Ένα σύστημα βαθμολόγησης των φορολογουμένων βάσει της συνέπειάς τους - Μπόνους, δόσεις και χαμηλότερα επιτόκια για όσους πληρώνουν στην ώρα τους.
Γράφει ο Στέλιος Κράλογλου
Ένα νέο, «λευκό» μητρώο συνεπών φορολογουμένων ετοιμάζει το οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης, κατά τα πρότυπα του τραπεζικού «Τειρεσία», με στόχο να επιβραβεύσει όσους πληρώνουν στην ώρα τους και να φρενάρει την εκτόξευση των ληξιπρόθεσμων οφειλών.
Το σχέδιο που επεξεργάζονται η Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων (ΑΑΔΕ) και το υπουργείο Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών (ΥΠΕΘΟ) προβλέπει τη δημιουργία ενός «λευκού» Τειρεσία, ενός συστήματος βαθμολόγησης των φορολογουμένων βάσει της συνέπειάς τους στις υποχρεώσεις προς το Δημόσιο. Οι φορολογούμενοι που χαρακτηρίζονται συνεπείς θα αποκτούν πρόσβαση σε ευνοϊκότερους όρους αποπληρωμής, περισσότερες δόσεις, ακόμη και χαμηλότερα επιτόκια σε ρυθμίσεις οφειλών. Παράλληλα, θα λαμβάνουν μπόνους ή προτεραιότητα σε μελλοντικά προγράμματα στήριξης ή επιδοτήσεις. Αντίθετα, όσοι καθυστερούν επανειλημμένα ή αφήνουν χρέη να «κοκκινίζουν» θα χάνουν την πρόσβαση στις πιο ευνοϊκές ρυθμίσεις, αποκτώντας ουσιαστικά αρνητικό φορολογικό προφίλ.
Σχέση εμπιστοσύνης
Η ιδέα αυτή γεννήθηκε μέσα από την ανάγκη να αποκατασταθεί μια σχέση εμπιστοσύνης ανάμεσα στο κράτος και στους φορολογουμένους, σε μια περίοδο όπου η πίεση από τον νέο τεκμαρτό φόρο εισοδήματος για επαγγελματίες και μικρομεσαίους έχει οδηγήσει σε πρωτοφανή αύξηση των οφειλών. Το μέτρο της τεκμαρτής φορολόγησης έχει αποδώσει μεν περισσότερα έσοδα στο Δημόσιο, ωστόσο δημιούργησε και νέο κύμα ανεξόφλητων φόρων. Τα στοιχεία της ΑΑΔΕ για το διάστημα Ιανουαρίου – Αυγούστου 2025 αποκαλύπτουν τη σοβαρότητα της κατάστασης: μόνο τον Αύγουστο προστέθηκαν 1,47 δισ. ευρώ νέες ληξιπρόθεσμες οφειλές, αυξημένες κατά 145,5% σε σχέση με πέρυσι. Από αυτά, περίπου 300 εκατ. ευρώ αφορούν απλήρωτο φόρο εισοδήματος και σχεδόν 890 εκατ. ευρώ απλήρωτο ΦΠΑ, ποσά που σε μεγάλο ποσοστό σχετίζονται με το τεκμαρτό σύστημα και όχι με πραγματικά δηλωμένα εισοδήματα.
Στελέχη του υπουργείου Οικονομικών παραδέχονται ότι επαγγελματίες που για χρόνια δήλωναν εξαιρετικά χαμηλά εισοδήματα δυσκολεύονται πλέον να αντεπεξέλθουν στα αυξημένα ποσά που επιβάλλει ο τεκμαρτός υπολογισμός και συχνά επιλέγουν να μην πληρώσουν καθόλου, οδηγώντας τις νέες οφειλές σε εκρηκτικά επίπεδα. Συνολικά, τα ληξιπρόθεσμα χρέη προς το Δημόσιο έχουν φτάσει τα 111,6 δισ. ευρώ, με σχεδόν 4 εκατομμύρια φορολογούμενους -φυσικά και νομικά πρόσωπα- να εμφανίζουν οφειλές στην Εφορία. Αυτό σημαίνει ότι σχεδόν ένας στους δύο ενεργούς φορολογουμένους χρωστά στο κράτος. Από αυτό το τεράστιο ποσό, ωστόσο, μόνο ένα μικρό μέρος θεωρείται εισπράξιμο: υπολογίζεται ότι το Δημόσιο μπορεί να ανακτήσει περίπου 25% των συνολικών οφειλών, δηλαδή έως 30 δισ. ευρώ. Πάνω από 27 δισ. ευρώ έχουν χαρακτηριστεί ήδη ανεπίδεκτα είσπραξης, ενώ μέσα στους επόμενους μήνες αναμένεται να προστεθούν άλλα 11 δισ. ευρώ σε αυτή την κατηγορία.
Αλλαγή κουλτούρας
Μέσα σε αυτό το περιβάλλον, το σχέδιο του «λευκού» Τειρεσία έρχεται να λειτουργήσει όχι ως τιμωρία, αλλά ως κίνητρο για να αλλάξει η κουλτούρα πληρωμών. Όπως αναφέρουν πηγές της ΑΑΔΕ, οι συνεπείς φορολογούμενοι θα μπορούν να βλέπουν σε ειδική ενότητα στο myAADE το προφίλ αξιοπιστίας τους και να ενημερώνονται για τις επιπλέον διευκολύνσεις που δικαιούνται, ενώ οι επιχειρήσεις με θετικό ιστορικό ενδέχεται να αποκτούν προτεραιότητα σε δημόσιες συμβάσεις ή τραπεζική δανειοδότηση μέσω αυτόματης διασύνδεσης των συστημάτων.
Η λογική είναι παρόμοια με εκείνη του χρηματοπιστωτικού «Τειρεσία»: όπως οι τράπεζες αξιολογούν τους πελάτες τους βάσει του αν εξυπηρετούν τα δάνειά τους, έτσι και η Εφορία θα δημιουργήσει έναν δείκτη συνέπειας που θα λαμβάνει υπόψη την έγκαιρη πληρωμή φόρων, δόσεων, ΦΠΑ και λοιπών υποχρεώσεων. Το οικονομικό επιτελείο θεωρεί ότι το νέο σύστημα θα λειτουργήσει ανταποδοτικά για τους πολίτες και εκπαιδευτικά για την αγορά. Οι συνεπείς θα έχουν κίνητρο να διατηρούν θετικό προφίλ, ενώ όσοι καθυστερούν θα γνωρίζουν ότι οι ευνοϊκές ρυθμίσεις δεν είναι δεδομένες.
Αν και η εφαρμογή του αναμένεται να ξεκινήσει πιλοτικά μέσα στο 2026, η ΑΑΔΕ ήδη μελετά τεχνικά τις παραμέτρους και τα δεδομένα που θα τροφοδοτούν το σύστημα ώστε να συνδέεται με το myAADE και τις ρυθμίσεις οφειλών, παρέχοντας ένα «έξυπνο» εργαλείο διαχείρισης της φορολογικής συνέπειας των πολιτών.
newmoney.gr
