Αναβάλλεται, τουλάχιστον έως το 2030, η ενδεχόμενη αύξηση των ορίων ηλικίας συνταξιοδότησης, καθώς τα τελευταία στοιχεία για το προσδόκιμο ζωής και τον δείκτη γήρανσης δεν δείχνουν ανάγκη για άμεσες αλλαγές.
Τα σημερινά όρια – στα 62 έτη με 40 χρόνια ασφάλισης ή στα 67 έτη με 15ετία – κρίνονται επαρκή για τη διατήρηση της ισορροπίας του ασφαλιστικού συστήματος, σύμφωνα με τα συμπεράσματα της Γενικής Γραμματείας Κοινωνικής Ασφάλισης (ΓΓΚΑ) και της Εθνικής Αναλογιστικής Αρχής.
Με βάση τη δέσμευση της ελληνικής πολιτείας, ο έλεγχος βιωσιμότητας του ασφαλιστικού πραγματοποιείται ανά τριετία. Εφόσον ο τελευταίος έλεγχος έγινε το 2024 και διατήρησε τα ισχύοντα όρια, το 2027 είναι το επόμενο έτος που θα κρίνει τις όποιες μελλοντικές αλλαγές.
Οι παράγοντες που διαμορφώνουν την εικόνα
Η σταθερότητα του συστήματος αποδίδεται σε σειρά παραγόντων:
-
Σχέση ασφαλισμένων – συνταξιούχων
Η αναλογία διαμορφώνεται στο 1,7 προς 1, διατηρώντας οριακά την ισορροπία. Αν και υπολείπεται του ιδανικού 2 προς 1, κρίνεται ικανοποιητική για τη βιωσιμότητα του συστήματος μέχρι το 2030. -
Δείκτης γήρανσης
Περίπου 23% του πληθυσμού της χώρας είναι άνω των 65 ετών, ενώ οι ηλικιωμένοι ξεπερνούν κατά σχεδόν 1 εκατ. τα παιδιά έως 14 ετών. Το φαινόμενο επιβαρύνει μακροπρόθεσμα τις δημόσιες δαπάνες, ωστόσο οι δημογραφικές προβολές δεν επιβάλλουν άμεση προσαρμογή. -
Δημογραφικό
Η Eurostat προβλέπει μείωση του πληθυσμού της Ελλάδας από 10,44 εκατ. το 2022 σε 7,78 εκατ. το 2070. Παράλληλα, το προσδόκιμο ζωής αναμένεται να αυξηθεί σημαντικά – στα 86,5 έτη για τους άνδρες και 90,4 έτη για τις γυναίκες. -
Απασχόληση και ανεργία
Η μείωση της ανεργίας και η αύξηση της απασχόλησης ενισχύουν τα έσοδα από εισφορές, ενώ η συμμετοχή εργαζομένων μεγαλύτερης ηλικίας συμβάλλει στην εξισορρόπηση των επιπτώσεων της γήρανσης. -
Παραγωγικότητα και εισφορές
Σύμφωνα με το προσχέδιο του προϋπολογισμού, το πλεόνασμα των Οργανισμών Κοινωνικής Ασφάλισης θα ανέλθει φέτος στα 2,087 δισ. ευρώ, κυρίως λόγω αύξησης των εσόδων από ασφαλιστικές εισφορές. Για το 2026 προβλέπεται νέο πλεόνασμα 2,025 δισ. ευρώ.
Το 2027, χρονιά εκλογών και αποφάσεων
Το 2027 δεν θα είναι κρίσιμο μόνο για το ασφαλιστικό αλλά και πολιτικά, καθώς είναι έτος εθνικών εκλογών.
Σε περίπτωση σχηματισμού αυτοδύναμης κυβέρνησης, θα είναι ευκολότερο να ληφθούν αποφάσεις για το συνταξιοδοτικό. Αντίθετα, μια κυβέρνηση συνεργασίας ενδέχεται να καθυστερήσει ή να «παγώσει» τυχόν αλλαγές, λόγω του κοινωνικού και πολιτικού κόστους που συνεπάγονται.
