στο να έχει μια σαλάτα 15 ευρώ σε ένα καλό εστιατόριο της Πάρου. Όπως και το να έχει 9 ευρώ στην ταβέρνα της κυρίας Μαρίας (τυχαίο το όνομα) επίσης στην Πάρο. Για να είμαστε όμως σαφείς: Τίποτα το περίεργο μεν, παράλογο για την οικονομική κατάσταση του Έλληνα δε. Θα πει κανείς βέβαια «ας μην πάει ο Έλληνας», αλλά αυτή είναι μια άλλη κουβέντα.
Το πρόβλημα είναι γενικότερο στην εστίαση, η οποία πιέζεται είτε από οικονομικά μέτρα (φορολογία, κάρτα εργαζομένου, υψηλές εισφορές), είτε από την ευρύτερη οικονομική κατάσταση (πληθωρισμός, αύξηση κόστους ενέργειας), είτε από την έλλειψη προσωπικού, όπως λέει στο Νewsbomb.gr o κ. Γιάννης Δαβερώνης, Προέδρος της Ένωσης Εστιατορίων Αττικής και Γενικός Γραμματέας της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Εστιατορικών και Συναφών Επαγγελμάτων. Με την παρούσα συνθήκη στην αγορά είναι λογικό οι τιμές να έχουν αυξηθεί σε όλες τις κατηγορίες εστιατορίων στην Ελλάδα, καθώς υπάρχουν και έξοδα που δεν είναι δυνατό να προβλεφθούν όπως το ενεργειακό.
Είχε δίκιο όμως η τουρίστρια στην Πάρο να διαμαρτύρεται για τα 2,5 ευρώ του έξτρα λαδιού; «Η χωριάτικη σαλάτα έχει εκτός από όλα τα λαχανικά της και τη φέτα και το λάδι. Δεν νοείται σαλάτα χωρίς λάδι στην ελληνική εστίαση», σύμφωνα με τον κ. Δαβερώνη. Μπορεί η συγκεκριμένη να μην είχε αρκετό, ή τουλάχιστον όσο θα ήθελε η τουρίστρια, ή ας δεχθούμε ότι δεν είχε καθόλου.
Το κράτος υποχρεώνει σήμερα πλέον τα εστιατόρια να παρέχουν λάδι στους πελάτες τους μόνο τυποποιημένο. Δεν θα δείτε πουθενά σήμερα αυτές τις θήκες με το λαδόξυδο σε χωριστά μπουκαλάκια, όπως τα βλέπαμε παλιότερα. Για να χτυπήσει το παραεμπόριο με το τενεκέ από το χωριό, το κράτος είπε «τέλος το λαδόξυδο, μόνο συσκευασμένο λάδι 25 ή 50 ml» (και έβαλε ένα ακόμη έξτρα κόστος τους εστιάτορες).
«Αυτό το λάδι εμείς οι εστιάτορες το αγοράζουμε και μας κοστίζει» λέει ο κ. Δαβερώνης. Δεν θέλει πολύ για να καταλάβει κανείς ότι αγοράζοντας 17 λίτρα λάδι σε μερίδες των 25 ml κοστίζει πολύ περισσότερο από το να αγοράσεις από χονδρική έναν τενεκέ λάδι. Ο ίδιος συμπληρώνει: «Κάποιοι εστιάτορες αυτό το έξτρα λάδι που θα ζητήσει ο πελάτης το χρεώνουν. Κάποιοι άλλοι πάλι όχι».
Κόστος επί πέντε
Αλλά για να επανέλθουμε στο θέμα των τιμών, το οποίο είναι πρόβλημα και της εστίασης γενικότερα, ας ρίξουμε μια ματιά στους πίνακες που παρουσιάζουμε με το κόστος χονδρικής των προϊόντων.
Με τις μέσες τιμές χονδρικής που πουλούν οι κεντρικές αγορές σε Αθήνα, Θεσσαλονίκη, Λάρισα, μια χωριάτικη κοστίζει από 1,40 έως 1,60 ευρώ. Τώρα αν θέλετε να υπολογίζουμε κάπως αυθαίρετα και ένα κόστος, άλλα 0,05 ευρώ για αλάτι, ρίγανη, κάπαρη και ένα επιπλέον 20% για προμήθεια μεσάζοντα, οι τιμή για κάποιον εστιάτορα μακριά από τα μεγάλα κέντρα διανομής είναι από 1,74 έως 1,98 ευρώ.
Το γεγονός ότι το παραπάνω ποσό γίνεται στην καλύτερη περίπτωση 8 ή 9 ευρώ -και ανεβαίνει όσο ανεβαίνει η κατηγορία του μαγαζιού, οφείλεται σε όσα κόστη επιβαρύνουν την επιχείρηση. Εργατικά, ενοίκια, ενέργεια, απώλειες ακατάλληλου εμπορεύματος.
Όλα αυτά λοιπόν πενταπλασιάζουν, στην καλύτερη περίπτωση, την τιμή του προϊόντος που σερβίρεται στον πελάτη. Αν ένας εστιάτορας στην Πάρο έχει υψηλό ενοίκιο, είναι λογικό να το μετακυλήσει και στα προϊόντα που σερβίρει. Έτσι λειτουργεί η αγορά -είτε μας αρέσει είτε όχι.
Το πρόβλημα της εστίασης
Με αφορμή, λοιπόν, μια χωριάτικη σαλάτα, ας δούμε το γενικότερο πρόβλημα της εστίασης με τιμές που δεν είναι πλέον προσιτές για τον περισσότερο κόσμο. Η εστίαση αυτή τη στιγμή στην Ελλάδα είναι ένας κλάδος περίπου 80.000 επιχειρήσεων που απασχολεί στις υψηλές περιόδους μέχρι 500.000 άτομα και αν υπολογίσει κανείς και τα σχετιζόμενα επαγγέλματα φτάνει το ένα εκατομμύριο εργαζόμενους λέει στο Newsbomb.gr ο κ. Δαβερώνης.
«Αυτές οι τιμές που βλέπεται στην ουσία αποτελούν προεόρτια μιας αλλαγής στον κλάδο η οποίος συμπιέζεται. Ο κλάδος συμπιέζεται σε πιο light καταστάσεις, με τη λογική να ποντάρουμε περισσότερο, στον καφέ, το σάντουιτς, το burger κλπ» λέει ο κ. Δαβερώνης.
«Η βαριά εστίαση έχει μεγάλο πρόβλημα, τα σουβλατζίδικα αντιμετωπίζουν δυσκολίες γιατί έχουν μεγάλο κόστος πρώτων υλών και μόνο η πίτσα έχει μια σχετική άνοδο, αλλά και πόσες πιτσαρίες να έχεις; Αυτή τη στιγμή έχουμε μεγάλες οφειλές επιχειρηματιών προς τον ΕΦΚΑ, αναμένουμε οφειλές προς τις εταιρίες ενέργειας καθώς το ρεύμα ακριβαίνει, έχουμε ένα σωρό τέλη που μας επιβαρύνουν -πχ δημοτικά, για μουσική κτλ. Με λίγα λόγια σε μια απλή ταβέρνα ένα πιάτο των 10 ευρώ θα το δείτε σύντομα να πηγαίνει, αν δεν έχει πάει ήδη, 15 ευρώ», καταλήγει ο κ. Δαβερώνης.
newsbomb.gr
