Ερωτήματα για την αποτελεσματικότητα, την αντοχή, τη διάρκεια και τη διείσδυση στην ευρύτερη κοινωνία, των προγραμμάτων της ΔΥΠΑ.
Γράφει ο Χρήστος Μέγας
Σχεδόν 23.000 ανέργους με περισσότερα από 312 εκ. ευρώ επιδότησε την τελευταία 5ετία ο ΟΑΕΔ (νυν ΔΥΠΑ) ώστε να στήσουν τη δική τους επιχείρηση και να αυξηθεί έτσι η απασχόληση.
- Πόσοι από αυτούς άραγε συνεχίζουν, ακόμη, να λειτουργούν και σήμερα;
- Πόσοι έλαβαν την πρώτη, ή και τη δεύτερη, δόση, άλλα απεντάχθηκαν από το πρόγραμμα, (που κακώς -χωρίς προέλεγχο- είχαν ενταχθεί) και πόσοι επέστρεψαν τα χρήματα που έλαβαν σαν ενίσχυση;
- Σε όσες επιχειρήσεις μακροημέρευσαν, πόσες νέες θέσεις εργασίας (προσλήψεις) δημιουργήθηκαν; Τι πολλαπλασιαστικά, στην απασχόληση, αποτελέσματα είχαν τα εν λόγω έργα;
Τα παραπάνω ερωτήματα ως προς την αποτελεσματικότητα, την αντοχή, τη διάρκεια και τη διείσδυση στην ευρύτερη κοινωνία, των προγραμμάτων αυτοαπασχόλησης του ΟΑΕΔ τίθενται από τους ίδιους τους εργαζόμενους του οργανισμού. Οι οποίοι, προφανώς, δεν διαθέτουν τις εν λόγω απαντήσεις γιατί, όταν αυτά προκηρύχτηκαν, δεν προβλέφθηκαν οι εν λόγω δικλείδας ασφαλείας, δεν ακολούθησε ένα συνοδευτικό σχέδιο (follow up) για την αποτελεσματικότητα και την βιωσιμότητα των δημιουργηθέντων επιχειρήσεων, για την αντοχή αυτών σε ένα άκρως ανταγωνιστικό επιχειρηματικό περιβάλλον…
Κοντολογίς, μήπως τα χρήματα δίνονται με βάση την συγκυρία, τις επικοινωνιακές/κομματικές ανάγκες, χωρίς έρευνα αν στα επιδοτούμενα επαγγέλματα/δραστηριότητες υπάρχει κορεσμός και μπορεί να προκληθεί ντάμπινγκ στην αγορά σε βάρος του υγιούς ανταγωνισμού;
Τελικά, τα εν λόγω προγράμματα απασχόλησης κάνουν καλό στους νέους ελεύθερους επαγγελματίες, ή αυτοί επιστρέφουν και πάλι στην ανεργία παρασύροντας και άλλους συναδέρφους τους λόγω σπιράλ ανταγωνισμού, ενώ οι ίδιοι είναι περισσότερο χρεωμένοι από την επιχειρηματική άσκηση;
Σύμφωνα με το Πανελλήνιο Σύλλογο Υπαλλήλων ΟΑΕΔ:
α/Η πρώτη δόση καταβάλλεται χωρίς να έχει προηγηθεί επιτόπια επαλήθευση. Μόνο με υποχρεωτικό διοικητικό έλεγχο δικαιολογητικών λαο πριν η υπηρεσία διαπιστώσει επιτόπου ότι ο χώρος υπάρχει, λειτουργεί και είναι αυτός που δηλώθηκε. Άρα το Δημόσιο πληρώνει πριν επιβεβαιώσει τη φυσική λειτουργία της επιχείρησης.
β/Δεν υπάρχει διασφάλιση ότι οι επιχειρήσεις συνεχίζουν να λειτουργούν μετά το χρονικό διάστημα της επιδότησης
Τα προγράμματα Νέων Ελευθέρων Επαγγελματιών προβλέπουν επιχορήγηση για 12 μήνες, με έλεγχο σε δύο εξάμηνα (6+6 μήνες) για τις δόσεις.
Όμως πουθενά δεν προβλέπεται ότι η επιχείρηση δεσμεύεται να συνεχίσει να λειτουργεί μετά την ολοκλήρωση της επιδότησης.
Αυτό αφήνει κρίσιμα ερωτήματα:
- Πόσες από τις επιδοτούμενες επιχειρήσεις λειτουργούν μετά τη λήξη της χρηματοδότησης;
- Πόσες κλείνουν μόλις καταβληθεί η τελευταία δόση;
Υπάρχει μηχανισμός παρακολούθησης ή μετά τον 12ο μήνα «χάνονται από το ραντάρ»;
Χωρίς αυτά τα στοιχεία, είναι αδύνατο να αξιολογηθεί η πραγματική αποτελεσματικότητα του κάθε προγράμματος.
Το δημόσιο χρήμα δεν μπορεί να καταλήγει σε βραχύβιες επιχειρήσεις που δεν αφήνουν οικονομικό αποτύπωμα.
γ/ Δεν υφίσταται καμία δημόσια ενημέρωση για την κλαδική κατανομή των επιχορηγήσεων– Έχει χρηματοδοτηθεί η πραγματική ανάπτυξη ή απλά οι κορεσμένοι επαγγελματικοί κλάδοι; Δεν έχει δημοσιοποιηθεί ποτέ το κλαδικό αποτύπωμα των επιδοτούμενων επιχειρήσεων.
Χωρίς αυτά τα στοιχεία, κανείς δεν μπορεί να ξέρει:
- Πόσες επιχειρήσεις επιδοτήθηκαν σε τεχνολογία, πράσινη οικονομία, ψηφιακές υπηρεσίες, μεταποίηση, logistics;
- Πόσες σε καφέ, μπαρ, λιανικό εμπόριο μικρής κλίμακας και άλλους χαμηλής παραγωγικότητας κλάδους;
δ/ Δεν υπάρχει υποχρέωση δημιουργίας νέων θέσεων εργασίας
Τα προγράμματα Νέων Ελεύθερων Επαγγελματιών (ΝΕΕ) της Δ.ΥΠ.Α. δεν έχουν υποχρέωση πρόσληψης προσωπικού. Δηλαδή η επιδότηση καταλήγει να στηρίζει απλά την αυτοαπασχόληση και όχι να ενισχύει την ουσιαστική ενίσχυση της απασχόλησης.
Αυτό σημαίνει ότι τα προγράμματα συχνά:
- χρηματοδοτούν μονοπρόσωπες δραστηριότητες,
- χωρίς προστιθέμενη αξία στην αγορά εργασίας,
- χωρίς αποτύπωμα στην παραγωγικότητα της οικονομίας.
Αντίστοιχα προγράμματα στην Ε.Ε (Γερμανία, Γαλλία κ.λπ.) αφενός στηρίζουν την αυτοαπασχόληση αφετέρου συνδέουν την επιδότηση με:
- bonus για πρόσληψη ανέργων,
- πρόσβαση σε επιδοτούμενη ΝΘΕ μετά τους 6–12 μήνες,
- ενισχυμένη χρηματοδότηση για κλάδους υψηλής εξειδίκευσης.
Με βάση τα ανωτέρω οι εκπρόσωποι των εργαζομένων καταθέτουν 10 ερωτήσεις:
- Πόσοι έλαβαν την Α’ δόση των επιχορηγήσεων Ν.Ε.Ε χωρίς επιτόπιο έλεγχο.
- Πόσοι δικαιούχοι έλαβαν την πρώτη δόση αλλά δεν πληρούσαν τα κριτήρια για τη δεύτερη ή τρίτη επειδή δεν επιβεβαιώθηκε η λειτουργία της επιχείρησης ή η τήρηση των όρων του κάθε προγράμματος;
- Σε πόσες επιτόπιες επαληθεύσεις διαπιστώθηκε ότι η επιχείρηση δεν λειτουργεί στον δηλωμένο χώρο;
- Πόσα χρήματα έχουν ζητηθεί πίσω και πόσα έχουν επιστραφεί, πόσα έχουν χαρακτηριστεί ανεπίδεκτα είσπραξης;
- Πόσοι δικαιούχοι έλαβαν την βαθμολογία-χαρακτηρισμό «υψηλό ρίσκο» στο σύστημα ARACHNE και τι ενέργειες έγιναν;
- Υπάρχουν περιπτώσεις πολλαπλών επιχειρήσεων με κοινό IBAN, ίδια διεύθυνση ή συστέγαση χωρίς διακριτό χώρο και πόσες είναι αυτές;
- Υπήρξαν παραπομπές σε αρμόδιες αρχές (Οικονομική Αστυνομία, OLAF, EPPO) για συστηματικά ευρήματα;
- Πόσες επιχειρήσεις παραμένουν ενεργές ένα έτος μετά την επιδότηση (18, 24, 48 μήνες) .
- Κλαδική κατανομή: πόσες επιχειρήσεις που επιχορηγήθηκαν ανήκουν σε υψηλή τεχνολογία – πόσες σε κορεσμένους κλάδους.
- Πόσες επιχειρήσεις που επιχορηγήθηκαν δημιούργησαν νέες θέσεις εργασίας;
iEidiseis.gr
