Η Ελλάδα με έναν από τους χαμηλότερους φορολογικούς συντελεστές συνολικής φορολόγησης στην Ε.Ε. είναι τελευταία στις επενδύσεις ως ποσοστό του ΑΕΠ 1.499 φυσικά πρόσωπα έχουν εισόδημα από μερίσματα 3,8 δισ. ευρώ, από τα οποία προκύπτει φόρος μόλις 190 εκατ. ευρώ, λόγω της αυτοτελούς φορολόγησης με έναν από τους χαμηλότερους συντελεστές στην Ε.Ε. (5%).
Ενώ στη Γαλλία, εν μέσω πολιτικής κρίσης, το ζήτημα της φορολόγησης των «υπερπλούσιων» έχει τεθεί στο κέντρο της δημόσιας συζήτησης, στην Ελλάδα οι «υπερπλούσιοι» χαίρουν άκρας προστασίας από την κυβέρνηση του Κυριάκου Μητσοτάκη. Η πρώτη του κυβέρνηση, ύστερα από την εκλογική νίκη του 2019, έλαβε γρήγορα, όπως συνηθίζουν να λένε οι νεοφιλελεύθεροι εμπροσθοβαρώς, δύο σημαντικές αποφάσεις φοροελάφρυνσης: Πρώτον, για το εισόδημα από μερίσματα, μειώνοντας τον σχετικό συντελεστή αυτοτελούς φορολόγησης από 10% σε 5% εντός του 2019 και β) για τα κέρδη, μειώνοντας τον συντελεστή φορολόγησης των εταιρικών κερδών από 28% σε 24% από το 2020 και σε 22% από το 2021. Η φορολογική ελάφρυνση για τους μισθωτούς και αυτοαπασχολούμενους χαμηλού εισοδήματος άργησε… 6 χρόνια, ήρθε με τα μέτρα που ανακοινώθηκαν πρόσφατα στη ΔΕΘ και ήταν ανεπαρκέστατη. Η ελάφρυνση, όμως, των κερδών ήταν εμπροσθοβαρής και… επαρκέστατη.
Ιδιαίτερα η ελάφρυνση της φορολογίας των μερισμάτων αποτελεί διαχρονικό σκάνδαλο, καθώς πολύ υψηλά εισοδήματα από μερίσματα, πάνω από 200.000 (πλούσιοι) αλλά και πάνω από 2,5 εκατομμύρια (υπερπλούσιοι) πληρώνουν ελάχιστο φόρο. Και ενώ συμβαίνουν αυτά, η κυβέρνηση δηλώνει διαρκώς ότι δεν υπάρχουν λεφτά για να χρηματοδοτηθούν μέτρα, όπως η 13η σύνταξη ή ο 13ος και 14ος μισθός για τους δημοσίους υπαλλήλους.
Στην πρόταση να φορολογηθεί ο μεγάλος πλούτος, απαντάει με το αξίωμα ότι οι φοροελαφρύνσεις που αυξάνουν τα εισοδήματα του κεφαλαίου, μετατρέπονται σε επενδύσεις, κι αυτές σε αύξηση της απασχόλησης και των εισοδημάτων των μισθωτών (trickle-down economics). Ωστόσο, αυτό το αξίωμα καταρρίπτεται ολοσχερώς από τα ευρωπαϊκά δεδομένα, τα οποία αποδεικνύουν ότι οι χώρες-μέλη της Ε.Ε. με τα υψηλότερα ποσοστά επενδύσεων είναι αυτές που έχουν και τα υψηλότερα ποσοστά φορολόγησης των μερισμάτων. Αντίθετα, η Ελλάδα, με έναν από τους χαμηλότερους συντελεστές φορολόγησης των μερισμάτων πανευρωπαϊκά, έχει το χαμηλότερο ποσοστό επενδύσεων, ως ποσοστό του ΑΕΠ!
Τέλος, αλλά το σημαντικότερο, αν τα εισοδήματα από μερίσματα δεν φορολογούνταν αυτοτελώς αλλά προσθέτονταν στο φορολογητέο εισόδημα και φορολογούνταν με τον αντίστοιχο συντελεστή της φορολογικής κλίμακας, θα εξασφάλιζαν την ετήσια χρηματοδότηση της 13ης σύνταξης! Αν, προσθετικά, η φορολογική κλίμακα γινόταν πραγματικά προοδευτική (σύμφωνα με την επιταγή του Συντάγματος) και καταργούνταν και άλλες κραυγαλέες φοροαπαλλαγές του κεφαλαίου (όπως, για παράδειγμα, της μεγάλης ακίνητης περιουσίας και των εφοπλιστών), τότε θα μπορούσαν να χρηματοδοτηθούν επιπλέον και ο 13ος και 14ος μισθός για τους δημοσίους υπαλλήλους.
Το τι συμβαίνει με τη φορολόγηση των μερισμάτων και πόσο συνιστά κοινωνική πρόκληση, αποδεικνύεται από τα παρατιθέμενα στοιχεία (βλέπε σχετικό πίνακα):
-Το ειδικό βάρος των μερισμάτων, δηλαδή το ποσοστό συμμετοχής τους στο συνολικό δηλωθέν εισόδημα, κλιμακώνεται με τον αναμενόμενο τρόπο, δηλαδή, ανεβαίνοντας την κλίμακα των εισοδημάτων, αυξάνεται το ποσοστό του εισοδήματος των φυσικών προσώπων που προέρχεται από μερίσματα, ενώ ταυτόχρονα μειώνεται ο αριθμός των φορολογουμένων που το εισόδημά τους στηρίζεται όλο και περισσότερο στα μερίσματα. Οι πολλοί έχουν πολύ μικρό μέρισμα, οι όλο και περισσότεροι, όλο και μεγαλύτερο.
-Οπως δείχνει εύγλωττα ο πίνακας, το ποσοστό της αξίας των μερισμάτων στο σύνολο των εισοδημάτων από μερίσματα είναι χαμηλό για μέχρι εισοδήματα έως και 100.000 ευρώ. Εκεί γίνεται το πρώτο άλμα: το ποσοστό στην κλίμακα εισοδημάτων πάνω από 100.000 ευρώ αυξάνεται απότομα από τα επίπεδα περί το 3% σε επίπεδα πάνω από 10%.
-Πάνω από τις 100.000 μπαίνουμε στη ζώνη των πλούσιων μερισματούχων, με την έννοια ότι το εισόδημά από μερίσματα εκτινάσσεται πολύ πάνω από το εισόδημα από μισθούς.
-Το μεγάλο άλμα γίνεται στην κλίμακα εισοδήματος πάνω από 900.000 ευρώ, όπου 1.499 φυσικά πρόσωπα έχουν εισόδημα από μερίσματα 3,8 δισ. ευρώ, που αντιστοιχούν στο 43,62% του συνόλου των εισοδημάτων από μερίσματα. Πρόκειται για την ομάδα που, με τα δεδομένα της Ελλάδας, αποτελεί αυτό που διεθνώς αποκαλείται «υπερπλούσιοι».
Το σύνολο των εισοδημάτων από μερίσματα στην εισοδηματική κλίμακα από 100.000 ευρώ έως 900.000 ευρώ ανέρχεται σε 7,1 δισ. ευρώ! Αν αυτά προσθέτονταν στο φορολογητέο εισόδημα και φορολογούνταν με τον ανώτερο φορολογικό συντελεστή για εισοδήματα πάνω από 50.000 ευρώ (44%), τα φορολογικά έσοδα μόνο από αυτή την πηγή θα ξεπερνούσε τα δισ. ευρώ, ενώ σήμερα, με την αυτοτελή φορολόγηση με συντελεστή 5% είναι 354,4 εκατ. Αν το μέτρο της πρόσθεσης των εισοδημάτων από μερίσματα εφαρμοστεί μόνο για τα εισοδήματα πάνω από 500.000 ευρώ, τότε ο φόρος θα έφτανε τα 2 δισ. ευρώ, από 235 εκατ. σήμερα. Τέλος, αν εφαρμοζόταν μόνο για τα εισοδήματα πάνω από 900.000 ευρώ, ο φόρος θα ήταν 1,7 δισ. ευρώ, έναντι 190 εκατ. ευρώ σήμερα.
Το συμπέρασμα είναι ότι, με μια άλλη, δίκαιη φορολόγηση των μερισμάτων, θα εξασφαλιζόταν η χρηματοδότηση της 13ης σύνταξης (της οποίας το ετήσιο κόστος είναι 1,7 δισ. ευρώ) στο πιο «χαλαρό» σενάριο, ενώ στο πιο φιλόδοξο (αλλά απολύτως κοινωνικά δίκαιο και εφικτό) θα εξασφαλιζόταν και σημαντικό μέρος της χρηματοδότησης για τον 13ο και 14ο μισθό.
Τελευταίοι σε επενδύσεις!
Η αντίρρηση που διατυπώνεται από την κυβέρνηση και τις «δυνάμεις της αγοράς» είναι αυτή που προαναφέραμε: οι φοροελαφρύνσεις στους πλούσιους θα γίνουν επενδύσεις, άρα απασχόληση, άρα αύξηση των εισοδημάτων των μισθωτών. Η άποψη αυτή αποδεικνύεται «ιδεολογισμός», που όχι μόνο δεν επιβεβαιώνεται από τα στατιστικά στοιχεία, αλλά καταρρίπτεται θεαματικά από αυτά:
-Η Ελλάδα ανήκει -μαζί με τη Βουλγαρία, την Εσθονία, τη Λετονία και τη Μάλτα- στις χώρες με τον χαμηλότερο φορολογικό συντελεστή στα μερίσματα (βλέπε σχετικό πίνακα). Παρ’ όλα αυτά, ήταν τελευταία στις επενδύσεις ως ποσοστό του ΑΕΠ στην Ε.Ε. το 2023! Στον αντίποδα, οι χώρες με τα υψηλότερα ποσοστά επενδύσεων ως ποσοστό του ΑΕΠ ήταν ταυτόχρονα αυτές που είχαν και πολύ υψηλότερο από τον ελληνικό συντελεστή φορολόγησης των μερισμάτων. Το «αξίωμα», λοιπόν, ότι οι φοροελαφρύνσεις του κεφαλαίου γίνονται επενδύσεις, καταρρίπτεται…
-Το παρατιθέμενο διάγραμμα μας αποκαλύπτει μια συναφή αλήθεια: οι χώρες της Ε.Ε. χωρίζονται σε τρεις μεγάλες ομάδες: α) αυτές με υψηλό ποσοστό επενδύσεων και υψηλό ποσοστό φορολόγησης των μερισμάτων και των κερδών, β) αυτές της ενδιάμεσης βαθμίδας (υψηλό ποσοστό επενδύσεων και ενδιάμεσος ή χαμηλός συνολικός φορολογικός συντελεστής) και… η Ελλάδα και Βουλγαρία σαν χώρες της «βαλκανικής μιζέριας», με την Ελλάδα να προηγείται στον συνολικό φορολογικό συντελεστή, αλλά να έχει το χαμηλότερο ποσοστό επενδύσεων ως ποσοστό του ΑΕΠ και τη Βουλγαρία αντίστροφες επιδόσεις.
«Δίκαιη φορολόγηση τώρα»
Σε δήλωσή του στην «Εφημερίδα των Συντακτών», ο Νίκος Παππάς, κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος του ΣΥΡΙΖΑ - Προοδευτική Συμμαχία και βουλευτή Β3 Νότιου Τομέα Αθηνών σχολιάζει: «Λένε ότι οι χαμηλοί φόροι στα μερίσματα φέρνουν επενδύσεις. Τα στοιχεία το διαψεύδουν. Η Ελλάδα φορολογεί τα μερίσματα με μόλις 5% και όμως βρίσκεται χαμηλά στον σχηματισμό κεφαλαίου. Αντίθετα, χώρες όπως η Τσεχία με συνδυασμένη φορολόγηση 42% (φόρος εισοδήματος και φόρος μερισμάτων) και η Σουηδία με πάνω από 50%, εμφανίζουν κορυφαίες επιδόσεις στις επενδύσεις. Η Γερμανία, η Γαλλία, το Βέλγιο και η Ολλανδία φορολογούν δίκαια τα μερίσματα και, ταυτόχρονα, έχουν υψηλές επιδόσεις στις επενδύσεις.
Τα στοιχεία του 2023 για την Ελλάδα είναι αποκαλυπτικά. Περίπου 5 δισ. ευρώ εισοδήματα από μερίσματα δηλώθηκαν από μόλις 3.000 φορολογούμενους. Φορολογήθηκαν με 5%. Την ίδια στιγμή, ένας μισθωτός φτάνει να φορολογείται με συντελεστές έως και 44%. Αν αυτά τα μερίσματα είχαν φορολογηθεί με δίκαιο τρόπο, τα έσοδα θα μπορούσαν να χρηματοδοτήσουν μισθούς και συντάξεις. Αυτή η ανισότητα είναι κραυγαλέα και κοινωνικά άδικη.
Ο ακαθάριστος σχηματισμός κεφαλαίου αφορά πραγματικές επενδύσεις. Νέες εγκαταστάσεις, μηχανήματα, υποδομές. Οχι απλώς εξαγορές ακινήτων ή μετοχών. Και εκεί ακριβώς είναι που οι χώρες με δίκαιη φορολογία καταγράφουν ισχυρές επιδόσεις.
Η Ελλάδα δεν έχει ανάγκη από χαριστικές ρυθμίσεις για λίγους. Χρειάζεται σταθερότητα, δίκαιη φορολογία και στήριξη της κοινωνικής πλειοψηφίας. Μόνο έτσι θα χτιστεί πραγματική και βιώσιμη ανάπτυξη».
(Η Ιωάννα Λιούτα είναι πολιτική και οικονομική αναλύτρια)
dnews.gr
